เมื่อวันที่ 13 สิงหาคม ดร.เพิ่มศักดิ์ มกราภิรมย์ นักวิชาการจากศูนย์ศึกษาและพัฒนาสันติวิธี มหาวิทยาลัยมหิดล ให้สัมภาษณ์ถึงกรณีทีหลายฝ่ายแสดงความวิตกกังวลเกี่ยวกับการบุกรุกผืนป่าตะวันตกโดยเฉพาะกรณีที่นายทุนหลอกให้ชาวบ้านรุกป่าแล้วเข้าไปกว้านซื้อที่ดินว่า สถานการณ์ดังกล่าวเป็นส่วนหนึ่งของการล่มสลายสหภาพเกษตรกร ที่มีมาช้านาน โดยป่าตะวันตกนับล้านไร่เป็นป่าสมบูรณ์ไม่ต่างจากเขาใหญ่และป่าทางภาคเหนือของประเทศไทย แต่ผืนป่าตะวันตกจะมีพื้นที่ย่อยและมีเขตเชื่อมต่อหลายจังหวัด การบุกรุกของนายทุนจึงสามารถทำได้หลายทาง และเกษตรกรผู้มีรายได้น้อยก็ทำได้แค่ผู้บุกเบิกป่าและขายทอดตลาดอสังหาริมทรัพย์ด้วยราคาที่สูงสำหรับชนชั้นกสิกร แต่ต่ำสำหรับผู้ลงทุน
“ป่าตะวันตกที่น่าเริ่มพังลง คือ จังหวัดกาญจนบุรี ส่วนป่าแถวห้วยขาแข้ง เมื่อก็เริ่มมีข่าวลือแล้ว หากปล่อยไว้นาน อาจสูญเสียเหมือนเขาใหญ่ และที่อื่นๆ ต้องบอกก่อนว่า กลลวงนายทุนนี้มีมานานนับ 50 ปี สายป่านนายทุนมีหลายเส้น พวกสายป่านอ่อนๆ แถวเมืองกาญจน์ ทำสวนอ้อย สับปะรดและอย่างอื่นไม่ไหว ส่วนมากจะยอมขายให้รายใหญ่ ทำโรงแรมที่พัก ส่วนชาวบ้านที่เคยบุก ถาง ป่าทำกิน เมื่อจนเงินก็กู้เงินนายทุน ไม่มีจ่ายก็ปล่อยยึดที่ดินเอาไปขายต่อตลาดใหญ่” ดร.เพิ่มศักดิ์ กล่าว
ดร.เพิ่มศักดิ์ กล่าวด้วยว่า เรื่องสถานการณ์ชาวบ้านบุกป่าในป่าอนุรักษ์สามารถเชื่อมร้อยเข้าปัญหาการกระจุกตัวที่ดินได้เลย คือประเทศไทยไม่เคยพัฒนาเรื่องที่ดินให้ดี จะเป็นป่าอนุรักษ์หรือป่าสงวน หรือป่าชุมชน ล้วนมีนายทุนควบคุมระบบการตลาดทั้งสิ้น ไทยปล่อยให้ที่ดินเป็นสินค้า บางคนมีที่ดินนับร้อยไร่โดยไม่ได้ทำประโยชน์ ซื้อไว้พอมีแหล่งท่องเที่ยวมีอะไรมาทำให้ที่ดินราคาสูงจึงปล่อยขาย คนจนไม่มีกินก็ลำบากต่อไป แต่ประเทศที่พัฒนาแล้ว ที่ดินว่างนานๆ รัฐจะตรวจสอบทันที แล้วเรียกเก็บภาษีที่ดินที่ไม่ได้ใช้ประโยชน์ หากไม่จ่ายหรือจ่ายภาษีนานเกินกฎหมายกำหนดรัฐจะยึดไว้ทำประโยชน์อย่างอื่นทันทีให้ชุมชนนั้นๆได้ใช้ประโยชน์ กรณีมีผู้ประเมินราคาเช่าประเทศตะวันตกจะพิจารณาตามคุณภาพผู้ลงทุน ควบคู่กับประโยชน์ที่เกิดทั้งคนลงทุนและคนในชุมชนซึ่งแม้ใช่เจ้าของที่ดิน แต่ก็มีอาณาบริเวณติดกัน เท่ากับมีส่วนได้ส่วนเสียต้องร่วมจัดการ สิทธิที่ดินของคนตะวันตกเท่ากันทุกประการ มีเงินมากเพียงใดก็ซื้อได้เท่าที่จำเป็น ไม่ซื้อเก็บไว้
เมื่อถามว่าทางออกของปัญหาที่ดินป่าสงวน ป่าอนุรักษ์และที่ดินชุมชน ควรมีเป็นอย่างไรเพื่อชุมชนไม่หลงกลนายทุนและบุกรุกป่าเพื่อเก็งกำไร ดร.เพิ่มศักดิ์กล่าวว่า ต้องให้ชุมชนใช้สิทธิในการจัดการที่ดินเพื่อประโยชน์ร่วมกัน ป่าตะวันตกหากจะกล่าวไปแล้วเป็นป่าแนวหน้าของเอเชีย การให้เอกชนครอบครองและขายต่อไปตลอดนั้นเป็นการทำลายป่าที่ฟื้นฟูยาก ชุมชนต้องเข้มแข็งในการปกป้องและประกาศกฎห้ามบุกรุก เช่น ที่ ตำบลไร่โว่ อำเภอสังขละบุรี จังหวัดกาญจนบุรี เป็นตัวอย่างการจัดการที่ดี เอกชนเข้าไปถึงที่ดินชุมชนเลย ไม่มีความขัดแย้งเพราะชาวบ้านใช้ประโยชน์อย่างลงตัวและมีการออกกฎหมายเพื่อการจัดการที่ดินอย่างสมบูรณ์ ประโยชน์ทั่วถึง
