กรณีน้ำในแม่น้ำสาย อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย มีความผิดปกติกลายเป็นสีขาวขุ่นซึ่งหลายคนเชื่อว่าเกิดจากการทำเหมืองแร่บริเวณเหนือน้ำในฝั่งประเทศพม่า และหน่วยงานด้านสาธารณสุขได้ประกาศเตือนการใช้น้ำในแม่น้ำสาย ทำให้ชาวบ้านต่างรู้สึกกังวลเพราะยังไม่มีคำตอบที่ชัดเจนจากทางการเนื่องจากระหว่างการส่งน้ำไปตรวจสอบที่คาดว่าใช้เวลานับสัปดาห์
เมื่อวันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2567 พ.อ.ณฑี ทิมเสน ผบ.ฉก.ทัพเจ้าตากในฐานะประธานคณะกรรมการชายแดนส่วนท้องถิ่นไทย-เมียนมา (TBC) อ.แม่สาย กล่าวว่า จากที่ได้ทำหนังสือถึง TBC เมียนมา-ไทย จังหวัดท่าขี้เหล็ก เมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา ทาง TBC เมียนมาได้ตอบหนังสือที่ทางไทยสอบถามไปแล้ว โดยได้ยืนยันมาว่าเหมืองทั้ง 2 แห่งในเมียนมาตามที่สอบถามไปนั้น ไม่ได้ชะล้างตะกอนลงแม่น้ำ ส่วนตะกอนขาวเทาขุ่นมาจากไหน ยังไม่สามารถระบุได้อยู่ระหว่างการตรวจสอบ
นายแพทย์วัชรพงษ์ คำหล้า นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดเชียงราย กล่าวว่า ในวันที่ 7 กุมภาพันธ์ ทีมศูนย์อนามัยที่ 1 เชียงใหม่ จะมาลงพื้นที่ตรวจสอบความปลอดภัยของประปาแม่สาย โดยประชุมร่วมกับนายอำเภอแม่สาย การประปาภูมิภาคแม่สาย และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องหารือติดตามสถานการณ์ความปลอดภัยของน้ำประปาแม่สาย ณ ที่ว่าการอำเภอแม่สาย
ขณะที่ ดร.ธนพล พิมาน หัวหน้าฝ่ายการบริหารการจัดการน้ำ และนักวิจัยอาวุโสสถาบันสิ่งแวดล้อมสตอกโฮล์ม(SEI) กล่าว การแก้ไขปัญหาระยะยาวประปาอำเภอแม่สาย ควรเป็นความร่วมมือของ 2 ประเทศที่ควรติดตั้งจุดตรวจวัดคุณภาพน้ำร่วมกัน เนื่องจากแม่น้ำสายมีต้นทางมาจากประเทศเมียนมาผ่านมายังชายแดนไทยก่อนที่จะไหลลงแม่น้ำโขง
ดร.ธนพลกล่าวว่า สถานีสูบน้ำประปาภูมิภาคแม่สาย อยู่เหนือเมืองท่าขี้เหล็กโดยปกติมีปัญหาทั้งเรื่องน้ำแห้งในหน้าแล้ง ต้องการมีการทำฝายเพื่อที่จะสูบน้ำมาใช้ทำน้ำประปาได้ และหลบเลี่ยงการมีตะกอนทรายในหน้าฝนหรือฤดูน้ำหลาก อย่างไรก็ตามเท่าที่เคยลงพื้นที่ศึกษาเก็บข้อมูล แหล่งน้ำประปาจากแม่น้ำสาย การปนเปื้อน และน้ำเสียจะมีที่มา จากโรงแรมชุมชน ซึ่งปัจจุบันมีการขยายตัวของชุมชนและที่พักร้านอาหาร สถานบันเทิง และอีกแหล่งหนึ่งคือพื้นที่เกษตรที่มีการใช้สารเคมีแบบเข้มข้นที่ต้องทำระบบบำบัดน้ำเสีย
“คำแนะนำ มี 2 แนวทางประกอบกันคือ แก้ในประเทศ และ การแก้ร่วมกัน การแก้ในประเทศโดยการหาข้อมูลจากระบบในประเทศที่ทำได้ทันคือการเช็คน้ำดิบน้ำธรรมชาติก่อนเข้าสู่การผลิตของประปาภูมิภาค และน้ำหลังการกรองจากโรงบำบัดการกรอง ว่าแตกต่างกันอย่างไรบ้าง การตรวจวัดในแต่ละจุดที่น้ำออกมาที่ประชาชนนำมาใช้ในแต่ละพื้นที่ เพื่อให้เห็นว่าระบบประปามีข้อผิดพลาดท่อรั่วเสียหาย มีหรือมีสิ่งปนเปื้อนหรือไม่ ส่วนการแก้ร่วมกันคือ 2 ประเทศพูดคุยกันผ่านเวที TBC ไทย-เมียนมา”ดร.ธนพล กล่าว
