เมื่อวันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2567 ศ.ปิ่นแก้ว เหลืองอร่ามศรี อาจารย์ประจำภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ให้สัมภาษณ์ ฐปณีย์ เอียดศรีไชย จากสำนักข่าว The Reporters เกี่ยวกับแหล่งอาชญากรรมชเวโก๊กโก่และ KK Park ซึ่งตั้งอยู่ริมแม่น้ำเมยฝั่งเมืองเมียวดี ประเทศพม่าตรงกันข้ามกับอำเภอแม่สอด จังหวัดตาก ว่า เดิมที่มีการเริ่มต้นทำแหล่งคาสิโนมาจากทุนจีนของจ้าวเหว่ย และทุนเหล่านี้เป็นทุนที่มีมานานหลายทศวรรษ ซึ่งวนเวียนทำมาหากินในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งที่ชเวโก๊กโก่มีหนึ่งในผู้ร่วมหุ้นคือ นายเฉอจื้อเจียงซึ่งถูกจับและส่งตัวให้ทางการจีน เขาเคยทำธุรกิจแบบนี้อยู่ในฟิลิปปินส์มาก่อนตั้งแต่ปี 2555 ก่อนโดนทางการจีนร่วมกับตำรวจฟิลิปปินส์กวาดล้าง แล้วก็ย้ายมาพื้นที่กัมพูชาและทำธุรกิจคาสิโนใหญ่โตมโหฬารที่เรารู้จักกันดีในชื่อ สีหนุวิว ตั้งแต่ปี 2558 และโดนทางการจีนร่วมกับเจ้าที่ตำรวจกัมพูชาเข้าไปกวาดล้างอีกครั้ง
ศ.ปิ่นแก้วกล่าวว่า สิ่งที่น่าสนใจคือ การที่นายเฉอจื้อเจียงเข้าไปลงทุนที่กัมพูชาได้สร้างความร่ำรวยให้กัมพูชาจนรัฐบาลกัมพูชาให้สัญชาติกับเขา และในช่วงเวลาที่ถูกจับกุมและส่งให้ทางการจีนเขาก็แย้งว่าเขาไม่ใช่คนจีนแล้ว เขาเป็นคนกัมพูชา อย่างไรก็ตามเมื่อสีหนุวิวถูกกวาดล้าง เขาก็หาแหล่งใหม่และมาเจอพื้นที่เขตริมแม่น้ำเมย จึงเกิด เขตเศรษฐกิจพิเศษชเวโก๊กโก่ ขึ้นมา และ KK Park ก็เป็นอีกกลุ่มทุนหนึ่ง เราอาจจะเคยได้ยินชื่อหวั่น ก๊กโกย ที่เป็นคนมาเก๊าโดยคร่ำหวอดอยู่กับธุรกิจการพนันมาตั้งแต่ยังหนุ่ม เขาเคยโดนคดีคาร์บอมติดคุกในมาเก๊า 4 ปี เมื่อถูกปล่อยตัวออกมาก็เหมือนรีแบนด์ตัวเองเป็นนักธุรกิจสร้างสมาคมหงส์เหมินตั้งบริษัทขึ้นมา หนึ่งในธุรกิจของเขาก็คือมาลงทุนอยู่ในเขตอุตสาหกรรมไซสิกังแล้วก็เหวินยาห์ อินเตอร์เนชั่นแนลซิตี้ ซึ่งเป็นที่ตั้งของ KK Park ในปัจจุบัน
นักวิชาการผู้นี้กล่าวว่า กลุ่มคนเหล่านี้ทำธุรกิจผิดกฎหมายมาเป็นระยะเวลานาน เป็นกลุ่มที่มีลักษณะพิเศษคือมีความยืดหยุ่นสูง เคลื่อนย้ายรวดเร็วไปตามสถานการณ์และที่สำคัญคือมีเครือข่ายอยู่ตามพื้นที่ต่าง ๆ โดยจุดเปลี่ยนสำคัญของธุรกิจพวกนี้ก็คือว่า เมื่อปี 2564 จากธุรกิจคาสิโนหรือพนันออนไลน์ ได้หันมาทำ แก๊ง Call Center เนื่องจากลูกค้าการพนันที่ลดลง ซึ่งสำคัญมากเพราะทำให้สเกลซึ่งเป็นธุรกิจคาสิโนหรือการพนันในระดับออนไลน์กลายเป็นสเกลที่ใหญ่ในระดับโลก
