เมื่อวันที่ 18 ตุลาคม 2566 มูลนิธิเพื่อสิทธิมนุษยชนไทใหญ่ ได้เผยแพร่รายงานเรื่อง “ติดกับดักนรก”ซึ่งเป็นเรื่องราวการค้ามนุษย์โดยแก๊งชาวจีนในเขตปกครองพิเศษโกก้างของกลุ่มชาติพันธุ์ว้าซึ่งอยู่ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของรัฐฉาน ประเทศพม่าและติดกับประเทศจีนโดยการสัมภาษณ์หญิงสาว 3 คน และชายหนุ่ม 2 คน ที่ตกเป็นเหยื่อการค้ามนุษย์โดยแก๊งชาวจีนที่ทำอาชีพต้มตุ๋นหลอกลวงทางออนไลน์ การพนันและสื่อลามกอนาจาร

ในรายงานระบุว่า เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเป็นผลกระทบโดยตรงจากการทำรัฐประหารในพม่าเมื่อปี 2564 เนื่องจากเหยื่อเหล่านี้ต้องออกจากโรงเรียนและตกงาน ขณะที่เหยื่อรายหนึ่งเป็นอดีตพยาบาลของกลุ่มซีดีเอ็ม(อารยะขัดขืนในพม่า)ที่ต้องหางานทำและกลายเป็นเหยื่อการค้ามนุษย์ภายใต้การควบคุมของกองทัพสหรัฐว่า(UWSA) โดยต้องให้บริการทางเพศและเข้าร่วมถ่ายทำวิดีโอลามก หากขัดขืนก็ถูกซ้อมและทรมาน

“เหยื่อรายหนึ่งสมัครใจเข้าไปทำงานในคาสิโนออนไลน์ที่เมืองเล่าก์ก่าย เมืองหลวงของเขตปกครองพิเศษโกก้าง เล่าว่าน้องสาวของเธอที่เคยทำงานด้วยกัน ตัดสินใจฆ่าตัวตายด้วยการกระโดดตึกสูง หลังถูกกล่าวหาว่าฉ้อโกงและถูกรุมโทรมโดยนายจ้างชาวจีนและพรรคพวก เมื่อเธอไม่สามารถหาเงินมาใช้คืนในส่วนที่หายไปได้” รายงานระบุ

ในรายงานระบุว่าว มีการเรียกเก็บเงินมากถึง 30,000 หยวนจากเหยื่อเพื่อแลกกับการปล่อยตัว โดยมีรายหนึ่งที่ได้รับการปล่อยตัวหลังจากครอบครัวใช้เส้นสายในการเจรจากับทางการว้า ส่วนอีกคนหนึ่งหลบหนีออกมาได้ระหว่างถูกส่งตัวไปอีกที่หนึ่ง และไม่มีกรณีใดที่ผู้กระทำผิดถูกลงโทษ

“คำบอกเล่าของเหยื่อเหล่านี้เป็นหลักฐานชัดเจน แสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างชาวจีนกับหน่วยงานในพื้นที่ เพราะเมื่อครอบครัวส่งข้อมูลให้กองทัพสหรัฐว้าในเมืองล่าเสี้ยวเพื่อขอความช่วยเหลือ มีการส่งข้อมูลให้กับแก๊งชาวจีน เป็นเหตุให้คนเหล่านี้หลบหนีหรือเคลื่อนย้ายเหยื่อออกไปที่อื่นก่อนที่เจ้าหน้าที่จะบุกกตรวจค้น”ในรายงานระบุ และว่าเหยื่อบางคนต้องหนีเข้ามาอยู่ในประเทศไทย

ในรายงานระบุด้วยว่าเหยื่อเหล่านี้ให้สัมภาษณ์ว่า พวกเขาทำงานโดยใช้โครงข่ายมายเทล(Mytel)ซึ่งเป็นธุรกิจของกองทัพพม่าและเป็นบริษัทคมนาคมแห่งเดียวในตอนเหนือของพื้นที่ว้า ดังนั้นมูลนิธิเพื่อสิทธิมนุษยชนไทยใหญ่จึงขอเรียกร้องให้หน่วยงานในเขตปกครองโกก้างและว้ายุติความร่วมมือและยุติการคุ้มครองแก๊งอาชญากรรมที่อยู่ในพื้นที่ของตนเอง และเรียกร้องให้ประเทศจีนใช้มาตรการที่เป็นผลมากขึ้น เพื่อตรวจสอบพลเมืองของตนเองที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับปฏิบัติการเหล่านี้ และขอเรียกร้องให้ประเทศเวียดนามซึ่งเป็นเจ้าของโครงข่ายเวียดเทล(Viettel)และเป็นคู่ค้าของมายเทลได้สอบสวนการใช้โครงข่ายมายเทลเพื่อก่ออาชญากรรมไซเบอร์ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของรัฐฉาน(อ่านรายงานฉบับเต็มได้ที่ https://transbordernews.in.th/home/?p=35996 )

