เปิดเบื้องหลัง ทุจริต “วัวสวมโสร่ง”

มูลค่าการค้าชายแดนทั่วประเทศปี 2566 อยู่ที่ 1,742,808 ล้านบาท

เฉพาะธุรกิจชายแดน อ.แม่สอด จ.ตาก มีสินค้า 2 ประเภท คือค้าข้ามแดน มูลค่าประมาณ 2 แสนล้านบาทต่อปี และ การค้าชายแดน มูลค่าราวๆ 1 แสนล้านบาทต่อปี

อย่างไรก็ตาม ปัญหาที่ยังคาราคาซังที่ด่านชายแดนแม่สอด คือ ประกาศของกรมปศุสัตว์ ให้ชะลอการนำเข้าโค กระบือ แพะ แกะ มีผลตั้งแต่ 1 มีนาคม 2566 เนื่องจากมีรายงานสถานการณ์ระบาดของโรคปากและเท้าเปื่อยในประเทศเมียนมา

ซึ่งแน่นอนว่าประกาศนี้ยังทำให้ตัวเลขการนำเข้า 11 เดือน (ม.ค-พ.ย) ปี 2566 อยู่ที่ 13,085.14 ล้านบาท ลดลงจากปี 2565 ประมาณ 12,519.38 ล้านบาท หรือ 48.90 %

ผลจากประกาศของกรมปศุสัตว์ที่สั่งชะลอการนำเข้าโค กระบือ แพะ และแกะ จากประเทศพม่าผ่านทางด่านแม่สอด จ.ตาก ลากยาวมานานกว่า 1 ปี ด้วยเหตุผลว่าป้องกันโรคระบาด ไม่เพียงทำให้ผู้ประกอบธุรกิจค้าวัวที่เคยนำเข้าจากพม่าต้องหยุดชะงักเท่านั้น แต่ตัวเลขการนำเข้าที่ด่านแม่สอด จ.ตาก ปีที่แล้วที่ลดลงเกือบ 50 % ยังสะท้อนว่าวงจรผู้ประกอบธุรกิจชายแดนกำลังทรุดหนักทั้งระบบ

จนทำให้มีผู้ค้าบางคนลักลอบนำวัวจากพม่าข้ามช่องทางธรรมชาติเข้ามาสวมหูในไทย หรือที่เรียกกันว่าขบวนการ “วัวสวมโสร่ง”

วัวสวมโสร่ง คือการนำวัวจากพม่าข้ามมาในประเทศไทยไม่ผ่านขั้นตอนการกักกันโรค เข้ามาในตลาดชายแดนแม่สอดแล้วซื้อเบอร์หู หรือประวัติวัวจากอำเภอต่างๆ ให้กลายเป็นวัวที่ผ่านการตรวจโรค แล้วก็สวมก่อนจะย้ายวัวออกไป

ในวงการค้าวัวทราบกันดีว่าลักลอบเข้ามาตามช่องทางธรรมชาติ โดยหน่วยงานรัฐมีทั้งรู้เห็นกับไม่รู้ไม่เห็น

“วัวสวมโสร่งราคาไม่ได้แพง ตลาดชายแดนปิดมาเป็นปีพ่อค้าวัวได้รับผลกระทบกันอย่างหนักจึงทำการลักลอบนำเข้ามา ก่อนจะมาสวมหูซึ่งค่าสวมหูหรือสวมประวัติวัวสนนราคาอยู่ที่หลักพันบาท หาซื้อไม่ได้ยาก เบอร์หูอย่าง อ.แม่ระมาด อ.ท่าสองยาง ต้องผ่าน ผู้ใหญ่บ้าน กำนันเซ็นแล้วนำเอกสารไปกรมปศุสัตว์ ถึงจะขอเบอร์หูได้ เพราะฉะนั้นขบวนการสวมหูต้องมีหน่วยงานราชการรู้เห็นด้วย” ผู้คร่ำหวอดในวงการค้าวัวพม่ารายหนึ่งอธิบาย

อย่างไรก็ตาม หลังจากชายแดนแม่สอดถูกปิดไม่ให้นำโค กระบือ แพะ แกะ เข้าราชอาณาจักร แต่มีผู้ลักลอบนำวัวข้ามฟากมาจากพม่า การรวมตัวเรียกร้องให้เปิดด่านมีความซับซ้อนขึ้นและไม่มีน้ำหนักมากนัก เนื่องจากหลายคนได้รับความเดือดร้อนจากประกาศของกรมปศุสัตว์ ในขณะที่บางรายยังคงมีผลประโยชน์จากการลักลอบนำวัวมาสวมโสร่ง