“เราจะได้ว่าในพื้นที่แหล่งอาชญากรรมนี้มีเหยื่ออยู่ในประเทศต่างๆ ทั่วโลก สะท้อนให้เห็นว่าสเกลปัญหาไม่ใช่แค่ระดับท้องถิ่นหรือระดับชายแดนแต่เป็นสเกลอาชญากรรมข้ามชาติระดับโลก การเปลี่ยนมาเป็นรูปแบบแก๊งคอลเซนเตอร์ ทำให้สเกลของเงินที่หมุนเวียนมันใหญ่กว่าคาสิโนและพนันออนไลน์ นี้เป็นข้อมูลจากทางตำรวจเอง เฉพาะในไทยประมาณปีละ 38,000 ล้านบาท ซึ่งยังไม่รวมที่อื่น เฉพาะในไทยมีผู้เสียหายที่โดนหลอกจำนวนหลัก 1,000 แต่ว่าสามารถหลอกเอาเงินในหลักหมื่นล้านเป็นเรื่องที่น่าวิตกเป็นอย่างยิ่ง” ศ.ปิ่นแก้ว กล่าว
ศ.ปิ่นแก้วกล่าวว่า แก๊ง Call Center คืออาญากรรม 100% เต็มรูปแบบในการหลอกลวงคน ทำให้รัฐบาลจีนหันมาปรามปราบอย่างจริงจัง ก่อนหน้านี้จีนเพียงแค่ไม่ให้มีการพนันที่ผิดกฎหมายในประเทศ แต่กลุ่มนี้พอกลายเป็นแก๊ง Call Center กลุ่มเหยื่อที่เป็นเป้าหมายนั้นใหญ่ขึ้น ซึ่งกลุ่มเหยื่อรายใหญ่ของโลกในระดับสากลก็คือจีน ทั้งเหยื่อที่ถูกหลอกเข้าไปทำงานให้และที่ถูกหลอกเงิน เพราะฉะนั้นรัฐบาลจีนจึงหันมาปรามปราบค่อนข้างรุนแรง สามารถที่จะพูดได้ว่ากรณีเล่าก์กายที่โดนตีแตกไป หรือกระทั่งสีหนุวิวที่โดนไปก่อนหน้านี้ โดนกวาดล้าง แตกพ่ายมาอยู่ที่เขตเมียวดีภายใต้การดูแลของกองกำลังชาติพันธุ์ ซึ่งรัฐบาลพม่าและรัฐบาลจีนทำอะไรไม่ได้ ซึ่งฐานที่มั่นหลักปัจจุบันตอนนี้อยู่ในเขตชายแดนพม่า-ไทย
ผู้สื่อข่าวถามว่า ทำไมเป้าหมายของกลุ่มอาชญากรรมถึงเป็นเขตพื้นที่ชายแดนและทำไมจึงเป็นชายแดนในเมืองเมียวดี ศ.ปิ่นแก้วกล่าวว่า มีเหตุผลอยู่ประมาณ 3-4 ประการ คือการหนีอิทธิพลการกวาดล้างของรัฐบาลจีน การกวาดล้างของจีนที่ผ่านมาได้ทำหลายรูปแบบ พื้นที่ที่เขาเข้าถึงที่เป็นชายแดนอย่างปอยเปตหรือในตอนเหนือของลาวทางหลวงน้ำทาซึ่งรัฐบาลจีนสั่งระงับสัญญาณอินเทอร์เน็ตและตัดขาดเส้นการเดินทางทำให้ลูกค้าไม่สามารถเข้าไปได้และจีนได้ บีบบังคับให้ลาวปิดเขตเศรษฐกิจพิเศษตรงนี้ ฉะนั้นสิ่งที่เป็นยุทธศาสตร์สำคัญของกลุ่มจากการลงทุนของกลุ่มจีนเทาเหล่านี้ คือการไปในพื้นที่ที่รัฐบาลจีนเข้าไปแทรกแซงการเปิดกิจการของกลุ่มนักลงทุนจีนเทาไม่ได้
