เมื่อวันที่ 28 พฤศจิกายน 2565 นายชาริฟ หาญทะเล ชาวเล-อูรักลาโว้ยเกาะหลีเป๊ะ จ.สตูล เปิดเผยว่า ตั้งแต่ช่วงเช้าเป็นต้นมาชาวเลกว่า 100 คน ได้รวมตัวเพื่อคัดค้านการปิดทางเข้า-ออกที่เดินไปสู่โรงเรียนบ้านเกาะอาดังโดยนายทุนกำลังกั้นรั้วเหล็กและทำเป็นประตูปิดตายและให้ผ่านเฉพาะผ่านบางคน ทำให้ชาวบ้านเดือดร้อนและออกมาร่วมคัดค้านเป็นวันที่สอง แต่จนถึงบัดนี้ยังไม่มีหน่วยงานราชการเข้ามาดูแล
“ผู้ใหญ่บ้านก็ไม่มา ทุกหน่วยงานแม้แต่ตำรวจที่เราไปแจ้งความแทบทุกวัน เขาก็ไม่มา อ้างว่าไม่มีอำนาจในการระงับเหตุการณ์เช่นนี้ อุทยานฯก็ไม่มา เราอยากร้องเรียนไปยังผู้บริหารประเทศเพราะตรงนี้เป็นเส้นทางหลักในพิธีลอยเรือ คนเจ็บป่วยไปอนามัยหรือเด็กๆก็ใช้เส้นทางนี้ไปโรงเรียน เส้นทางนี้เป็นเส้นเดียวลงหาด บริเวณอื่นตกเป็นของรีสอร์ทและนายทุนหมดแล้ว เราไม่อยากให้เขาปิด อยากให้เขารื้อถอนรั้วเหล็กออก อยากให้มีการพิสูจน์สิทธิให้เสร็จสิ้น ตั้งแต่ผมเกิดมาก็ใช้เส้นทางนี้เข้าออกกลางเกาะไปหาดต่างๆ ปู่ย่าตายายใช้มานานกว่า 200 ปี” นายชาริฟ กล่าว
นายชาริฟกล่าวว่า เส้นทางที่ถูกปิดนี้เป็นทางเดินของชุมชน แต่คนที่อ้างเป็นเจ้าของที่ดินคนแรกบอกเป็นที่ของเขาแล้วนำไปขายต่อ ชาวบ้านไม่รู้ไม่เห็นเลยว่าพวกเขาซื้อขายกันตอนไหน และไม่เคยมีการนำเอกสารสิทธิมาให้ชาวบ้านดู ตอนนี้ทุกคนลำบากมากเพราะอยู่อย่างหวาดระแวงกลัวถูกทำร้ายร่างกายเพราะเขามีอิทธิพลและไม่รู้ว่าเขาจะปิดกั้นไม่ให้เข้าออกเลยตอนไหน
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ระหว่างการชุมนุม ชาวบ้านได้เขียนป้ายด้วยข้อความต่างๆ เช่น เรียกร้องให้นายกรัฐมนตรีเข้ามาแก้ไขปัญหา ขณะที่เด็กๆถือป้าย “อย่าปิดเส้นทางไปโรงเรียนของหนู” ขณะเดียวกันได้มีกระแสในโซเชียลที่รณรงค์ให้หยุดเที่ยวเกาะหลีเป๊ะจนกว่าธุรกิจท่องเที่ยวหยุดคุกคามคนดั้งเดิม
ทั้งนี้ชาวบ้านได้ทำหนังสือร้องเรียนไปยังคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ เพื่อขอให้แก้ไขปัญหาการปิดกั้นเส้นทางสัญจรสาธารณะชุมชนเกาะหลีเป๊ะ โดยระบุว่า ด้วยชาวเลอูรักลาโว้ยเกาะหลีเป๊ะได้รับความความเดือดร้อนอย่างรุนแรงจากกรณีการซื้อขายที่ดิน ของผู้ที่ครอบครองเอกสารนส.3 เลขที่ 11 นางดารา อังโชติพันธุ์ ได้ทําการขายที่ดินในแปลงดังกล่าวให้กับ นายคมศักดิ์ เอี่ยวเหล็ก ซึ่งพยายามเข้าครอบครองที่ดินที่เป็นบ้านชาวบ้านโดยฟ้องร้องเป็นคดีความ
ในหนังสือร้องเรียนระบุว่า เมื่อวันที่ 25 พฤศจิกายน 2565 เวลา 15.00 น. นายคมศักดิ์ได้ให้ลูกน้องมาเชื่อมเหล็กปิดกั้นเส้นทางสัญจรที่เป็นทางดั้งเดิมที่มีมาตั้งแต่ประมาณปี พ.ศ.2452 เป็นต้นมา โดยชาวเลใช้เป็นเส้นทางสัญจรในการให้นักเรียนเดินเข้าโรงเรียน สัญจรเข้าโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพชุมชนเกาะหลีเป๊ะ ทางสัญจรเข้าสุสาน ชุมชนชาวเล และเป็นทางเดินของนักท่องเที่ยวที่มาเกาะหลีเป๊ะ ทําให้นักเรียน ชุมชน และ นักท่องเที่ยวรับผลกระทบโดยต้องปีนรั้วเพื่อสัญจรซึ่งเป็นภาพลักษณ์ที่เสื่อมเสียของจังหวัดสตูลและ ประเทศไทยอย่างมาก
