เมื่อวันที่ 27 กรกฎาคม 2560 นายชาตรี ทัศนีย์พานิช อดีตนายกเทศมนตรีแม่จัน อำเภออุ้มผาง จังหวัดตาก เปิดเผยถึงกรณีมีชาวบ้านในอำเภออุ้มผาง รวมตัวกันไปยื่นหนังสือและถือป้ายขอให้ย้ายนายมงคล คำสุข หัวหน้าเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอุ้มผาง ออกนอกพื้นที่ว่า ล่าสุดทางสำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 14 (ตาก) กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช ได้เตรียมตั้งคณะกรรมการสอบสวนข้อเท็จจริงในวันที่ 1 สิงหาคม นี้ ทั้งนี้การยื่นหนังสือเมื่อวานเป็นการทำตามระเบียบของรัฐบาลชุดนี้ คือ ไปยื่นหนังสือต่อศูนย์ดำรงธรรมระดับอำเภอ สำหรับสาเหตุเป็นเพราะชุมชนที่พึ่งพาอาศัยป่าอุ้มผางได้รับความเดือดร้อนจากการใช้อำนาจหลายอย่างของเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องความไม่เหมาะสมในด้านการบริหารงานและการปฏิบัติการทวงคืนผืนป่าตามแผนแม่บทของคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ตลอดจนการไม่เปิดรับฟังความคิดเห็นของชาวบ้านและฝ่ายท้องที่ ฝ่ายชุมชน ในการบริหารการจัดการทรัพยากรป่าไม้ทำให้ชาวบ้านสงสัยว่าหัวหน้าเขตทำตัวออกห่างและยิ่งนำไปสู่ความไม่ไว้เนื้อเชื่อใจ ซึ่งอาจเสี่ยงต่อการไม่ร่วมมือรักษาป่าในอนาคตได้
“ที่ผ่านมาพฤติกรรมที่ยึดคืนป่าจากชาวบ้าน มาปลูกต้นไม้ เราก็เข้าใจว่าทำตามคำสั่ง แต่ที่เราทนไม่ได้ อย่างผมเอง พอรู้ว่าพี่น้องกะเหรี่ยงเดือดร้อน จากแผนทวงคืน ผมก็พาผู้นำชุมชนไปคุยกับเขาตั้งแต่สมัยยังเป็นนายกเทศมนตรี ตอนแรกพวกเราทำโครงการหลายอย่างด้วยกัน เช่นโครงการจอมป่ากับมูลนิธิสืบ นาคะเสถียร และโครงการต่างๆ มากมายที่ให้ชาวบ้านได้ทำกินในพื้นที่ที่เหมาะสมและไม่บุกรุกเพิ่มเติม แต่แล้วต่อมาไม่เข้าใจว่าทำไมพออำนาจ คสช.เข้ามา การทำงานเปลี่ยนไป นึกอยากยึดก็ยึด ไม่มีประนีประนอม ไม่คุยกัน” นายชาตรี กล่าว
นายชาตรี กล่าวด้วยว่า อีกเรื่องที่เจอคือ ช่วงหนึ่งชาวบ้านในพื้นที่ทำผิดจริง ด้วยการเอาที่ดินที่ทำกินไปขายต่อให้ชาวม้งนอกหมู่บ้าน ซึ่งทางชุมชนเห็นว่าเป็นเรื่องไม่ควร และทางเขตรักษาพันธุ์ฯเองก็แจ้งเสมอว่าไม่ใช่เรื่องเหมาะสม ชาวบ้านจึงได้คืนเงินให้ชาวม้งที่มาซื้อที่ดิน แต่พอคืนเงินแล้ว ชาวบ้านกลับไม่ได้ที่ทำกินคืน เพราะเขตรักษาพันธุ์ฯยึดไปปลูกป่า ทำให้กระทบต่อวิถีชีวิตเกษตรกรรมของชาวบ้าน ทั้งที่ชุมชนตั้งมานานและทำกินในเขตรักษาพันธุ์ฯ มานานแล้ว
ด้านนายวสันต์ สิงหราช สมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) อำเภออุ้มผาง กล่าวว่า ตำรวจและใครๆ อาจจะเรียกการเดินทางไปยื่นหนังสือของชาวบ้านว่าเป็นการประท้วง แต่ชาวบ้านไม่ได้ใช้ความรุนแรง และยืนยันว่าไปกันมากเพราะอยากให้ทางอำเภอและตำรวจเข้าใจว่า คนเดือดร้อนจำนวนมาก แต่ที่ไปเมื่อวานเป็นเพียงส่วนหนึ่งเท่านั้น สาเหตุการขอให้ทางการสั่งย้ายก็เพราะมีเสียงสะท้อนจากหลายชุมชนระบุว่า หัวหน้าเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอุ้มผาง ใช้อำนาจเกินขอบเขต และไม่เห็นใจชาวบ้านที่จะต้องเดินผ่านเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ไปหาอาหาร หรือนำสัตว์เลี้ยงไปเลี้ยงในพื้นที่ใกล้เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า และที่ผ่านมาได้มีการจับกุมชาวบ้านหลายครั้งแล้ว ทำให้ชาวบ้านในพื้นที่ไม่พอใจ และเห็นว่าไม่อะลุ่มอล่วย ให้ชาวบ้านได้ทำมาหากินตามวิถีชีวิตเหมือนที่ผ่านมา จึงพากันรวมตัวมาประท้วงโดยขอให้ผู้มีอำนาจได้ย้ายออกจากพื้นที่
“ชาวบ้านหลายคนโดนจับข้อหาหาหน่อไม้ หาของป่า มากิน และปล่อยควายเข้าป่า เรื่องเล็กๆแบบนี้ วิถีกะเหรี่ยงเขาทำมานานและไม่เคยมีป่าเสื่อมโทรมมากมาย เพราะกะเหรี่ยงเลี้ยงสัตว์ปล่อยเช่นนี้อยู่แล้ว มาตรการและนโยบายนี้น่าจะประนีประนอมได้” นายวสันต์ กล่าว
ทั้งนี้ผู้สื่อข่าวได้ติดต่อขอสัมภาษณ์ข้อเท็จจริงจากนายมงคล คำสุข หัวหน้าเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอุ้มผาง แต่นายมงคลปฏิเสธที่จะให้สัมภาษณ์โดยระบุเหตุผลว่า ตนไม่มีหน้าที่แสดงความคิดเห็นกรณีดังกล่าว หากจะสัมภาษณ์ให้ติดต่อไปยังโฆษกกรมอุทยานฯ
วันเดียวกันสำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่14 (ตาก) ได้ออกคำสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการสืบสวนข้อเท็จจริงกรณีชาวบ้านเรียกร้องให้มีการย้าย นายมงคล ออกจากพื้นที่ โดยมีนายปราโมทย์ ราตรี นักวิชาการป่าไม้ชำนาญการพิเศษ เป็นประธานกรรมการ ซึ่งหนังสือดังกล่าวลงนามโดยนายยุทธชัย ปัทมสนธิ ผู้อำนวยการสำนักฯ ลงวันที่ 27 กรกฎาคม 2560
//////////////////////////////////////////
