เมื่อวันที่ 19 พฤศจิกายน 2566 กระทรวงการต่างประเทศไทยได้เผยแพร่ข้อมูลข่าวโดยระบุว่าทางการเมียนมาได้ช่วยจัดส่งคนไทยจากเมืองเล้าก์ก่าย (ประเทศพม่า) จำนวน 266 คน ไปยังชายแดนจีนและทางการจีนได้อนุญาตให้กลุ่มบุคคลดังกล่าวข้ามชายแดนเข้าไปยังจีนเพื่อเดินทางกลับประเทศไทยด้วยแล้ว โดยกระทรวงการต่างประเทศได้จัดเครื่องบินเช่าเหมาลำ 2 ลำโดยสายการบินแอร์เอเชียและสายการบินไลออนแอร์ นำคนไทยกลุ่มดังกล่าวกลับไทยจากนครคุนหมิง ทั้งนี้เมื่อเครื่องบินอพยพคนไทยทั้ง 2 ลำ เดินทางถึงไทย สตช.(สำนักงานตำรวจแห่งชาติ) จะอำนวยความสะดวกแก่คนไทยในการตรวจคนเข้าเมือง และคัดกรองผู้เสียหายจากการค้ามนุษย์ตามกลไกการส่งต่อระดับชาติ (National Referral Mechanism – NRM) และผู้ที่อาจมีส่วนเกี่ยวข้องกับกระบวนการอาชญากรรมข้ามชาติต่อไป

กระทรวงการต่างประเทศระบุด้วยว่า การให้ความช่วยเหลือคนไทยในครั้งนี้ได้รับการสนับสนุนเป็นอย่างดีจากรัฐบาลเมียนมาและรัฐบาลจีนในการอำนวยความสะดวกตั้งแต่ต้นทาง และระหว่างทางการอพยพ กล่าวคือ สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงย่างกุ้ง ได้รับความร่วมมือจากทางการเมียนมาและมูลนิธิอิมมานูเอล ในการช่วยดูแลคนไทยด้านอาหาร น้ำและเครื่องนุ่งห่ม ระหว่างรอการอพยพที่เมืองเล้าก์ก่าย ขณะที่สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงปักกิ่ง และสถานกงสุลใหญ่ ณ นครคุนหมิง ได้รับการอำนวยความสะดวกจากรัฐบาลส่วนกลางและท้องถิ่นในด้านการเส้นทางการบิน และการตรวจคนเข้าเมือง จนประสบผลสำเร็จลุล่วงตามเป้าหมาย ตลอดจนการช่วยเหลือคนชาติของมิตรประเทศ เช่น ฟิลิปปินส์และสิงคโปร์ออกมาด้วย

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า การเดินทางออกจากเมืองเล้าก์ก่ายข้ามไปจีนของเหยื่อขบวนการค้ามนุษย์ชาวไทยกลุ่มนี้ เป็นการเดินทางครั้งที่ 2 โดยเมื่อวันที่ 18 พฤศจิกายนที่ผ่านมา ทั้งหมดได้เดินทางออกจากโรงเรียนซึ่งเป็นแหล่งพักพิงชั่วคราวมาครั้งหนึ่งแล้ว แต่รถวิ่งมาได้ไม่กี่กิโลเมตรก็ต้องเดินทางกลับเนื่องจากมีรายงานว่าทางการจีนต้องการเอกสารต่างๆของเหยื่อ แต่ไม่สามารถหาได้จึงต้องรอให้เจ้าหน้าที่ของสถานเอกอัครราชทูตไทยประจำย่างกุ้งเดินทางด่วนไปเมืองคุนหมิง จนในที่สุดเช้าวันนี้จึงได้มีการนั่งรถเดินทางข้ามไปยังประเทศจีนอีกครั้ง

ด้าน 41 คนไทยที่กลับมาจากเมืองเล้าก์ก่ายโดยความช่วยเหลือของกองกำลังว้า ที่ส่งต่อให้ทหารพม่าและส่งต่อให้ไทยเมื่อวันที่ 18 พฤศจิกายนที่ผ่านมา ทั้งหมดยังอยู่ในกระบวนการคัดกรอง ทั้งๆนี้มีความพยายามควบคุมไม่ให้เหยื่อเหล่านี้ให้สัมภาษณ์กับสื่อมวลชน

ด้านนายซี(นามสมมุติ) 1 ใน 41 เหยื่อขบวนการค้ามนุษย์กล่าวว่า ตนหนีออกมาจากเมืองเล้าก์ก่ายในวันที่ 10 พฤศจิกายนที่ผ่านมา โดยตอนนั้นนายจ้างที่เป็นเจ้าของธุรกิจได้หลบหนีไปแล้วหลังจากการกวาดล้างโดยกองกำลังพันธมิตรชาติพันธุ์ โดยทันทีที่ประตูใหญ่เปิดออก พวกตนได้วิ่งหนีไปยังวินมอเตอร์ไซค์รับจ้างและให้ไปส่งพื้นที่ที่ปลอดภัย โดยทางวินมอเตอร์ไซได้พาไปส่งยังจุดรวมพลที่ทหารโกก้างดูแล โดยพื้นที่ดังกล่าวอยู่ห่างจากพื้นที่สู้รบพอสมควร และพักพิงอยู่ในนั้น 3-4 วัน หลังจากนั้นทหารโกก้างได้พอไปส่งที่เขตปกครองว้าซึ่งต้องนั่งรถไปหลายชั่วโมง

“ทั้งทหารโกก้างและทหารว้า ดูแลพวกเราดีมาก ที่พักก็ดี อาหารก็ดี แต่พอเขาพามาส่งให้ทหารพม่า และพักอยู่ที่เมืองเชียงตุง ลำบากมาก ที่นอนก็ไม่ดี อาหารก็ไม่ดี แถมพวกเรายังถูกเรียกเก็บเงินอีกคนละ 200 หยวน กว่าจะได้กลับถึงประเทศไทยได้ก็ยื้อกันไว้อยู่นาน”นายซี กล่าว

ขณะที่เอ็นจีโอรายหนึ่งซึ่งติดตามและช่วยเหลือคนไทยในเล่าห์ก่ายมาตั้งแต่ต้น กล่าวว่า น่าเป็นห่วงท่าทีของทางตำรวจเป็นอย่างมากที่มองว่าคนไทยกลุ่มนี้ 70% เป็นพวกที่มีส่วนร่วมในการหลอกลวงต้มตุ๋น ถือว่าเป็นความคิดที่อคติอย่างมาก เพราะจากการที่มีการสอบปากคำในเบื้องต้น ข้อมูลไม่ได้เป็นไปตามที่ตำรวจกล่าวหา ทำให้ตอนนี้หลายคนรู้สึกเป็นกังวลใจมากเพราะกลัวถูกยัดข้อหา นอกจากนี้การที่ทางกระทรวงการต่างประเทศและทางการไทยพยายามชูเอ็นจีโอเพียงแค่องค์กรเดียว แม้กระทั่งการใช้สหวิชาชีพเข้าไปสอบสวนก็ทำให้ข้อมูลผิดเพี้ยนไปเยอะมาก ทั้งๆในความจริงแล้ว กว่าที่คนไทยในเล้าก์ก่ายจะได้กลับสู่ประเทศไทยในครั้งนี้ มีเอ็นจีโอและจิตอาสาจำนวนมากที่เข้ามาให้การช่วยเหลือ แต่หน่วยงานรัฐกับผูกติดอยู่กับองค์กรที่ให้เงิน