เมื่อวันที่ 14 กันยายน ที่ศาลปกครองกลาง ศาลนัดอ่านคำพิพากษาคดีหมายเลขดำที่ 352/2558 ที่กลุ่มคนไทยพลัดถิ่นจากอำเภอแม่สอด และอำเภอแม่ระมาด จังหวัดตาก 351 คน ยื่นฟ้อง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย ผู้ถูกฟ้องคดีที่ 1 ,คณะกรรมการรับรองความเป็นคนไทยพลัดถิ่น ผู้ถูกฟ้องคดีที่ 2 ,ปลัดกระทรวงมหาดไทย ผู้ถูกฟ้องคดีที่ 3 และอธิบดีกรมการปกครองผู้ถูกฟ้องคดีที่ 4 ต่อศาลปกครองกลาง กรณีไม่รับรองความเป็นคนไทยพลัดถิ่นให้แก่ผู้ฟ้องคดีทั้ง 351 คนโดยไม่ชอบด้วยกฎหมายตาม พระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.สัญชาติ) ฉบับที่5 พ.ศ.2555 และไม่ถูกต้องชอบธรรมกับประวัติศาสตร์ของกลุ่มคนไทยพลัดถิ่นในพื้นที่แม่สอด-เมียวดี จังหวัดตาก ส่งผลกระทบต่อสิทธิในสถานะบุคคลของกลุ่มคนไทยพลัดถิ่นในพื้นที่ จังหวัดตากทั้งหมด
โดยศาลปกครองกลาง มีคำพิพากษาเห็นว่าคำสั่งของคณะกรรมการคนไทยพลัดถิ่น ที่ไม่รับรองคนไทยพลัดถิ่น เป็นคำสั่งไม่ชอบด้วยกฎหมาย จึงสั่งให้ดำเนินการเพิ่มชื่อคนไทยพลัดถิ่นเหล่านี้ เข้าในทะเบียนราษฎร์แบบคนไทย โดยถือว่าเป็นคนไทยด้วยการเกิด เนื่องจากคนไทยพลัดถิ่นเหล่านี้เป็นผู้มีคุณสมบัติครบถ้วนตามกฎหมายสัญชาติ พ.ศ.2508 แก้ไข ฉบับที่ 5 พ.ศ.2555
ทั้งนี้รับฟังเป็นข้อยุติไว้ว่าผู้ยื่นคำขอ 351 คน เป็นผู้มีเชื้อสายไทย ตามนิยามในมาตรา 4 แห่งพ.ร.บ.สัญชาติ และเห็นว่าการที่ผู้ถูกฟ้องคดีที่ 2 แปลความไม่ถูกต้องตรงกับเจตนารมณ์ของกฎหมาย ดังนั้นจึงเห็นว่ามติของผู้ถูกฟ้องคดีที่ 2 ที่ไม่รับรอง โดยอ้างว่าเป็นผู้มีคุณสมบัติไม่ครบตามองค์ประกอบนิยาม คนไทยพลัดถิ่นตามมาตรา10 แห่งพ.ร.บ.สัญชาติ ทำให้ผู้ถูกฟ้องคดีทั้ง 351 คนไม่ได้สัญชาติโดยการเกิด จึงเป็นคำสั่งทางปกครอง ที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย จึงให้เพิกถอนมติ ของผู้ถูกฟ้องคดีที่ 2
นายสุรพงษ์ กองจันทึก อดีตประธานอนุกรรมการสิทธิมนุษยชนด้านชนชาติ ผู้ไร้สัญชาติ แรงงานข้ามชาติและผู้พลัดถิ่น สภาทนายความ กล่าวว่า เหตุผลที่ทำให้ศาลมีคำสั่งคืนสัญชาติไทยให้กับชาวบ้านกลุ่มนี้ เพราะมีหลักฐานทางประวัติศาสตร์ว่าอาณาเขตที่คนกลุ่มนี้อยู่ เคยเป็นส่วนหนึ่งของสยามแต่ต้องพลัดถิ่นไป เพราะไทยเสียดินแดนในปี 2411 จึงถือว่าพวกเขาเป็นคนไทย รวมทั้งการทางการเคยขึ้นทะเบียนเป็นคนไทยพลัดถิ่นไว้แล้ว แต่ต่อมาเกิดความคาดเคลื่อน ทำให้ไม่รับรองสัญชาติให้คนกลุ่มนี้ จึงขอให้กระทรวงมหาดไทยยุติคดีเพียงเท่านี้ ไม่ยื่นอุทธรณ์ต่อศาลปกครองสูงสุด คำพิพากษาดังกล่าวจะเป็นบรรทัดฐานให้หน่วยงานปกครองในพื้นที่ใช้เป็นแนวปฏิบัติมอบสัญชาติคืนให้กับชาวบ้าน ซึ่งไม่ใช่เฉพาะกลุ่มคนที่ยื่นฟ้อง 351 คนเท่านั้น แต่ยังมีชาวบ้านอีกนับพันที่ยังไม่มีสัญชาติ รวมทั้งลูกหลานของชาวบ้านด้วย เพราะพวกเขาเสียสิทธิความเป็นคนไทยมานาน และต้องต่อสู้เรื่องสัญชาติมานานกว่า 20 ปีแล้ว ทั้งนี้กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทยต้องเร่งลงรายการสัญชาติไทยให้ชาวบ้านทั้งหมดเร็วที่สุด เพื่อให้พวกเขาได้สิทธิ
ด้าน นางสาวบุญปั๋น วงษ์คำเครือ ชาวบ้านไทยพลัดถิ่นจากจังหวัดตากกล่าวว่า ดีใจมากที่ศาลเมตตามอบคืนสัญชาติให้กับพวกเรา เพราะที่ผ่านมาพวกเราต้องต่อสู้เพื่อขอสัญชาติมาอย่างยาวนานถึง 15 ปี ทั้งๆที่เราเป็นคนไทยและมีวิถีชีวิตเช่นเดียวกับคนไทยทั่วไป เพราะการไม่มีสัญชาติส่งผลกระทบหลายด้าน เช่น เรื่องเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ เบี้ยผู้พิการ เมื่อรัฐบาลเปิดให้ไปลงทะเบียนคนจนก็ไม่สามารถทำได้ เวลาน้ำท่วมก็ไม่ได้รับการช่วยเหลือ ทั้งที่น้ำท่วมมิดสูงถึงหลังคา เวลาพืชผลทางการเกษตรมีปัญหาก็ไม่สามารถไปขึ้นทะเบียนเกษตรกรได้ นอกจากนี้เรื่องการเดินทาง และเรื่องการทำงานก็ไม่สะดวก
///////////////////////////////
