เมื่อวันที่ 28 มกราคม 2561 นายแบนี่ ผู้จัดการสำนักงานการศึกษาสหภาพแห่งชาติกะเหรี่ยง (Karen Education Department – KED) ภายใต้สหภาพแห่งชาติกะเหรี่ยง(KNU)ให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าวชายขอบว่า ขณะนี้นักเรียนและครูของรัฐกะเหรี่ยงจำนวนมากกำลังประสบปัญหาขาดแคลนงบประมาณด้านการศึกษาอย่างรุนแรง เนื่องจากถูกตัดงบประมาณจากองค์กรต่างประเทศ หลังจากพม่ามีรัฐบาลชุดใหม่ที่มาจากการเลือกตั้ง โดยส่งผลต่อโรงเรียนในรัฐกะเหรี่ยงจำนวน 1,619 แห่งโดยมีจำนวนนักเรียน 179,778 คน และ ครู 11,309 คนได้รับผลกระทบ
นายแบนี่กล่าวว่า ที่ผ่านมาครูหนึ่งคนได้รับการสนับสนุนเงินช่วยเหลือปีละ 7,500 บาท แต่ในปีนี้ทางฝ่ายการศึกษากะเหรี่ยงสามารถสนับสนุนได้เพียงปีละ 4,600 บาท ต่อคน อีกทั้งที่ผ่านมาสามารถสนับสนุนอุปกรณ์การเรียน และกีฬาเป็นไปอย่างทั่วถึงให้กับทุกโรงเรียน แต่ด้วยสถานการณ์ปัจจุบันต้องตัดการสนับสนุนอุปกรณ์กีฬาออกไป
ผู้จัดการสำนักการศึกษาฯกล่าวว่า ระบบการศึกษาในรัฐกะเหรี่ยง มีความซับซ้อนเนื่องจากในพื้นที่รัฐกะเหรี่ยงที่อยู่ในเขตควบคุมของสหภาพแห่งชาติกะเหรี่ยง (Karen National Union-KNU) ใช้หลักสูตร 3 ระบบ ประกอบด้วย 1. ระบบที่ใช้หลักการบริหารและหลักสูตรของฝ่ายการศึกษาสหภาพแห่งชาติกะเหรี่ยง (KED) ซึ่งมีกลุ่มปฏิบัติงานครูกะเหรี่ยง (Karen Teacher Working Group – KTWG) ทำหน้าที่ในการหาทุนสนับสนุนบางส่วน รวมถึงประสานความร่วมมือกับองค์กรระหว่างประเทศ 2. ระบบที่ใช้ครูจากทางกระทรวงศึกษาธิการของรัฐบาลพม่า สอนร่วมกับครูกะเหรี่ยงภายใต้การดูแลของ KED โรงเรียนประเภทนี้เป็นโรงเรียนที่รัฐบาลพม่าจัดให้เป็นโรงเรียนในถิ่นทุรกันดาร ได้รับการสนับสนุนจากทุนต่างประเทศผ่านรัฐบาลกลางพม่าเป็นส่วนใหญ่ มีการใช้หลักสูตรผสมผสานระหว่างหลักสูตรรัฐบาลกลาง กับ หลักสูตร KED การสนับสนุนความช่วยเหลือครูนั้น KED รับผิดชอบในส่วนครูที่อยู่ในระบบของตนเอง และมีการจัดสรรอุปกรณ์การเรียนให้โรงเรียนประเภทนี้ด้วย และ 3. โรงเรียนที่อยู่ภายใต้การควบคุมของกระทรวงศึกษาธิการรัฐบาลกลางพม่า ซึ่งเป็นโรงเรียนที่ใช้ระบบราชการของรัฐบาล
“ตลอดช่วง 2 ปีที่ผ่านมากในการบริหารประเทศของรัฐบาลพลเรือนพม่า เราได้ประสานความร่วมมือ และประชุมหารือกับรัฐมนตรีศึกษาธิการพม่า ประจำรัฐกะเหรี่ยงอยู่หลายครั้ง ซึ่งหลายอย่างยังตกลงร่วมกันไม่ได้ เพราะทุกอย่างยังถูกควบคุมโดยรัฐบาลกลางพม่าจากเนปีย์ดอ เหตุผลที่KEDไม่ยอมรับหลักสูตรทั้งหมดของรัฐบาลพม่าคือ ประการแรกภาษาในการเรียนการสอนต้องใช้ภาษาพม่าทั้งหมด อีกประเด็นคือ วิชาประวัติศาสตร์ที่ขัดแย้งกัน มีข้อมูลที่ต่างฝ่ายต่างมีเรื่องราวของตนเอง”นายแบนี่กล่าว และว่าส่วนระบบการศึกษา ถ้าเรารับการสนับสนุนจากรัฐบาลพม่าและต้องเดินตามระบบของรัฐบาลกลาง ความพยายามในการกระจายอำนาจการปกครองแบบสหพันธรัฐก็ไม่มีความหมาย
