ความคืบหน้ากรณีที่แม่น้ำสายซึ่งเป็นเส้นเลือดใหญ่ของชาว อ.แม่สาย จ.เชียงราย และเป็นเส้นแบ่งแดนระหว่างไทย-พม่า มีสีขาวขุ่นที่ยังไม่สามารถระบุสาเหตุและพิสูจน์ได้ชัดเจน แต่หลายฝ่ายเชื่อว่าเป็นผลจากการทำเหมืองทองและเหมืองแมงกานีสบริเวณต้นแม่น้ำสายที่อยู่ฝั่งพม่าซึ่งทางการพม่าได้ให้สัมปทานกับนักธุรกิจชาวจีน ทำให้ประชาชนในพื้นที่ต่างรู้สึกกังวลใจเพราะจากน้ำในแม่น้ำสายเป็นน้ำดิบที่ใช้ทำน้ำประปาดังนั้นจึงหวั่นเกรงสารปนเปื้อน
เมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2567 พ.อ.ณฑี ทิมเสน ผบ.ฉก.ทัพเจ้าตาก/ประธานคณะกรรมการชายแดนส่วนท้องถิ่นไทย-เมียนมา (TBC) อ.แม่สาย ได้ทำหนังสือถึงคณะกรรมการชายแดนส่วนท้องถิ่นเมียนมา-ไทย (TBC) จังหวัดท่าขี้เหล็ก ในวันที่ 1 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา โดยพ.อ.ณฑี กล่าวว่า ฉก.ทัพเจ้าตาก ได้มีการดำเนินการประสานขอรับผลการตรวจวิเคราะห์คุณภาพน้ำดิบด้านกายภาพและเคมี จากการประปาส่วนภูมิภาคสาขาแม่สาย โดยผลการตรวจสอบคุณภาพน้ำดิบด้านกายภาพและเคมี มีผลคุณภาพน้ำอยู่ในเกณฑ์ปกติ ไม่มีผลต่อการผลิตน้ำประปา
พ.อ.ณฑีกล่าวว่า ฉก.ทัพเจ้าตาก ได้แจ้งผลการตรวจวิเคราะห์คุณภาพน้ำดิบฯ ให้ประชาชนในพื้นที่ทราบ เพื่อไม่ให้ตื่นตระหนกต่อเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเนื่องจาก ผลการตรวจคุณภาพน้ำฯ อยู่ในเกณฑ์ที่สามารถนำไปผลิตน้ำประปาได้ และได้ทำหนังสือแจ้ง TBC ฝ่ายเมียนมา จ.ท่าขี้เหล็กเพื่อให้ตรวจสอบความผิดปกติของน้ำในแม่น้ำสาย และรายงานผลการตรวจสอบให้ฝ่ายไทยทราบ
ขณะที่ นพ.วัชรพงษ์ คำหล้า นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดเชียงราย (สสจ.เชียงราย) ได้ออกประกาศแจ้งเตือน ขอให้ประชาชนหลีกเลี่ยงการสัมผัส และการนำน้ำมาใช้อุปโภคบริโภค รวมถึงการห้ามจับสัตว์น้ำจากแหล่งน้ำดังกล่าว มาประกอบอาหารและติดตามข่าวสารจากแหล่งข่าวภาครัฐที่เชื่อถือได้เท่านั้น โดยให้สังเกตอาการผิดปกติ หรือสงสัยว่าได้รับผลกระทบ เช่น เป็นไข้ หนาวสั่น ปวดเมื่อย ร่างกาย หายใจลำบาก ท้องเสีย คลื่นไส้อาเจียน ผิวหนังแห้ง อาการผิดปกติทางผิวหนัง เช่น อักเสบ แห้งลอก หรือพุพอง ให้รีบไปพบแพทย์ หรือหน่วยงานสาธารณสุขใกล้บ้าน
นายสิทธิศักดิ์ ใจอินคำ ปลัดอำเภอหัวหน้ากลุ่มงานบริหารงานปกครอง อ.แม่สาย กล่าวว่า ได้รับรายงานสถานการณ์เรื่องน้ำขุ่นขาว ซึ่งนายอำเภอได้ประชุมร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และติดตามสถานการณ์อย่างต่อเนื่อง ขณะนี้กำลังรอผลการตรวจโลหะหนักและสารพิษ ที่ทางประปาส่วนภูมิภาคอำเภอแม่สายกำลังส่งตรวจ คาดว่าประมาณ 1 สัปดาห์จะทราบผล การจะดำเนินการต่อไปอย่างไรจึงต้องรอผลตรวจทางวิทยาศาสตร์ก่อน หากมีสารพิษหรือโลหะหนักก็ต้องติดตามหาข้อเท็จจริงถึงแหล่งที่มา และมีการทำหนังสือท้วงแน่นอน
อย่างไรก็ตามขณะนี้ทางประปาส่วนภูมิภาคอำเภอแม่สาย ได้แจ้งมาว่า น้ำธรรมชาติหรือน้ำดิบ อาจมีสีที่น่าตกใจ แต่เมื่อใช้ชุดตรวจสอบเบื้องต้นผลตรวจยังคงอยู่ในเกณฑ์ปกติ ส่วนน้ำประปาที่ผ่านกระบวนการกรองปลอดภัยใช้ได้ เพราะสามารถกรองสารจากแมงกานิสอยู่แล้ว และทางประปาได้จัดส่งตัวอย่างน้ำไปยังการประปาส่วนภูมิภาคเขต 9 จังหวัดเชียงใหม่เพื่อตรวจโลหะหนัก และส่งไปยังการประปาส่วนภูมิภาคส่วนกลาง เพื่อตรวจสารพิษแล้ว
ขณะที่เจ้าหน้าที่การประปาส่วนภูมิภาคอำเภอแม่สายรายหนึ่ง กล่าวว่า การที่น้ำในลำน้ำสายมีสีขุ่นสีขาวเทาทำให้ก่อนหน้านี้น้ำประปาออกมาสีไม่ใสแต่มีค่ามาตรฐานความขุ่นไม่เกิน 4 NTU โดยมีระดับที่ 3 กว่า เนื่องจากน้ำดิบจากลำน้ำสายขณะนี้มีลักษณะขุ่นสีขาวเทาและมีลักษณะเป็นเถ้าละเอียดทำให้ตกตะกอนช้าจึงทำให้น้ำประปาขุ่น ซึ่งทางการประปาจึงหาวิธีการทำให้การตกตะกอนเร็วขึ้น ได้ใช้โพลิเมอร์ที่เร่งทำให้ตะกอนได้เร็วขึ้นมาใช้ในกระบวนการผลิตน้ำประปาตั้งแต่วันที่ 1 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา ทำให้ค่าความขุ่นอยู่ที่ 1กว่า NTU น้ำประปาใสขึ้น และได้ตามมาตรฐาน แต่ก็ต้องรอผลตรวจโลหะหนักและสารพิษเนื่องจากมีความสงสัยและความกังวลของชุมชน
