ชาวบ้านที่ถูกจับกุม 4 คน เป็นผู้ชายทั้งหมด เป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มผู้ประท้วงประมาณ 20 คนจากหมู่บ้านซ้าง แขวงเชียงขวาง ทางตอนเหนือของลาว ซึ่งรวมตัวกันเมื่อเช้าวันที่ 22 มกราคม 2567 เพื่อชุมนุมต่อต้านการมอบที่ดินของพวกเขาให้กับบริษัทแปรรูปไม้ ซึ่งเป็นผู้ประท้วงที่ ขอไม่เปิดเผยตัวตนด้วยเหตุผลด้านความปลอดภัย กล่าวว่าพวกเขาถูกจับกุมในวันที่สองของการประท้วง เมื่อผู้หญิง 2 คน ซึ่งเป็นสมาชิกของสหพันธ์แม่หญิงลาวของหมู่บ้านไปเยี่ยมชายที่ถูกจับกุมและนำอาหารมาให้พวกเขา ทำให้พวกเขาถูกจับกุมไปด้วยเช่นกัน
การยึดที่ดินถือเป็นสิ่งผิดกฎหมาย เนื่องจากบริษัทนำเข้า-ส่งออกได้ติดสินบนเจ้าหน้าที่ทุจริตให้ทำโฉนดที่ดินปลอมบนที่ดินของตน ผู้อาศัยในหมู่บ้าน ระบุว่า ที่ดินดังกล่าวเป็นส่วนหนึ่งของหมู่บ้านมาหลายชั่วอายุคน และกลายเป็นสถานที่ทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมของชุมชน ในคลิปวิดีโอที่เผยแพร่บนโซเชียลมีเดีย ผู้ประท้วงคนหนึ่งอธิบายสถานการณ์
“ตอนนี้ไม่มีใครสามารถช่วยเราได้ ก่อนหน้านี้เราอาศัยเจ้าหน้าที่เขตเพื่อช่วยเรา แต่พวกเขาไม่ยอมทำ” เขากล่าว “ดังนั้นเราจึงรวมตัวกันในวันนี้เพื่อเรียกร้องให้หน่วยงานอื่นบังคับใช้กฎหมาย เคารพสิทธิของเรา และช่วยเหลือเราที่ถูกบริษัทนี้เอารัดเอาเปรียบ”
ผู้ประท้วงเหล่านี้อธิบายว่า บริษัทเพงไซนำเข้าและส่งออก(Phengxay Export-ImPort) ได้เช่าที่ดินประมาณ 1 เฮกตาร์ (2.47 เอเคอร์) จากนั้นจึงสร้างโรงงานแปรรูปไม้บนที่ดินเพื่อใช้ในสัญญาเช่าสิบปีระหว่างปี 2551 ถึง 2561 แต่พวกเขาขยายสัญญาเช่าออกไปอีก 5 ปีจากปี 2561 ถึงปี 2566 ซึ่งหมายความว่าสัญญาเช่าสิ้นสุดในเดือนสิงหาคม 2566
ปลายปีที่แล้วชาวบ้านได้เขียนจดหมายถึงเจ้าหน้าที่อำเภอขุนเพื่อขอที่ดินคืน ตอนนั้นเองที่พวกเขาทราบว่าบริษัทมีโฉนดที่ดินที่ออกโดยเจ้าหน้าที่เขต ต่อมาผู้สังเกตการณ์การประท้วงกล่าวว่า “การประท้วงหยุดลงหลังจากตำรวจจับกุมผู้ประท้วงบางส่วน ซึ่งรวมถึงเจ้าหน้าที่หมู่บ้านด้วย” เขากล่าว “ฉันไม่รู้แน่ชัดว่าพวกเขาพาผู้ประท้วงไปกี่คนและที่ไหน”
ขณะที่เจ้าหน้าที่จังหวัดเชียงขวางปฏิเสธที่จะหารือเรื่องการประท้วงหรือการจับกุม เพียงแต่บอกว่าเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกำลังประชุมกันเพื่อพยายามแก้ไขความขัดแย้ง