“เมียวดีเป็นพื้นที่ที่สมบูรณ์แบบเพราะว่าทั้งกองกำลังกลุ่มชาติพันธุ์ไม่ว่าจะเป็น BGF หรือ KNU ที่อยู่ตรงข้ามกับรัฐบาลพม่าก็ดี กลุ่มกองกำลังเหล่านี้มีอำนาจในการดูแลพื้นที่ ที่เป็นข้อตกลงกับรัฐบาลกลางพม่าก่อนแล้ว แม้ว่าจะเป็นพื้นที่ที่ไกลจากการควบคุมของรัฐแต่จะเป็นพื้นที่ชายแดนนั้นจะต้องพื้นที่ที่เชื่อมต่อได้ ไม่ได้เป็นท้องถิ่นเกินไป ก่อนที่จะไปลงทุนพื้นที่เมียวดี กลุ่มนักลงทุนจีนเทาเหล่านี้ได้ดูพื้นที่แม่สอด จ.ตาก และชอบพื้นที่แม่สอดมากกว่า และจะลงทุนสร้างเขตเศรษฐกิจสีเทานี้ในแม่สอด เพราะมีสนามบิน มีสัญญาณอินเทอร์เน็ต ไฟฟ้า สาธารณูปโภคพื้นฐานพร้อมทุกอย่าง เป็นเรื่องก่อนที่อยากจะสร้างแม่สอดเป็นแหล่งคาสิโน่ใหญ่ แต่ก็ได้ตัดสินใจย้ายไปลงทุนที่ชเวโก๊กโก่แทน เพราะว่าติดระเบียบผังเมืองและระบบราชการการตรวจสอบของรัฐไทย ทำให้กลุ่มจีนเทาเลือกเจรจากับกลุ่มกองกำลังชาติพันธุ์เพราะมันง่ายกว่า ทั้งการแลกเปลี่ยน แบ่งผลประโยชน์ และการคุ้มครองได้ดีกว่า จึงทำให้พื้นที่เมียวดีมีทุกอย่างที่กลุ่มจีนเหล่านี้ต้องการเพราะสามารถข้ามฝั่งมาแม่สอดใช้สนามบินตามที่ต้องการได้”
ศ.ปิ่นแก้วกล่าวว่า ที่สำคัญคือในแง่ของรัฐพม่าคิดอย่างไรกับพื้นที่บริเวณนี้เ น่าสังเกตว่าทุนจีนเหล่านี้มักจะใช้ข้ออ้างเรื่องเข้ามาพัฒนาชายแดน เช่นเดียวกับกรณีจ้าวเหว่ยกับเขตเศรษฐกิจสามเหลี่ยมทองคำ เขาอ้างว่าเข้ามาพัฒนาพื้นที่ชายแดนด้อยพัฒนา ไม่มีถนนหนทาง ให้กลายเป็นเมือง ซึ่งข้อเสนอนี้เป็นข้อเสนอที่ดึงดูดใจ และเป็นที่ต้องการอยู่แล้วโดยเฉพาะอย่างยิ่งรัฐที่ไม่มี จะเห็นได้ว่า KK Park กับชเวโก๊กโก่ ได้สร้างถนน สร้างตึก โดยมีตึกใหม่เกิดขึ้นมากมาย ก่ายกองเต็มไปหมดเพราะเป็นโครงสร้างพื้นฐานที่จำเป็นในการสร้างธุรกิจผิดกฎหมายของเขา ในขณะเดียวกันเขาก็สร้างโรงพยาบาล สร้างโน่นสร้างนี่
ศ.ปิ่นแก้วกล่าวว่า ชะเวโก๊กก่ก กับ KK Park ไม่ได้เป็นพื้นที่ปิด ขณะเดียวกันได้ผลประโยชน์การเชื่อมต่อเศรษฐกิจกับพื้นที่ใกล้เคียงอย่างมาก ไม่ใช่แค่สาธารณูปโภคอย่างเดียว ไฟฟ้าที่เพิ่งตัดไปแต่ไม่มีผล เขาก็ซื้อเครื่องปั่นไฟจากลาว อินเทอร์เน็ตโดนตัดแต่ได้ทำท่อเคเบิ้ลลอดใต้แม่น้ำเมย ส่งสัญญาณอินเทอร์เน็ตไปให้ ถ้าถามว่าตึกขนาดใหญ่ที่เขาสร้างขึ้นมา เอาวัตถุดิบมาจากไหน ก็มาจากฝั่งไทย อันนี้พูดถึงในแง่ของธุรกิจที่ถูกกฎหมาย ก็ขายให้กับเขตตรงนี้แน่นอนอยู่แล้ว ไม่รวมถึงเครือข่ายเส้นสาย ซึ่งเจ้าหน้าที่รัฐไทยจำนวนหนึ่งเข้าไปเกี่ยวข้องในเรื่องนี้ด้วย เมื่อเปลี่ยนทิศทางเข้าสู่แก๊งคอลเซ็นเตอร์ กลายเป็นธุรกิจที่ผิดกฎหมาย 100% คำถามใหญ่อยู่ที่ว่า การเคลื่อนย้ายคนทำได้อย่างไร โดยที่เจ้าหน้าที่รัฐไม่รู้เลยหรือ ที่สำคัญเส้นทางการเคลื่อนย้ายเงินนั้นไปอย่างไร