“ชาวเลอูรักลาโว้ยเกาะหลีเป๊ะมีความเดือดร้อนที่สุดจึงขอให้ท่านเร่งดําเนินการประสานหน่วยงาน ที่เกี่ยวข้องเพื่อแก้ไขปัญหาอย่างเร่งด่วน พวกเราเกิดและอาศัยที่เกาะหลีเป๊ะมาอย่างช้านาน ได้ ใช้ประโยชน์ที่แห่งนี้อย่างยาวนานมากกว่า 113 ปี การกระทําเช่นนี้ส่งผลให้ชุมชนตลอดจนนักท่องเที่ยวผู้ร่วมใช้เส้นทางสาธารณะจํานวน 2,000 คน ได้รับความเดือดร้อนอย่างยิ่งเพราะไม่สามารถใช้ชีวิตได้อย่างปกติสุข” ชาวบ้านระบุไว้ในหนังสือร้องเรียน
พลเอกสุรินทร์ พิกุลทอง อดีตประธานคณะกรรมการชาวเล สำนักนายกรัฐมนตรี ให้สัมภาษณ์ว่า สมัยที่ยังดำรงตำแหน่งประธานคณะกรรมการชุดดังกล่าว ได้ลงพื้นที่และประชุมตรวจสอบข้อเท็จจริง โดยชาวเลกลุ่มนี้ในสมัยในหลวงรัชกาลที่ 5 ได้ย้ายมาจากเกาะลันตาและที่อื่นๆ อีก 2 เกาะ และพวกเขาอยู่กันอย่างชอบธรรม เพียงแต่ไม่ได้แจ้งการครอบครองสิทธิ จนกระทั่งปี 2517 ได้มีการประกาศเขตอุทยานฯทับพื้นที่หวงห้าม โดยหลักการแล้วชาวเลยังมีสิทธิเพียงแต่ไม่มีเอกสาร ต่อมาได้มีคนแจ้งครอบครองออกเอกสาร สค.1 และกลายเป็น นส.3 แต่ที่ดินบางแปลงกลับบวมขยายเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ โดยเฉพาะที่ดินของนางดารา ซึ่งแจ้งว่ามีคนอยู่ไม่กี่รายแต่ข้อเท็จจริงคือมีชาวเลอยู่ในพื้นที่นั้นมากกว่าที่แจ้ง
“เสียดายที่ผมต้องออกจากตำแหน่งก่อน แต่ทำประเด็นนี้ใกล้เสร็จแล้ว เพียงแต่ไม่มีใครทำต่อ จริงๆ แล้วควรตรวจสอบให้ชัดเจนว่าตอนออก สค.1 มีกี่ไร่ ออกเป็น นส.3 กี่ไร่ หากตรงไหนบวมหรือบานก็ให้เพิกถอนเพื่อนำที่ดินนั้นไปให้ชาวเลที่เดือดร้อนได้อยู่ต่อ ปัญหาคือมันมีการโกงกินกันเป็นระบบ ออกเอกสารสิทธิอะไรไปราชการต้องรู้ ที่ตรวจสอบเรื่องนี้ผมไม่ได้ทะเลาะกับชาวเล แต่ทะเลาะกับข้าราชการชั่ว เพราะเป็นไปได้อย่างไรปล่อยให้พื้นที่บานในเอกสารสิทธิเรื่อยๆ ควรยกเลิก นส. 3 ”พลเอกสุรินทร์ กล่าว
เมื่อถามว่าควรแก้ปัญหาเฉพาะหน้าอย่างไรเพราะทั้งสองฝ่ายกำลังเผชิญหน้ากัน พลเอกสุรินทร์ กล่าวว่า เรื่องนี้เป็นอำนาจหน้าที่ของนายอำเภอต้องเป็นคนกลางเข้าไปดูแล โดยเฉพาะเรื่องทางเดินและลำคลองสาธารณะ เพราะเอกสารสิทธิที่ออกไว้ทับคูคลองหมด ทำให้เกิดน้ำท่วมกลางเกาะหลีเป๊ะ
“หากผู้ที่อ้างว่าเป็นเจ้าของที่ดินปิดเส้นทางไปโรงเรียน ควรต้องฟ้องศาลบังคับให้เปิดทันทีเพราะออกเอกสารสิทธิผิดมาตั้งแต่ต้น หน่วยงานราชการควรทำหน้าที่ของตัวเอง ไม่ใช่อะไรผิดก็ปล่อยให้ผิดไปเรื่อยๆ ” พลเอกสุรินทร์ กล่าว