ขณะที่กองทัพว้า UWSA ได้ออกแถลงการณ์เมื่อวันที่ 16 ตุลาคม 2566 ว่าได้สั่งปลดเจ้าหน้าที่ระดับสูง 2 นาย ซึ่งเกี่ยวข้องกับแก๊งมิจฉาชีพหลอกลวงทางออนไลน์ข้ามชาติ และถูกทางการจีนจับกุมเมื่อเร็วๆนี้ โดยกองทัพว้าระบุว่า ทั้ง 2 คนมีความผิดฐานละเมิดกฎระเบียบของกองทัพว้า และทำให้เกิดปัญหาความสัมพันธ์ระหว่างกองทัพว้ากับชาติอื่นๆใกล้เคียง 

เจ้าหน้าที่ระดับสูงทั้ง 2 รายที่ถูกปลดครั้งนี้คือ นาย Chen Yanban รัฐมนตรีฝ่ายก่อสร้างของกองทัพว้า และนาย Xiao Yanquan นายกเทศมนตรีของเมืองเลือน โดยทั้งคู่ถูกทางการจีนจับกุมเมื่อวันที่ 11 ตุลาคมที่ผ่านมา โดยแถลงการณ์ของกองทัพว้าระบุว่า เหตุการณ์ที่มี 2 เจ้าหน้าที่ระดับสูงได้เกี่ยวข้องกับกลุ่มหลอกลวงออนไลน์ที่ถูกทางการจีนจับกุมตัว ได้ทำลายความไว้วางใจทางการเมืองกับประเทศเพื่อนบ้าน การตัดสินใจปลดเจ้าหน้าที่ระดับสูงทั้ง 2 คนในครั้งนี้เป็นมติของกองทัพว้าเพื่อกอบกู้ชื่อเสียงของกองทัพ

มีรายงานว่า ในปีนี้รัฐบาลจีนได้กดดันรัฐบาลทหารพม่าอย่างหนักให้ดำเนินการปราบปรามแก๊งหลอกลวงทางไซเบอร์ ซึ่งกระทรวงการต่างประเทศจีนระบุว่า  การหลอกลวงทางไซเบอร์นั้น ส่งผลกระทบร้ายแรงต่อชาวจีน เพื่อสนองข้อเรียกร้องของจีน กองทัพพม่าได้ส่งตัวผู้ที่ถูกจับกุม 24 คน ซึ่งถูกกล่าวหาว่าเกี่ยวข้องกับการหลอกลวงทางออนไลน์ให้กับทางการจีนเมื่อเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา  และส่งมอบผู้กระทำความผิดชาวจีนอีก 377 คนในเดือนกันยายนที่ผ่านมาเช่นกัน

ตำรวจจีนเผยว่า เจ้าหน้าที่ว้า 2 คนเป็นหัวหน้าคนสำคัญของแก๊งฉ้อโกงทางออนไลน์ โดยมีหลักฐานเพียงพอที่จะดำเนินคดีกับทั้งคู่ ก่อนหน้านี้ จีนเคยประกาศว่า หากใครสามารถจับกุมเจ้าหน้าที่ว้าทั้ง 2 รายนี้ได้จะมอบเงินรางวัลจำนวน 100,000- 500,000 หยวน โดยเจ้าหน้าที่ระดับสูงของว้าทั้ง 2 รายนั้นยังถือสัญชาติจีนอาศัยอยู่ในประเทศจีน โดยทางการจีนออกมาประกาศว่า ในเดือนตุลาคมนี้เพียงเดือนเดียว สามารถจับกุมเครือข่ายแก๊งมิจฉาชีพทางออนไลน์ตามชายแดนจีน – พม่า กว่า 4,600 คน แล้ว

ขอบคุณภาพประกอบจากรายงาน ติดกับดักนรก