ผู้สื่อข่าวถามว่า มีข้อเสนอที่ให้รัฐบาลไทยแก้ปัญหาหรือไม่ ศ.ปิ่นแก้วกล่าวว่า ปัญหาใหญ่มากเพราะเป็นอาชญากรรมข้ามชาติระดับโลกหรือมากกว่า ซึ่งมีกลไกที่ทำกันตอนนี้คือตำรวจไตรภาคี มีตำรวจไทย จีน พม่า และได้ยินว่าดึงฝั่งตำรวจลาวเข้ามา กลไกระดับนี้เป็นกลไกซึ่งตำรวจจีนเป็นตัวตั้ง
“คำถามใหญ่ของรัฐไทยคือมองพื้นที่ตรงนี้อย่างไร ดิฉันคุยกับบรรดานักธุรกิจในเขตแม่สอด solution หนึ่งที่นักการเมืองไทยพยายามทำมาโดยตลอดคือทำให้แม่สอดเป็นเมืองพนัน แข่งกับชเวโก๊กโก่ซึ่งมันจะพากันลงเหว คาสิโนไม่ใช่เป็นธุรกิจของทศวรรษปัจจุบันอีกแล้ว มันไม่ทำเงิน และเมืองที่ตั้งขึ้นมาจะกลายเป็นแก๊งคอลเซ็นเตอร์ Number two ข้อเสนอของดิฉันคือเรียกกันว่า เมืองแฝดเขตเศรษฐกิจพิเศษคู่ ระหว่างตากและเมียวดี แต่ไม่เคยเกิดขึ้นเลย จนชเวโก๊กโก่กลายเป็นพื้นที่ธุรกิจสีเทาไปอย่างน่าเสียดายยิ่ง รัฐไทยโดยเฉพาะทหารไทยมีความสัมพันธ์ที่ดีกับกองทัพชาติพันธุ์ สามารถทำอะไรได้มากกว่าการช่วยเหลือเหยื่อที่ถูกหลอกลวงได้หรือไม่”
ศ.ปิ่นแก้วกล่าวว่า ทำอย่างไรจึงจะสามารถเปลี่ยนทิศทางของการ พัฒนาพื้นที่ในบริเวณตรงนั้น เป็นเขตเศรษฐกิจซึ่งทำธุรกิจ ที่เจริญรุ่งเรืองยั่งยืนและส่งผลบวกต่อประชาชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ตรงนั้น ในระยะยาวถ้ายังเป็นแบบนี้นั้น ไปไม่รอด ถ้าหวังแค่เงินส่วนแบ่งจากการเป็นหุ้นส่วน ใครๆก็รู้ว่านี่เป็นพื้นที่ที่ทั่วโลกจับตามอง ท้ายที่สุดแล้วรัฐบาลจีนจะเข้ามากวาดล้าง ถ้าปล่อยให้สถานการณ์แบบนี้ต่อไป จะไม่เหลืออะไร จะกลายเป็นสีหนุวิวร้าง ถ้าไทยเอื้ออำนวยให้มีการเปลี่ยนผ่านในพื้นที่ตรงนี้ ทำให้ BGF ไม่ต่ออายุสัมปทานหรือไม่เจรจากับทุนจีนเทา ตัดต้นทางเศรษฐกิจผิดกฎหมาย
“ไม่รู้ว่ารัฐบาลไทยมองเรื่องนี้อย่างไร ถ้ามองแค่การช่วยเหลือเหยื่อค้ามนุษย์ ก็จะไม่สามารถแก้ไขปัญหาต้นตอได้อย่างเด็ดขาด ขณะที่ตำรวจไซเบอร์บอกว่าธุรกิจแก๊งคอลเซ็นเตอร์ใช้เทคโนโลยีเทคโนโลยีระดับสูง ปัจจุบันทางการไทยและกลุ่มธุรกิจไทยแบงค์ รวมบรรดาอินเทอร์เน็ตทั้งหลาย ยังตามหลังเขาอยู่ตามไม่ทัน เอาเรื่องโทรศัพท์ ลำพังจะตรวจสอบว่า