เมื่อวันที่ 25 เมษายน 2567 สำนักข่าว The Reporters ได้จัดเวทีเสวนาออนไลน์ ในหัวข้อ ประเมินสถานการณ์การสู้รบ ‘สมรภูมิเมียวดี’ โดยวิทยากรประกอบด้วย รศ.ดร.ดุลยภาค ปรีชารัชช รองผู้อำนวยการสถาบันเอเชียตะวันออกศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และนายกัณวีร์ สืบแสง สส.แบบบัญชีรายชื่อ พรรคเป็นธรรม ดำเนินรายการโดยนส.ฐปณีย์ เอียดศรีไชย
รศ.ดร.ดุลยภาค กล่าวว่า สิ่งที่น่าสนใจในขณะนี้คือท่าทีของกองกำลัง BGF หรือ KNA ของพ.อ.ชิตู ที่เปลี่ยนไป-มา แต่ก็ยังไม่ได้เป็นพวกอย่างสนิทใจกับทาง KNU และขณะนี้กองทัพพม่าก็ขู่จะทำลายหัวใจของกลุ่มนี้ คือชเวก๊กโก่ ทำให้ต้องไหลเข้ามาใกล้ชิดทหารเมียนมาอีก คิดว่าตัวแปรศึกเมียวดีคือกลุ่มชิตตู ว่าหากไปร่วมมือทหารเมียนมา ซึ่งแตกต่างทางผลประโยชน์อาจต้องทำให้กะเหรี่ยงต้องรบพุ่งกันเอง ไม่ใช่แค่ที่ชาติพันธุ์กะเหรี่ยง ก่อนหน้านี้มีกองทัพเมิงไตของขุนส่าที่เคยจับปืนสู้แต่ต่อมาก็วางปืน ขุนส่าต้องรวมกับทหารพม่าหากไม่เช่นนั้นจะโดนจับดำเนินคดี แต่หากรวมกับพม่าก็ได้รับการดูแล เช่นเดียวกับชิตู ที่ด้วยผลประโยชน์และมีทุนจีนด้วย หากเข้ากับพม่าก็จะมีการปกป้อง และหากทหารเมียนมาเสนอมาก็อาจย้ายข้างได้
รศ.ดุลยภาคกล่าวว่า กองพันทหารราบบางจุดเชื่อว่า KNU คุมได้และจัดระเบียบเมียวดีได้ แต่ในบางจุดที่ 275 KNU คงเริ่มไม่พอใจกลุ่มชิตู่มากขึ้นเรื่อยๆ เพราะให้คุมเชลยศึก แต่ธรรมชาติของ BGF คือมีเล่นอำนาจในการต่อรอง ปฏิบัติการทางทหารในจังหวัดและในตัวเมืองเมียวดี KNA และฝ่ายต่อต้านยึดได้บางจุด พื้นที่อื่น 275 คือทหารพม่าเข้ามา ไม่ใช่ด้วยตนเองแต่ใช้กลศึกให้ KNA มาช่วยเอาธงชาติขึ้นให้ ปริมาณฑลด้านนอกพื้นที่อื่น เช่น บริเวณตรงข้ามกับ อ.อุ้มผาง บ้านแม่โกนเกน ก็ยังมีการปะทะได้ยินเสียงปืน แต่สถานการณ์ภาพรวมยังไม่รบดุเดือดคาดว่ารอเจรจา ยังมีพื้นที่รอบนอก หุบเขาดาวนะ ทำสงครามกองโจร ที่ถนนธงชัยตะวันตก
“เวลานี้เป็นสถานการณ์การต่อรอง KNU เองก็ไม้ได้รบโดดๆ แต่ยังมีกลุ่มพันธมิตรกองกำลังคะฉิ่น KIA, KNU, กองกำลังชิน Chin และรัฐบาลเอกภาพแห่งชาติ NUG ซึ่งน่าจะช่วยกันได้ ทำให้กองทัพพม่าดูระส่ำระสาย มีชาวกะเหรี่ยงมาบอกผมว่า KNU ต้องลืมที่เคยแพ้พม่าในอดีตเพราะความแยกแตกกันเอง แต่วันนี้จะร่วมกันกับ NUG สร้างสหพันธรัฐ แต่ทางยุทธศาสตร์ก็ต้องดูกำลังและยุทโธปกรณ์ของ KNU เองด้วย”รศ.ดุลยภาค กล่าว
