เมื่อวันที่ 20 พฤษภาคม 2565 สำนักข่าวไทใหญ่ Tai TV Online รายงานว่า เจ้ายอดศึก ผู้นำสภาเพื่อการกอบกู้รัฐฉาน/กองทัพรัฐฉานใต้ (RCSS/SSA) ได้เดินทางตามคำเชิญของพลเอกมินอ่องลาย ผู้นำรัฐบาลทหารพม่า เพื่อหารือเจรจาสันติภาพ โดยทั้งสองฝ่ายได้หารือเจรจากันตั้งแต่เวลา 09.00 น.-11.00 น. โดย RCSS/SSA เป็นกลุ่มชาติพันธุ์ติดอาวุธกลุ่มแรกที่ได้เข้าหารือ โดยคาดว่ามีกลุ่มชาติพันธุ์ติดอาวุธอีก 10 กลุ่มที่มีแผนหารือกับผู้นำของกองทัพพม่า
โฆษกของ RCSS/SSA ได้ให้สัมภาษณ์กับสื่อไทใหญ่ว่า การหารือกันครั้งนี้เพื่อแลกเปลี่ยนความคิดเห็น รวมไปถึงข้อเสนอของทั้งสองฝ่าย โดยกองทัพพม่ากับ RCSS/SSA เห็นพ้องตรงกันในเรื่องการฟื้นการสร้างสันติภาพและการฟื้นความเชื่อใจระหว่างกัน ซึ่งโฆษกของกองทัพรัฐฉานยังระบุว่า พอใจกับการประชุมหารือครั้งนี้
ขณะที่เมื่อถามถึงประเด็นว่า ที่ผ่านมากองทัพพม่าก็เคยพูดในลักษณะนี้แต่ไม่เห็นการเปลี่ยนแปลงใดๆ โฆษกของ RCSS/SSA กล่าวว่า ครั้งนี้จะแตกต่างจากทุกครั้งที่ผ่านมา เพราะทั้งสองฝ่ายเห็นตรงกันว่าควรจะต้องลงมือปฏิบัติอย่างจริงจัง และคาดหวังว่าผู้นำกองทัพพม่าจะสร้างระบอบการปกครองแบบสหพันธรัฐ ซึ่งเป็นสิ่งที่กลุ่มชาติพันธุ์เฝ้ารอมาตลอด อย่างไรก็ตามการหารือเจรจาจะเกิดขึ้นอีกหลายครั้ง แต่ยังไม่มีรายงานกำหนดการหารือในครั้งหน้า
ขณะที่ชาวไทใหญ่ในโลกโซเชียลต่างออกมาวิพากษ์วิจารณ์ บางส่วนเห็นด้วยการที่ผู้นำกองทัพรัฐฉานใต้ไปเจรจากับฝ่ายพม่า โดยมองว่า การเจรจาย่อมดีกว่าการใช้ความรุนแรงและห้ำหั่นกัน ซึ่งการสู้รบระหว่างทั้งสองฝ่ายยิ่งมีแต่จะทำให้ประชาชนเดือดร้อน และไม่เคยส่งผลดีกับประชาชนในรัฐฉานในช่วงหลายทศวรรษที่ผ่านมา นอกจากนี้ยังมองว่า RCSS/SSA อาจมีความจำเป็นถูกกดดันจากหลายด้าน เพราะถูกหลายกลุ่มโจมตี
ขณะที่ชาวไทใหญ่อีกกลุ่มมองว่า มินอ่องลายก้าวขึ้นสู่อำนาจอย่างไม่ถูกต้องและเป็นผู้นำมือเปื้อนเลือด การไปเจรจากับผู้นำกองทัพพม่าจะยิ่งเป็นการแสดงท่าทีสนับสนุน และทำให้ภาพพจน์ของกองทัพไทใหญ่หรือชาวไทใหญ่ในสายตากลุ่มชาติพันธุ์อื่นๆ ดูไม่ดีตามไปด้วย บางส่วนยังมองว่า ผู้นำไทใหญ่อาจเสียเปรียบหรือตกเป็นเครื่องมือของกองทัพพม่าเท่านั้น
นอกจากนี้ยังมีความเห็นว่า เหตุใดทั้งกองทัพรัฐฉานใต้ RCSS/SSA และกองทัพรัฐฉานเหนือ SSPP/SSA ถึงยอมตกลงไปหารือเจรจาสันติภาพกับฝ่ายกองทัพพม่าอย่างง่ายดาย แทนที่จะเจรจาสันติภาพระหว่ากองทัพไทใหญ่ด้วยกัน เพื่อยุติสงคราม ทั้งที่เป็นชาติพันธุ์เดียวกัน
ด้านนายคืนใส จาก Pyidaungsu Institute ให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าว SHAN ว่า การเจรจาเป็นเรื่องที่ดี แต่หากมินอ่องลายจะเจรจาเฉพาะกับกลุ่มชาติพันธุ์ แต่ไม่ยอมเจรจากับคนพม่าที่กำลังมีปัญหากันอยู่ในขณะนี้ สันติภาพก็จะไม่มีทางเกิดขึ้น นอกจากนี้ยังกล่าวว่า อยากเห็นความปรองดองเกิดขึ้นในชาติไทใหญ่โดยเฉพาะระหว่างกองทัพไทใหญ่ 2 กลุ่ม วิธีการและแนวทางที่ทั้งสองกองทัพไปหารือสันติภาพกับกองทัพพม่าก็อยากให้ทั้งสองกลุ่มนำมาปรับใช้หารือกันด้วย
ขณะที่มีความเห็นของชาวไทใหญ่เป็นจำนวนมากที่เขียนแสดงความเห็นในเพจของสำนักข่าว SHAN ว่า เพราะชาวไทใหญ่ไม่มีความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน จึงทำให้การลุกขึ้นมาปฏิวัติต่อสู้ไม่ประสบความสำเร็จ 70 กว่าปีที่ผ่านมา