เสียงที่โทรเข้ามามันเป็นเสียงที่โทรมาจากระยะไกลหรือเป็นโทรศัพท์ในประเทศ ยังใช้เวลาตรวจสอบหลายเดือน ซึ่งไม่ทันการณ์ ฉะนั้นในกระบวนการตรงนี้บริษัทโทรคมนาคมต้องลงทุน เอา AI เข้ามาช่วยทำได้อย่างรวดเร็ว ต้องมีการเชื่อมโยงข้อมูลการลงทุนเอา AI เข้ามาช่วย ว่าเป็นบัญชีม้าหรือไม่พวกนี้ แบงก์ต้องลงทุน ให้อายัดอย่างทันที แต่กระบวนการที่ผ่านมาเกิดการผ่องถ่ายไปบัญชีที่สอง-สาม-สี่อย่างรวดเร็ว สุดท้ายตอนนี้ไปซื้อ cryptocurrency แล้วก็แปลงเงินเรียบร้อยแล้วมาเป็นเงินไทยกลับมาซื้อโรงงานในไทย ซื้อคอนโด รีสอร์ท ซื้อบ้านเพื่อรับนักท่องเที่ยวจีนเข้ามา โรงงานเหล็กก็ดี โรงงานเสื้อผ้าก็ดี มันไม่ใช่เงินผิดกฎหมายอีกต่อไป ไทยไม่ใช่แค่ทางผ่านเท่านั้น อย่าเข้าใจผิด แต่ก็เป็นแหล่งลงทุนของกลุ่มทุนพวกนี้ เวลาเรามองจีนเทากับจีนที่ไม่เทาแหล่งที่มามันรางเลือนมาก เราจะพบว่าธุรกิจที่เขาหลอกเอาเงินเราไปได้ เงินไม่ได้เข้าไปในจีนแต่กลับมาลงทุนในไทย”
ศ.ปิ่นแก้วกล่าวว่า หากปล่อยสถานการณ์ไปเช่นนี้ อนาคตพื้นที่เหล่านี้จะมีกิจการโทรคมนาคมของเขาเอง และสามารถสร้างเขื่อนได้ด้วย ถ้าให้เวลาเขาอีก 10 ปี เขาไม่ต้องพึ่งไฟฟ้าฝั่งไทย เขาไม่ต้องพึ่งอินเทอร์เน็ตฝั่งไทย เพราะฉะนั้นการตัดไฟ ตัดอินเทอร์เน็ต เหมือนมาตรการชั่วคราวมากๆ ซึ่งไม่มีผล
นักวิชาการผู้นี้กล่าวด้วยว่า ได้คุยกับ BGF พื้นที่ที่อยู่ในการคุ้มครอง เขาได้รับสายตรงจากรัฐบาลพม่า ในเรื่องของสัญญา แต่รูปแบบสัญญาอ้างว่าเขาได้รับสัมปทานถึง 50 ปี ก่อนหน้านี้ที่ยังไม่เกิดรัฐประหาร รัฐบาลพม่าได้ส่งคนมาตรวจสอบกรณีชเวโก๊กโก่ แต่เมื่อมีรัฐประหารการตรวจสอบก็ถูกแขวน แน่นอนว่ารัฐบาลพม่าก่อนหน้านี้ มีความกังวลว่าพื้นที่ตรงนี้จะกลายเป็นแหล่งอาชญากรรม สถานทูตจีนซึ่งที่ผ่านมาทำตัวเฉยมาโดยตลอดก็ออกแถลงการณ์ว่า ที่ชเวโก๊กโก่ไม่เกี่ยวกับจีน ซึ่งก่อนหน้านี้เฉอจื้อเจียงพยายามประกาศว่า โครงการนี้เป็นส่วนหนึ่งของ BRI ซึ่งกระบวนการนี้ถูกแขวนหมายความว่ากระบวนการสัมปทานที่ได้ไปจากทหารพม่าได้มีการลงนามหรือไม่ ถ้าไม่ลงนามก็อาจไม่ได้เป็นสัญญาที่ถูกกฎหมาย แม้ว่า BGF เป็นคนดูแลก็ตาม แต่อย่างไรก็ตามมันก็อยู่ในแผนที่ของประเทศพม่า รัฐบาลไทยน่าจะเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของการเจรจาเพราะว่าไทยได้รับผลกระทบตรงจากของการทำธุรกิจของทุนจีนสีเทาในบริเวณนี้