รศ.ดุลยภาคกล่าวว่า ปัจจัยของไทยเองก็มีผลต่อการปิดๆ เปิดๆ ของไฟสงคราม ท่าทีของไทยมีความหมาย หากปฏิบัติการอ่องเซยะ ของทหารพม่าจัดหนักจริงๆ คงก็ต้องมีเครื่องบินรบ MIG 29 พร้อมเฮลิคอปเตอร์ จัดมาดุดัน แต่ครั้งนี้อาจเป็นด้วยปัจจัยอะไรก็ตามแต่ เห็นว่ากองทัพพม่าต้องระมัดระวังในอาณาบริเวณที่ติดกับไทย หากกระสุนตกลงประเทศไทยก็ต้องตอบโต้โดยกองทัพไทย ซึ่งจะไม่ดีต่อกองทัพเมียนมา ปัจจัยนอกจากชิตตู ท่าทีของกองทัพไทยต่อคู่ขัดแย้งในสงคราม รวมทั้งทุนจีน เชวก๊กโก่ ก็มีผลเช่นกัน
“ครั้งนี้อาจเป็นประวัติศาสตร์หน้าใหม่คือ หลายกลุ่มชาติพันธุ์และกลุ่มรักประชาธิปไตยได้อำนาจ ซึ่งจะเป็นบทใหม่ของรัฐพม่า กะเหรี่ยงที่แพ้มาตลอดอาจจะร่วมกับพันธมิตรและได้ชนะ”รศ.ดุลยภาค กล่าว
ดร.ดุลยภาค กล่าวว่าตัวแสดงทางฝั่งจีนมีผลมาก จีนมีแต่ได้กับได้ จีนสามารถอ้างความชอบธรรมได้ว่าที่ใดมีจีนเทาจีนสามารถเข้ามาแทรกแซงได้ ในติ๊กต็อกจีน มีแผนที่รัฐฉาน ที่ยาวลงมาถึงชายแดนเชียงใหม่เชียงรายแม่ฮ่องสอน เขียนภาษาจีน ว่าเป็นเขตอิทธิพลจีนที่เข้ามาดูแลผลประโยชน์ ตรงกับพื้นที่ของกองกำลังไทใหญ่ ว่า หากจีนอ้างความชอบธรรมเข้ามาจัดระเบียบ เช่นเดียวกับศึกใหญ่ในรัฐฉานเหนือ สำหรับจีนนั้น การมีจีนเทาเป็นเหตุให้จีนเข้ามามีบทบาทได้
“ไทยทุกวันนี้ถูกห้อมล้อมด้วยทุนจีน เรามองไปถึงสีหนุวิลล์ ดาราสาคร โครงการขุดคลองฟุนันจากแม่น้ำโขงที่พนมเปญ ไปลงทะเล จีนจะได้ประโยชน์ทางทหาร รถไฟลาวจีน การคุมแม่น้ำโขงสาละวิน ไทยต้องเฝ้าระวังหากเป็นแบบนี้ไทยต้องเลือกข้าง เราจะใช้แนวทางง้อจีน หรือ จะใช้มหาอำนาจอื่นมาถ่วงดุล ให้เรารักษาผลประโยชน์ของไทยด้วยได้หรือไม่” ดร.ดุลยภาค กล่าว
นายกัณวีร์ กล่าวว่าขณะนี้ BGF เหมือนจะหารือเรื่องผลประโยชน์และความซับซ้อน ขณะนี้สมรภูมิไม่ได้อยู่ที่เดิม มีความซับซ้อนมากขึ้น ก่อนหน้านี้ก็มีเชวก๊กโก่ เห็นว่าธุรกิจจีนเทา จีนดำ นั้นมีอิทธิพลมาก การคุยเรื่องนี้อาจต้องมีจีนเข้ามาคุยด้วย ตอนนี้ชัดเจนแล้วว่า BGF KNA ก็ส่ายไปมา
“มองเรื่องเมียวดีแล้ว เห็นรองนายกรัฐมนตรี 2 คน และรัฐมนตรี 3 คนเดินทางลงพื้นที่แม่สอด ไม่เคยมีมาก่อน การรุกของทหารพม่ามาที่เมียวดีคงมีเรื่องต้องให้คิด ปัจจุบันที่ผกผันคือผลประโยชน์ตัวเงิน เขาไม่ได้มองแค่เรื่องทหารที่จะพิจารณาว่าจะเข้าฝ่ายไหน ธุรกิจสีเทาฉลาดกว่าทุกคน ตอนนี้เขารู้แล้ว มีการย้ายทุนไปที่ต่างๆ ไปทางฝั่งกัมพูชา การทำธุรกิจเทา ดำ จะต้องไม่มีการปะทะทางทหาร”นายกัณวีร์ กล่าว
นายกัณวีร์กล่าวว่าควรใช้หลักการการพัฒนาและสร้างสันติภาพให้มีหลักการที่โปร่งใส ช่วยเหลือมนุษยธรรมนำไปสู่การยืนด้วยขาตนเองของคนในพื้นที่ก็จะพัฒนาได้อย่างยั่งยืน ไม่ว่าจะเป็นจีนเทา แต่เจ้าของประเทศจะกำหนดทางของตนเอง เราจะต้องเป็นผู้สนับสนุนให้เขาเดินต่อไปได้ด้วยตนเอง ราตรีนี้อีกยาวไกล เส้นทางนี้อีกไกล
