เมื่อวันที่ 12 กันยายน 2566 นายกัณวีร์ สืบแสง สส.บัญชีรายชื่อ พรรคเป็นธรรม เปิดเผยว่าได้รับข้อมูลจากเครือข่ายภาคประชาสังคมที่ทำงานชายแดนไทย-เมียนมา ที่ได้รับร้องเรียนมาจากชาวบ้านในพื้นที่บ้านเลตองคุ และมอตะหลั่ว อ.อุ้มผาง จ.ตาก พบเห็นทหารเมียนมา จำนวน 80-100 คน พร้อมอาวุธครบมือ เข้ามาในพื้นที่ช่วงเวลา 13.30 น.วันที่ 4 กันยายน 2566 โดยได้พักกินข้าวบริเวณทุ่งนาชาวบ้าน ห่างจากที่พักอาศัยเพียงราวไม่ถึง 1 กม. โดยทหารกลุ่มนี้ถูกส่งมาเพื่อไปสมทบกับทหารเมียนมาในฐานฝั่งตรงข้ามเปิ่งเคลิ่ง ซึ่งกำลังถูกล้อมโดยทหารกะเหรี่ยง และชาวบ้านเลตองคุได้แจ้งต่อผู้ใหญ่บ้าน และ ผู้ใหญ่บ้านได้แจ้งต่อทางอำเภอในบ่ายวันที่ 3 กันยายนแล้ว โดยขณะนั้นมีทหารไทยที่ประจำอยู่ในตัวหมู่บ้านเลตองคุ แต่ทหารไทยไม่ได้ออกมาทำอะไรเนื่องจากมีจำนวนน้อย และรอคำสั่งนาย ซึ่งทางผู้บังคับบัญชาก็ไม่ได้มีคำสั่งอะไรลงมา จนกระทั่งในวันที่ 5 กันยายน ตอนเช้า เริ่มพบว่าคนไทยโพสต์ลงโซเชียลมีเดีย ถึงเรื่องที่เกิดขึ้น และตอนบ่าย กองกำลังนเรศวรเพิ่งเข้าพื้นที่ หลังจากทหารเมียนมาค้างในไทยเป็นเวลา 2 คืน
มีรายงานว่ากองกำลังนเรศวรไปเจรจากับทหารเมียนมา ให้ออกไป แล้วก็ไปเจรจากับกองทัพปลดปล่อยแห่งชาติกะเหรี่ยง (KNLA)ของสหภาพแห่งชาติกะเหรี่ยง (KNU) ให้เปิดทางให้ ซึ่งทางKNLA ได้ยอมเปิดทางให้เนื่องจากเกรงใจทหารไทย แต่ทหารเมียนมาไม่ยอมออก จึงต้องไปเจรจาอีกครั้ง จนกระทั่งยอมออกไปเมื่อเวลา 14.00 น. จากนั้นวันที่ 9-10 ก.ย. ทหารเมียนมาบางส่วน ซึ่งเมื่อออกไปก็อยู่ห่างจากชายแดนเพียง 500 เมตร ได้เข้ามาซื้อหาอาหารที่บ้านเลตองคุ โดยการมาซื้อถืออาวุธครบมือมาด้วย และชาวบ้านได้แจ้งต่อผู้ใหญ่บ้าน
นายกัณวีร์ กล่าวว่าเห็นด้วยกับข้อเสนอของเครือข่ายภาคประชาสังคม และจะนำมาตั้งคำถามถึง รมว.กระทรวงกลาโหม และ รมว.กระทรวงการต่างประเทศ เร่งตรวจสอบและชี้แจงในวาระอันใกล้นี้ 1. การปล่อยให้เกิดสถานการณ์เช่นนี้ไม่เพียงแต่สร้างความหวาดกลัวให้แก่ประชาชนไทยบริเวณชายแดน ซึ่งทหารไทยใช้เวลาถึง 2 วันหลังรับแจ้งเข้าไปคลี่คลายสถานการณ์ หากเป็นเหตุเกิดกับคนไทยในเมือง จะใช้เวลานานอย่างนี้หรือไม่ 2. การคลี่คลายสถานการณ์ด้วยการเจรจากับ KNLA จำเป็นต้องทำ แต่หากทำแบบนี้บ่อย ๆ จะเป็นการแสดงตนไม่เป็นกลางอย่างชัดเจน เนื่องจากเข้าไปเกี่ยวพันกับการสู้รบด้วยการเจรจาให้ฝ่ายหนึ่งเปิดทางให้ฝ่ายหนึ่ง 3. การที่ทหารเข้ามาซื้อของ ปกติแล้วเกิดขึ้นตลอดพรมแดน ไม่ว่าจะทหารฝ่ายใดก็ข้ามมาซื้อของได้ แต่จะต้องไม่ถืออาวุธเข้ามา 4. ทหารไทยอาจอ้างว่า การเจรจาตอนนี้เป็นไปได้ยากเนื่องจากประธานคณะกรรมการชายแดน TBC ฝ่ายเมียนมา คือ พ.ท.อ่องจอมิน เพิ่งเสียชีวิตจากการวางระเบิดที่สถานีตำรวจเมียวดี เมื่อคืนวันที่ 3 กันยายน (พร้อมผู้ว่าราชการจังหวัดเมียวดี)
“การที่ละเมิดอธิปไตยโดยกองทหารจำนวนเกือบร้อยเป็นประเด็นระดับประเทศ ไม่ใช่ระดับชายแดน ประเด็นนี้ ผู้ที่จะต้องรับผิดชอบในการแก้ปัญหาคือ กระทรวงกลาโหม และกระทรวงการต่างประเทศ เป็นหลัก จะต้องไม่ใช่เรื่องทหารต่อทหาร แต่เป็นเรื่องความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ประเด็นนี้ได้รับการพูดถึงในสื่อภาษาเมียนมาและกะเหรี่ยงจำนวนหนึ่ง สร้างความไม่พอใจในหมู่ชาวพม่าและกะเหรี่ยงว่า รัฐไทยวางตัวเข้าข้างกองทัพเมียนมาหรือไม่ หากไม่แก้ไข จะนำไปสู่ความขัดแย้งได้อีก ผมไม่เห็นนโยบายรัฐบาลใดๆ พูดถึงเรื่องนี้ น่าเสียดายจริงๆ ครับ คงต้องตรวจสอบกันให้ลึก เพื่อความปลอดภัยของพี่น้องประชาชนคนไทยบริเวณชายแดน รวมทั้ง การให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมต่อผู้ได้รับผลกระทบจากการลิดรอนสิทธิขั้นพื้นฐานของการเป็นมนุษย์” นายกัณวีร์ กล่าว
นายช่อกุ โรจน์สิริชัย ผู้ใหญ่บ้านหมู่บ้านเลตองคุ กล่าวว่ามีลูกบ้านเห็นทหารพม่าเข้ามาบริเวณแผ่นดินไทยจริงราว 10-20 คน ซึ่งไม่แน่ใจว่าเข้ามาทำอะไร ซึ่งเหตุการณ์เช่นนี้ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน อย่างไรก็ตามตนได้แจ้งให้ทหารไทยทราบ และทหารไทยได้ไปเจรจาให้ทหารพม่าออกไป
