เมื่อวันที่ 27 มิถุนายน 2566 ณ ที่ว่าการอำเภอแม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน นายสุรเชษฐ์ พุ้ยน้อย นายอำเภอแม่สะเรียง เชิญหน่วยงานที่เกี่ยวข้องและภาคประสังคมในพื้นที่ประชุมเพื่อติดตามสถานการณ์และแนวทางการช่วยเหลือผู้หนีภัยความไม่สงบจากเมียนมาในพื้นที่เสาหิน
นายสันติพงษ์ มูลฟอง ประธานมูลนิธิเครือข่ายสถานะบุคคล จ.แม่ฮ่องสอน เปิดเผยว่าในที่ประชุมได้มีการสรุปงานเกี่ยวกับการช่วยเหลือผู้หนีภัยโดยด้านที่อยู่อาศัยเริ่มเข้าที่เข้าทางแล้วโดยแบ่งเป็น 10 โซน และจะทำห้องน้ำ 97 ห้องโดยขณะนี้ใช้ได้แล้วกว่า 40 ห้อง อย่างไรก็ตามเพิงพักแต่ละหลักยังมีเพียงหลังคาแต่ไม่มีที่กั้น เราอยากให้แยกเป็นครอบครัวเพราะต้องคำนึงถึงความปลอดภัยสวัสดิภาพเด็กผู้หญิงมากขึ้น ส่วนแหล่งน้ำอาจจะยังไม่เพียงพอเพราะคุณภาพของน้ำเพราะแค่ใส่คอรีน เราจึงเน้นให้ต้มจนเดือด นอกจากนั้นเน้นเรื่องสุขภาพอนามัยโดยเริ่มมีผู้ป่วยด้วยโรคทางเดินอาหารมากขึ้นซึ่งแพทย์แจ้งว่าเกิดจากเรื่องน้ำและอาหารไม่ถูกสุขลักษณะ โดยขณะนี้ตั้งแต่อพยพเข้ามามีผู้ป่วยแล้วกว่า 600 คน บางส่วนเป็นผู้ป่วยหนักที่ต้องส่งเข้ารับการต่อ
นายสันติพงษ์กล่าวว่า จากการคัดแยกพบว่าผู้ที่หนีภัยการสู้รบจำนวน 3,270 คน พบว่าเป็นคนเปราะบางประมาณ 1,846 คน เด็ก 1,416 คนโดยเป็นเด็กอายุ 0-4 ปี 300 คน ผู้สูงอายุ 188 คน ผู้พิการ 74 คน แม่ม่าย 109 คน สตรีมีครรภ์ 38 คนและเด็กกำพร้า 23 คน
“ประเมินกันว่าผู้หนีภัยการสู้รบกลุ่มนี้น่าจะอยู่ไม่ต่ำกว่า 3 เดือน แต่อาจยาวกว่านี้ด้วยเพราะสถานการณ์การสู่รบยังไม่นิ่งและมีชาวบ้านจ่อจะเข้ามาอีกซึ่งอยู่ในพื้นที่ตรงข้ามเสาหินน่าจะราว 800-1,200 คน ที่สำคัญคือพื้นที่เสาหินไม่เหมาะสมจะข้ามมาอีกเพราะแออัด ถ้าอยู่บริเวณนั้นได้ก่อน เราก็จะส่งอาหารและปัจจัยพื้นฐานเข้าไป” นายสันติพงษ์ กล่าว
นายสันติพงษ์กล่าวว่าถึงการดูแลเด็กจำนวน 1,416 คนว่า สัปดาห์หน้าจะเข้าไปคัดแยกเด็กอีกครั้ง และจะเข้าไปเยียวยาด้านจิตใจเพราะเรากังวลว่าตกอยู่ในภาวะเครียดและซึมเศร้า อย่างไรก็ตามภาพรวมการส่งผ่านความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมครั้งนี้น่าชื่นชมเพราะมีการผ่อนปรนดีกว่าครั้งก่อนๆ
ด้านศูนย์สั่งการชายแดนไทย-เมียนมา จ.แม่ฮ่องสอน ออกแถลงการณ์ประจำวันที่ 27 มิถุนายน โดยระบุว่า ไม่ปรากฏข่าวสารการปะทะบริเวณด้านตรงกันข้าม อ.ขุนยวมและ อ.แม่สะเรียง โดยมียอดผู้หนีภัยการสู้รบข้ามมาฝั่งไทยเพิ่มขึ้น 6 คน รวมแล้วมีทั้งสิ้น 4,848 คน ในศูนย์พักพิง 4 แห่ง
แหล่งข่าวด้านความมั่นคงชายแดนจังหวัดแม่ฮ่องสอนเปิดเผยว่า ขณะนี้ได้มีการประเมินสถานการณ์การสู้รบบริเวณชายแดนไทยและรัฐชาติพันธุ์คือรัฐกะเหรี่ยงและรัฐคะเรนนี ส่อเค้ารุนแรงขึ้นโดยคาดว่ากองทัพพม่าจะใช้อากาศยานถล่มหมู่บ้านต่างๆบริเวณชายแดนเพิ่มขึ้นเพราะเชื่อว่าเป็นแหล่งซ่องสุมกำลังของฝ่ายต่อต้าน และจะทำให้มีชาวบ้านอพยพเข้ามาหลบในเขตแดนไทยเพิ่มขึ้นอีก ทำให้ขณะนี้ทางอำเภอสบเมยซึ่งเป็นพื้นที่ติดกับแม่น้ำสาละวินและอำเภอแม่สะเรียง ได้สั่งการให้จัดพื้นที่สำหรับรองรับผู้หนีภัยจากการสู้รบไว้ 3-4 แห่ง
