เมื่อวันที่ 30 พฤศจิกายน 2566 ที่โรงเรียนดอยสะเก็ดผดุงศาสน์ ตำบลเชิงดอย อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ ได้มีการจัดสัมมนาเรื่อง แนวทางการจัดการศึกษาให้กับสามเณร” และเปิดศูนย์การเรียนโพธิยาลัย โดยทิพวรรณ เตียงธวัช ผู้อำนวยการสำนักงานส่งเสริมการเรียนรู้ จังหวัดเชียงใหม่ กล่าวว่าความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาในจังหวัดเชียงใหม่ ส่วนใหญ่คือเด็กเร่ร่อนที่อยู่ในเมืองและชายขอบหรือเด็กที่อยู่พื้นที่สูงที่ติดกับประเทศเพื่อนบ้าน โดยเด็กเหล่านี้ขาดโอกาสทางการศึกษามากกว่าเด็กที่อยู่ในเมือง ทางหน่วยงานของเราได้จัดการศึกษาให้กับเด็กที่ออกนอกระบบการศึกษาเป็นบางส่วนแต่ยังมีเด็กหลายคนที่ยังไม่มีโอกาสได้รับการศึกษา
ขณะที่ ศิริณา สมนึก ผู้แทนสำนักงานพระพุทธศาสนา จังหวัดเชียงใหม่ กล่าวว่า สามเณรช่วงอายุก่อนเข้ามัธยมศึกษาปีที่ 1 ยังไม่มีที่ศึกษาเล่าเรียน แต่จะมีการเปิด “ศูนย์การเรียนโพธิยาลัย” ขึ้นเป็นศูนย์การเรียนนำร่องแห่งแรก และอาจจะมีการขยายสาขาไปที่อำเภอและจังหวัดอื่นๆ เพื่อเตรียมพร้อมสามเณรเพื่อจะศึกษาต่อในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-6
ด้าน พัชยานี ศรีนวล ผู้แทนมูลนิธิเครือข่ายสถานะบุคคล กล่าวว่า ความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาไม่ได้มีแค่เด็กที่อยู่เฉพาะในเมือง แต่รวมไปถึงตะเข็บชายแดน เด็กข้ามแดน และลูกเณรที่หนีภัยสงครามเข้ามาอาศัยกับพ่อแม่แม้ไม่ได้มีสัญชาติ แต่สามเณรที่ไร้รัฐไร้สัญชาติก็มีความรู้สึกอึดอัดใจ เพราะบางทีเข้าเรียนแล้วกลับไม่ได้รับสวัสดิการใด ๆ เลย แม้เด็กเหล่านี้จะเป็นกำลังของประเทศชาติต่อไปเราจึงอยากจะให้ภาครัฐช่วยเหลือเด็กไร้รัฐไร้สัญชาติและให้สวัสดิการแก่พวกเขา ให้ความมั่นคงทางการดำรงวิถีชีวิตอยู่ในประเทศไทย ในศูนย์การเรียน ในศูนย์พักพิงได้อย่างมีความปลอดภัย
ขณะที่จินดา กำลังประสิทธิ รองศึกษาธิการจังหวัดเชียงใหม่ กล่าวว่า รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการได้กล่าวไว้อย่างชัดเจนว่าเรียนดีและมีความสุขเรียนได้ทุกที่ทุกเวลา เพราะฉะนั้นการอนุมัติให้เปิด“ศูนย์การเรียนโพธิยาลัย” ซึ่งเป็นการจัดการเรียนการสอนโดยพระสงฆ์ ทำให้เห็นว่า ไม่ว่าใครก็ตามที่เป็นเด็กนักเรียนอยู่ในพื้นที่ประเทศไทยและจะอยู่ในสถานะใดๆก็สามารถเรียนได้ตลอดเวลา