นายแบนี่กล่าวว่า แม้รัฐบาลพม่ายื่นข้อเสนอที่จะช่วยสนับสนุนการศึกษาในระบบของ KED แต่เป็นเรื่องยากที่จะยอมรับได้ เพราะ เงื่อนไขคือ กระบวนการศึกษาทั้งหมดต้องเป็นไปตามระบบของรัฐบาลกลางพม่า
นาง ดี โบ ร่า ทู ผู้อำนวยการฝ่ายการศึกษา คณะกรรมการผู้ลี้ภัยกะเหรี่ยง (Karen Refugee Committee Education Entity -KRCEE) อดีตครูซึ่งอยู่ภายใต้ระบบการศึกษาของสหภาพแห่งชาติกะเหรี่ยง กล่าวว่าปัญหาหลักคือค่าตอบแทนครูจะลดลงอย่างมาก แต่ก็ยังสามารถที่จะดำเนินการต่อไปได้ เราหวังเพียงลูกหลานเราจะได้รับการศึกษาอย่างทั่วถึง เพราะการศึกษาเป็นรากฐานของการสร้างคนเพื่อจะอยู่ร่วมกับสังคมอย่างเข้าใจ ทุกวันนี้กะเหรี่ยงเราแตกแยกกัน เพราะระบบการศึกษาไม่สามารถเข้าถึงทั่วทุกที่ ทำให้คนของเราบางส่วนยังขาดการศึกษา ขาดการหาข้อมูลและวิเคราะห์ด้วยตัวเอง เมื่อเราไม่มีการศึกษา ขาดกระบวนการคิดอย่างเป็นระบบ ขาดความพยายามที่จะหาข้อมูลเพิ่มเติมเราก็ตกเป็นเหยื่อของผู้อื่นได้ง่าย
“แม้สถานการณ์ทุกวันนี้ถูกบีบคั้นด้วยหลายสาเหตุ ความผูกพันเรื่องงานปฏิวัติ อุดมการณ์ของเด็กรุ่นใหม่ก็เปลี่ยนไปตามกาลเวลา และประสบการณ์ อย่างไรเราหวังเพียงให้เด็กรุ่นใหม่จะได้รับการศึกษาอย่างต่อเนื่อง เพราะความรู้ ความเข้าใจ เป็นเพียงอาวุธชนิดเดียวที่จะให้พวกเขาใช้ชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างเข้มแข็ง” นางดี โบ ร่า ทู กล่าว
นางดี โบ ร่า ทู กล่าวว่าในวันนี้แม้เรายังไม่สามารถกลับบ้านเกิดของเราได้ แต่ก็ไม่อยากโทษรัฐบาลพม่าชุดปัจจุบัน เพราะหลังจากประเทศพม่าได้รับเอกราชในเดือนมกราคม ค.ศ. 1948 มีปัญหาภายในมากมายที่ต้องจัดการ ด้วยการยึดอำนาจ และปกครองด้วยระบบเผด็จการทหารมายาวนาน รวมถึงปัญหาต่างๆสะสมมากขึ้นเรื่อยๆ เราเข้าใจแรงกดดันของรัฐบาลพม่าชุดปัจจุบัน ตอนนี้สิ่งที่เราทำได้คือ การพยายามอยู่อย่างเข้าใจ และจะวางรากฐานการศึกษาให้ลูกหลานเราในอนาคตอย่างไรต่อไป นี่คือสิ่งที่เรายังทำอยู่ และมีคนรุ่นใหม่ที่ยังมีแรงใจในการลุกขึ้นมาสานต่อเพื่อขับเคลื่อนการศึกษาของกะเหรี่ยงเรา
ทั้งนี้ก่อนหน้านี้ฝ่ายการศึกษาสหภาพแห่งชาติกะเหรี่ยง (Karen Education Department – KED) ร่วมกับ กลุ่มปฏิบัติงานครูกะเหรี่ยง (Karen Teacher Working Group – KTWG) ออกจดหมายร่วมกันเพื่อขอการสนับสนุนด้านงบประมาณ โดยระบุว่างบประมาณประจำปี ประมาณ 500,000 เหรียญสหรัฐ ขณะนี้เหลืออยู่ไม่ถึงครึ่ง