ด้านนายเตโหม่ ผู้ประสานงานคณะกรรมการบรรเทาทุกข์คะเรนนี CTER (Coordination Team for Emergency Relief in Karenni State)ให้สัมภาษณ์สำนักข่าวชายขอบ ว่าตั้งแต่เมื่อเย็นวาน (26 มิถุนายน 2566) ประชาชนแทบทั้งหมดที่เคยอาศัยอยู่ในเขตเมืองบอลาเค และผาซอง ติดกับ อ.แม่เจ๊ะ (Mese) ต้องพากันทิ้งบ้านเรือนหนีเอาชีวิตรอดจากการโจมตีของกองทัพพม่า ทั้งการทิ้งระเบิดจากอากาศยานและกระสุนปืนค. โดยการโจมตีได้เกิดขึ้นในทั้ง 7 เมืองของรัฐคะเรนนี
“ในเขตเมืองผาซอง ที่ริมแม่น้ำสาละวิน หลังจากเหตุการณ์ลูกระเบิดลงกลางหมู่บ้าน มีชาวบ้านเสียชีวิตทันที 4 ราย ตอนนี้ประชาชนกว่า 6,000 คน ต้องหนีกระจัดกระจายเอาชีวิตรอด หลบซ่อนในป่า หาทางไปยังพื้นที่ที่คิดว่าปลอดภัยจากการทิ้งระเบิด และยังมีจำนวนอีกหลายพันจากเขตบอลาเค ทุกคนต่างอยู่ในสถานการณ์ที่อันตรายและมีความวิตกกังวลอย่างที่สุด” นายเตโหม่กล่าว
ผู้ประสานงานกคณะกรรมการบรรเทาทุกข์คะเรนนี ยังกล่าวอีกว่าเมืองบอลาเคที่เคยเป็นฐานที่มั่นใหญ่ของกองทัพพม่าและมีกองปืนใหญ่ ในเวลานี้กองกำลังร่วมของฝ่ายประชาชนในรัฐคะเรนนีได้เข้าปฏิบัติการยึดฐานทหารพม่า แต่กองทัพพม่ากลับส่งเครื่องบินมาทิ้งระเบิดซึ่งมีเป้าหมายคือประชาชนโดยตรง
“ที่กังวลกันคือ มีการส่งกำลังพลเสริมเข้ามาทางเมืองเดโมโส่ จากฐานทหารพม่าทางตอนใต้ของรัฐฉาน เพื่อเข้ามายึดพื้นที่คืน ขณะนี้ลูกระเบิดลงมาตลอดทำให้ประชาชนของเราไม่สามารถอยู่ได้” นายเตโหม่ กล่าว
ขณะที่ พ.อ. Bhone Naing กองทัพคะเรนนี (Karenni Army-KA) ให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าวคะเรนนีกันตรวดีไทมส์ ว่าขณะนี้กองกำลังฝ่ายประชาชนคะเรนนีได้ร่วมกันปฏิบัติการโดยยึดฐานทหารพม่าได้ทั้งหมดแล้วในเขตรัฐคะเรนนีตอนใต้ เหลือเพียงฐาน Nam Poung ในเขตเมืองแม่เจ๊ะ ซึ่งมีเครื่องยิงลูกระเบิดขนาด 120 มม. โดยในขณะนี้มีกำลังพลพม่าทิ้งฐานมากขึ้นเรื่อยๆ
ทั้งนี้รัฐคะเรนนี ตั้งอยู่ภาคตะวันออกของพม่า มีชายแดนตรงข้ามจังหวัดแม่ฮ่องสอน (อ.เมือง อ.ขุนยวม อ.แม่สะเรียง) ทางเหนือติดรัฐฉาน ทางใต้ติดรัฐกะเหรี่ยง โดยรัฐคะเรนนีมีขนาดพื้นที่ขนาดเล็กหากเทียบกับรัฐอื่นๆ ของพม่า แต่มีความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรป่าไม้ แม่น้ำ และแร่ธาตุ โดยมีประชากรเพียงราว 300,000 คน ส่วนใหญ่เป็นชาวคะเรนนี หรือ กะเหรี่ยงแดง นอกจากนั้นเป็นชาวกะเหรี่ยง กะยัน (ปะด่อง) มี 7 เมืองหลัก เช่น เดมอโส่ พรูโซ ผาซอง มีเมืองลอยก่อ เป็นเมืองหลวง รัฐคะเรนนีกลายเป็นพื้นที่ความไม่สงบในช่วง 2 ปีที่ผ่านมา หลังเหตุการณ์รัฐประหารในพม่าโดยถูกกองทัพพม่าโจมตีอย่างรุนแรงเพราะกองกำลังและประชาชนพยายามประกาศอิสระภาพด้านต่างๆ ทำให้กองทัพพม่าไม่พอใจส่งผลให้ประชาชนในรัฐนี้มากกว่าครึ่งกลายเป็นผู้พลัดถิ่น (Internally Displaced Persons-IDPs)