“ขบวนการสวมหูส่งผลกระทบกับผู้ค้าวัวรายอื่นๆ เพราะเมื่อมีใครถูกจับได้ก็กลายเป็นว่ามีการลักลอบนำเข้ามา จะเปิดด่านก็ต้องเลื่อนออกไปอีก แล้วเอาสาเหตุพวกนี้มาเป็นข้ออ้าง แต่ถ้าไม่มีลักลอบเลยได้รับผลกระทบกันหมด เวลารวมตัวกันมันจะง่าย” แหล่งข่าวจากธุรกิจค้าวัว ให้ความเห็น

นอกจากนำวัวมาสวมหู สวมโสร่งแล้ว แหล่งข่าวผู้ค้าวัวชายแดน เปิดเผยว่าปัจจัยสำคัญที่ทำให้ราคาเนื้อวัวในไทยถูกลงคือ “เนื้อกล่อง” ที่มาจากประเทศบราซิลกับอินเดีย ซึ่งไม่ได้เสียภาษี และผิดกฎหมาย โดยราคาเนื้อกล่องต้นทุนถูกกว่าเนื้อที่อยู่ในประเทศไทย

“เนื้อในไทยต้นทุนอยู่ราวๆ 180-200 บาท ต่อกิโลกรัม แต่เนื้อกล่องที่เข้ามาต้นทุนอยู่ราวๆ 130 บาท เมื่อราคาถูกพ่อค้าตลาดนัดหรือเขียงเนื้อก็ต้องเอาเนื้อราคาถูกมาผสมกับเนื้อสดที่ใช้ในประเทศกลายเป็นเนื้อราคาถูกแต่ขายได้ราคาแพง กำไรเยอะขึ้น สาเหตุหลักๆที่ทำให้เนื้อในประเทศไทยตกก็คือเนื้อกล่อง”

นอกจากนี้ พ่อค้าจากต่างประเทศ อาทิ จีน มาเลเซีย เวียดนาม ลาว กัมพูชา ที่ปกติซื้อวัวพม่าก็ไม่เข้ามาในประเทศไทยเพราะวัวจากพม่าไม่เข้าไทย

สาเหตุที่วัวพม่าเป็นที่ต้องการของพ่อค้าต่างประเทศ เพราะวัวพม่าสีเนื้อใกล้เคียงกับวัวหลายประเทศ แข็งแรงกว่า คุณภาพดีกว่า

“สมมุติว่าที่ผ่านมาวัวพม่าเข้ามาในไทยเดือนละ 1 หมื่นตัว แต่ความต้องการของพ่อค้าต่างประเทศคือเดือนละ 3 หมื่นตัว ที่ขาดอีก 2 หมื่นตัวก็จะเอาวัวบราห์มันในไทยติดไปด้วยเพื่อจะได้เพียงพอกับความต้องการ ราคาวัวก็จะสูงขึ้นโดยปริยาย เมื่อวัวพม่าไม่เข้าไทย คนที่ซื้อวัวประเทศไทยก็มีแต่คนเชือด ไม่มีพ่อค้าต่างชาติเลย เพราะไม่มีวัวพม่า อีกทั้งวัวไทยก็ไม่ใช่ตลาดหลักของต่างประเทศ” ผู้ประกอบการค้าโคกระบือชายแดน อธิบายภาพตลาดวัวในปัจจุบัน

ดังนั้นระยะเวลากว่า 1 ปี ที่กรมปศุสัตว์ประกาศให้ด่านแม่สอดชะลอการนำเข้าโค กระบือ แพะ แกะ จากประเทศเมียนมา ทำให้ผู้ประกอบการชายแดนได้รับผลกระทบเป็นวงกว้าง บางรายต้องขายรถ ขายบ้านมาใช้หนี้หลังจากไม่สามารถประกอบธุรกิจได้ตามปกติ

จากสาเหตุโรคระบาดของกรมปศุสัตว์ ทำให้เกิดขบวนการสวมโสร่ง ลักลอบนำวัวสวมหู ราคาเนื้อวัวในประเทศตก ซึ่งเดิมกลุ่มผู้ประกอบการชายแดนแม่สอด ได้นัดชุมนุมหน้าด่านแม่ละเมา ในวันที่ 11 มีนาคมนี้ แต่เลื่อนออกไปก่อนหลังจากอธิบดีกรมปศุสัตว์ขอหารือด้วย อย่างไรก็ตามพวกเขายังยืนยันว่าหากไม่ได้รับคำตอบจากหน่วยงานที่มีอำนาจสั่งให้ด่านชายแดนเปิดปิดได้ ก็จะยกระดับการชุมนุมปิดสะพานข้ามแดนเพื่อเรียกร้องให้มีการแก้ไขปัญหาปิดด่านทันที