“เรามีโครงการและวิธีการเพื่อที่จะไม่ให้เด็กในจังหวัดเชียงใหม่ตกหล่น เราจะมีโครงการ (Drop Out Chiangmai Team) ที่พยายามแก้ไขปัญหาให้กับเด็กที่ไม่มีที่เรียน เมื่อปีที่แล้วได้มีการดำเนินการนำร่องไปแล้วในสำนักงานเขตการศึกษาประถมศึกษา เชียงใหม่ เขต 2 โดยมีการสำรวจสถานะของนักเรียนในโรงเรียนและมีการแบ่งประเภท และนำร่องไปที่โรงเรียนอีก 13 แห่ง ไม่ให้มีเด็กนักเรียนออกกลางคัน ให้คุณครูและสถานศึกษาติดตามใกล้ชิดเพื่อช่วยเหลือเด็กนักเรียน แต่ในปีนี้เราจะมีการดำเนินการในทุก ๆ เขตพื้นที่เพื่อเด็กทุกคนในเชียงใหม่ได้มีที่เรียนทุกคน”จินดากล่าว
ด้าน ดร.อนุกูล ศรีสมบัติ ผอ.สพป.เขต 1 เชียงใหม่ กล่าวว่า การเปิดศูนย์การเรียนโพธิยาลัย จะไม่ทิ้งเรื่องของหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน 2551 ที่เป็นหลักสูตรแกนกลางในการจัดการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ แต่ในบริบทของลูกเณรจะให้เรียนเต็มหลักสูตรคงเป็นไปไม่ได้ เช่น วิชาพลศึกษา แต่เราจะบูรณาการเรียนรู้ให้เกิดตามสมรรถนะที่พึงจะเป็นตามคุณลักษณะที่ลูกเณรควรจะมีอย่างไรบ้างในอยู่บนมาตฐานการศึกษาเช่นเดียวกัน เพื่อลูกเณรเข้าสู่ระบบการศึกษาระดับมัธยมศึกษาปีที่ 1-6 ได้
ขณะที่นายณัฐพล โตวิจักรชัยกุล ส.ส.พรรคก้าวไกล จังหวัดเชียงใหม่ กล่าวว่า งบประมาณการศึกษาของประเทศไทยถือเป็นอันดับ 1 โดบเมื่อปีที่ผ่านมาประมาณ 300,000 ล้านบาท ปัญหาหลัก ๆ คือ การศึกษาไทยตอบโจทย์หรือยัง เพราะฉะนั้นระบบการศึกษาจะต้องมองมากกว่าเรื่องของโครงสร้างอำนาจ หน้าที่ การแก้ปัญหาจะต้องไปเร็วกว่านี้ และหลักสูตรของการศึกษาควรจะเปลี่ยนใหม่ทุก 3 ปี เพราะโลกเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว เพื่อให้พวกเขามีจินตนาการและทันโลกมากกว่านี้ ฉะนั้นงบประมาณต่าง ๆ เหล่านี้ควรจะตกลงไปที่ทรัพยากรบุคคล
ส.ส.พรรคก้าวไกลกล่าวว่า สำหรับปัญหาเด็กรหัส G พรรคก้าวไกลมองเห็นปัญหาและมีการผลักดันเรื่องนี้ โดยการขอยื่นญัตติขอจัดตั้งคณะกรรมธิการวิสามัญ เพื่อจัดแนวทางการศึกษาให้กับเด็กรหัส G เด็กไร้รัฐ ไร้สัญชาติ โดยมีข้อสรุปของสภาคือไม่ให้ตั้งคณะกรรมธิการวิสามัญ แต่ในอีก 2 สัปดาห์ข้างหน้า จะมีการเปิดสมัยการประชุม เราก็จะดำเนินการติดตามกันต่อไป ถ้ามีอนุกรรมาธิการอีกครั้ง ก็จะมีการเรียนเชิญผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องในเรื่องนี้เข้าไปให้ข้อมูลให้กับกระทรวงและเพื่อเสนอการแก้ปัญหากันต่อไป
