ชาวบ้านราว 300 คนได้ออกมาประท้วงเป็นวันที่ 2 และได้บุกไปยังพื้นที่โครงการของเหมืองทองแดงแล็ตปะด่อง ในเขตสะกาย เพื่อแสดงจุดยืนไม่เอาเหมือง หลังจากที่บริษัทหวันเป่า(Wanbao)ของจีน ร่วมกับบริษัท Union of Myanmar Economic Holdings Limited (UMEHL) ซึ่งเป็นของกองทัพพม่าได้ประกาศจะเปิดทำการเหมืองอีกครั้งเมื่อวานนี้ (5 พฤษภาคม) โดยผู้ที่ออกมาประท้วงส่วนใหญ่เป็นชาวบ้านที่สูญเสียที่ดินให้กับโครงการเหมือง มีรายงานว่า เจ้าหน้าที่ตำรวจได้วางมาตรการรักษาความปลอดภัยรอบเหมืองอย่างเข้มงวด
ประชาชนที่ออกมารวมตัวประท้วงได้บุกเข้าไปในบริเวณพื้นที่ของบริษัท แม้ทางเจ้าหน้าที่ตำรวจจะนำสิ่งกีดขวางมาวางกั้นไว้ก็ตาม ผู้ประท้วงได้แสดงความไม่พอใจหลังมีการเปิดทำเหมืองอีกครั้ง โดยชาวบ้านที่ร่วมประท้วงเปิดเผยว่า โครงการเหมืองทองแดงแล็ตปะด่อง เป็นโครงการหายนะที่ทำลายชีวิตและยึดเอาที่ดินทำกินของประชาชน ระบุ ชาวบ้านจะเดินหน้าประท้วงจนกว่าเหมืองจะปิด โดยยังมีการส่งหนังสือไปยังรัฐบาล NLD ให้เข้ามาตรวจสอบ
ทั้งนั้ โครงการเหมืองทองแดงแล็ตปะด่องนั้น เป็นโครงการร่วมทุนระหว่างบริษัทหวันเป่าของจีน และบริษัท UMEHL ซึ่งเป็นของกองทัพพม่า โดยโครงการมีมูลค่าราว 997 ล้านดอลลาร์
ที่ผ่านมา ชาวบ้านที่ไม่เห็นด้วยกับโครงการและออกมาประท้วงหลายครั้ง แต่รัฐบาลเต็งเส่งกลับใช้ความรุนแรงปราบปรามกลุ่มผู้ประท้วง เมื่อปี 2555 ทหารพม่าได้ใช้สารฟอสฟอรัสขาวกับผู้ประท้วง ซึ่งสารดังกล่าวเป็นสารระเบิดมีพิษร้ายแรง ทำให้ผู้ประท้วงราว 100 คน รวมถึงพระสงฆ์ ได้รับบาดเจ็บมีแผลไฟไหม้ บางคนต้องพิการไปตลอดชีวิต และเหตุการณ์ในปี 2557 เจ้าหน้าที่ตำรวจได้ยิงกราดใส่กลุ่มผู้ประท้วง มีหญิงรายหนึ่งได้รับบาดเจ็บและชาวบ้านอีกหลายคนได้รับบาดเจ็บด้วยเช่นกัน
ชาวบ้านเปิดเผยว่า โครงการนี้ไม่ผ่านการตรวจสอบจากรัฐสภา และยังส่งผลกระทบในด้านสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ รวมไปถึงปัญหาด้านสังคม ก่อนหน้านี้ ได้มีการจัดทำรายงานสืบสวนเกี่ยวกับโครงการเหมืองแล็ตปะด่องซึ่งสรุปออกมาว่า โครงการนี้สามารถดำเนินต่อไปได้ หากสามารถทำตามเงื่อนไข อย่างเช่น มีความโปร่งใสและมีแผนมาตรการรักษาสิ่งแวดล้อมที่มากพอ ซึ่งคณะจัดทำรายงานนำโดยนางอองซาน ซูจี อย่างไรก็ตาม รายงานนี้ได้ทำให้นางซูจีถูกโจมตีและวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนักจากชาวบ้านว่าสนับสนุนโครงการดังกล่าว
“เราไม่ต้องการโครงการนี้ เราตกงานมาแล้วครั้งหนึ่งตอนที่ดินของเราถูกยึดไป พวกเราหลายคนต้องไปหางานทำในเมืองเป็นแรงงานก่อสร้าง เราได้รับผลกระทบมากพอแล้ว เราแค่ต้องการที่ดินของเราคืนมา” นางมะโฉ่กล่าว ซึ่งเป็นชาวบ้านจากหมู่บ้านโต่ง ซึ่งตั้งอยู่ในบริเวณโครงการเหมืองทองแดงแลตปะด่อง โดยเมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมา มีรายงานชาวบ้านยังได้รับผลกระทบด้านสุขภาพ หลังจากที่บริษัทได้นำสารเคมีมาฉีดรอบเหมือง
ชาวบ้านบางส่วนยังเปิดเผยว่า จะไม่รับเงินชดเชยจากบริษัทของจีน เพราะสิ่งเดียวที่ทางชาวบ้านต้องการเห็นก็คือการปิดเหมืองอย่างถาวร นอกจากนี้จะเดินหน้าคัดค้านโครงการนี้แม้อาจจะถูกดำเนินคดีก็ตาม
ทั้งนี้ เหมืองทองแดงแลตปะด่อง เป็นอีกหนึ่งในหลายแห่งกิจการขนาดใหญ่ของจีน ซึ่งยังเป็นประเด็นถกเถียงและสร้างความโกรธแค้นให้กับคนท้องถิ่น และเป็นบททดสอบความสัมพันธ์ระหว่างพม่าและจีน ภายใต้การคุมบังเหียนของรัฐบาล NLD
ที่มา Myanmar Times/Irrawaddy
แปลและเรียบโดย สำนักข่าวชายขอบ
