เมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2562 น.ส.รัชนีกร บัวโรย ผู้ประสานงานกลุ่มบึงกาฬรักนก จังหวัดบึงกาฬ เปิดเผยว่า เมื่อวันที่ 23 ที่ผ่านมาตนและกลุ่มบึงกาฬรักนก ได้ทำการสำรวจนกที่มาวางไข่บริเวณชายหาดบึงกาฬ ริมแม่น้ำโขง พบรังและไข่นกแอ่นทุ่งเล็กจำนวน 16 รัง ซึ่งในจำนวนนี้มีอยู่ 1 รังที่ได้ฟักเป็นตัวแล้ว นอกจากนี้ยังพบนกหัวโตเล็กขาเหลืองอีก 1 รัง แต่ปรากฏว่าในวันเดียวกันนี้พบว่ารังนกพร้อมไข่เกือบทั้งหมดถูกน้ำท่วม เหลือเพียง 3 รังเท่านั้นที่ยังอยู่พ้นน้ำ แต่ยังน่าห่วงเพราะระดับน้ำโขงกำลังเพิ่มสูงขึ้นอีก
น.ส.รัชนีกร กล่าวว่า นกนางแอ่นทุ่งเล็กเป็นนกอพยพจากไซบีเรีย มักมาวางไข่ตามริมหาดและเกาะในลำน้ำโขง ซึ่งปกติเริ่มวางไข่ตั้งแต่เดือนมกราคม แต่ปีนี้น้ำโขงเพิ่มสูงผิดฤดูกาลขึ้นเป็นรอบที่ 4 ทำให้นกเริ่มต้นวางไข่ได้ในเดือนกุมภาพันธ์ แต่กลับยังมีน้ำท่วมสูงขึ้นโดยไม่ทราบสาเหตุ ซึ่งคาดว่าจะเป็นการปล่อยน้ำมาจากเขื่อนใดเขื่อนหนึ่งที่อยู่ตอนบนจังหวัดบึงกาฬ แต่ไม่ทราบว่าเขื่อนใด ซึ่งส่งผลกระทบอย่างมากกับการวางไข่ของนก
“เราไม่รู้ว่าลูกนก 1 ตัวที่ฟักแล้วจะรอดหรือไม่ แต่เราหวังว่าเขาจะหนีไปได้ เพราะปกตินกชนิดนี้ 12 ชั่วโมงก็เดินวิ่งได้แล้ว แต่ไข่ที่เหลือจมน้ำหมด ซึ่งหากสถานการณ์ยังเป็นเช่นนี้อยู่เรื่อยๆ เราเป็นห่วงว่าปริมาณนกแอ่นทุ่งเล็กจะลดลงมาก” น.ส.รัชนีกร กล่าว
ผู้ประสานงานกลุ่มบึกกาฬรักนกกล่าวว่า ในอดีตเมื่อถึงฤดูแล้ง ปริมาณน้ำในแม่น้ำโขงจะไม่เพิ่มขึ้นมากนักแม้จะมีฝนตกบ้างในบางครั้ง ซึ่งแตกต่างจากทุกวันนี้ที่ปริมาณน้ำมีความผันผวนเป็นอย่างมาก เช่นในปีนี้จู่ๆ น้ำก็สูงขึ้นมา จนท่วมรังนกหมด ซึ่งปกตินกแอ่นทุ่งเล็กใช้เวลาฟักไข่ 23 วัน” น.ส.รัชนีกร กล่าว
อนึ่ง เขื่อนกั้นแม่น้ำโขงที่อยู่ใกล้ จ.บึงกาฬ มากที่สุด คือเขื่อนไซยะบุรี ตั้งอยู่ในแขวงไซยะบุรี สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ซึ่งอยู่ในระหว่างการทดลองกักเก็บน้ำเพื่อผลิตไฟฟ้า และทางตอนบนของแม่น้ำโขงใน มณฑลยูนนานของจีน มีเขื่อนผลิตไฟฟ้าที่ก่อสร้างเสร็จแล้วทั้งสิ้น 10 เขื่อน โดยเมื่อต้นปีที่ผ่านมาพบว่าเกิดน้ำโขงท่วมผิดฤดูกาล ทำลายแปลงเกษตรริมน้ำของประชาชนจำนวนมาก ทั้งใน จ.เชียงราย ลงไปจนถึงภาคอีสานที่ จ.หนองคาย และบึงกาฬ
