อองซาน ซูจี สัญลักษณ์การต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยชาวพม่า อดีตที่ปรึกษาแห่งรัฐ และประธานพรรคสันนิบาตแห่งชาติเพื่อประชาธิปไตยพม่า (NLD) ซึ่งถูกยึดอำนาจในการรัฐประหารเมื่อปี 2021 อายุครบ 79 ปีเมื่อวันที่ 19 มิถุนายน 2024 โดยเครือข่ายชาวพม่าพลัดถิ่นในหลายประเทศจัดพิธีทำบุญและฉลองวันเกิดให้อองซาน ซูจี ขณะที่ลูกชายของเธอระบุว่าไม่ได้รับข่าวคราวจากมารดาตัวเองมานานกว่า 3 ปีครึ่งแล้ว ทั้งยังไม่เชื่อด้วยว่ารัฐบาลทหารพม่าจะปล่อยตัวอองซาน ซูจี ออกจากเรือนจำและกักตัวในบ้านพักตามที่เคยกล่าวอ้าง
ชุมชนชาวพม่าในอำเภอแม่สอด จังหวัดตากของไทย จัดพิธีทำบุญตามประเพณีพุทธเนื่องในโอกาสวันคล้ายวันเกิดปีที่ 79 ของอองซาน ซูจี ในวันที่ 19 มิถุนายน ขณะที่สำนักข่าว Mizzima News รายงานว่าเครือข่ายชาวพม่าพลัดถิ่นในญี่ปุ่น มาเลเซีย และเกาหลีใต้ จัดงานในรูปแบบต่างๆ ช่วงกลางเดือนมิถุนายนเพื่อรำลึกวันเกิดปีที่ 79 ของอองซาน ซูจี เช่นกัน โดยมีทั้งการเตะฟุตบอลกระชับมิตร เทศกาลวัฒนธรรม รวมถึงมีการนัดหยุดงานของเครือข่ายแรงงานทั่วประเทศเมียนมาในวันที่ 19 มิถุนายน เพื่อแสดงความเป็นเอกภาพสนับสนุนการต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยและต่อต้านการปกครองของรัฐบาลทหารพม่าชุดปัจจุบัน
ทางด้านสำนักข่าว Myanmar Now รายงานว่าเครือข่ายด้านสิทธิมนุษยชนเพื่อนักโทษการเมืองในเมียนมา ก็เตรียมตัวเดินขบวนประท้วงและจัดพิธีวางดอกไม้ในรัฐมอญของเมียนมาเนื่องในวันคล้ายวันเกิดครบรอบ 79 ปี ของอองซาน ซูจีเช่นกัน แต่ถูกเจ้าหน้าที่รัฐบาลทหารพม่าสกัดเอาไว้ ทั้งยังมีการสั่งเคลื่อนย้ายนักโทษการเมืองราว 200 คนจากเรือนจำที่เตรียมจะก่อเหตุประท้วงในวันเกิดของอองซาน ซูจี
นอกจากนี้ Asia News ยังรายงานอ้างอิงคำพูดของคริส อริส ลูกชายคนเล็กของอองซาน ซูจี ขณะเป็นตัวแทนมารดา ขึ้นรับโล่พลเมืองเกียรติยศซึ่งรัฐบาลท้องถิ่นในเมืองอาเบียเตกราสโซของอิตาลีมอบให้แก่มารดาในวันที่ 18 มิถุนายน 2024 โดยเขาระบุว่าสันติภาพพม่าและความสงบสุขของประชาชนในเมียนมาจะต้องเกิดขึ้น และเผด็จการทหารจะถูกกำจัดในที่สุด
อย่างไรก็ดี คริส อริส ระบุว่าเขาได้คุยกับมารดาครั้งสุดท้ายก่อนเกิดรัฐประหารพม่าปี 2021 และหลังจากนั้นเป็นเวลา 3 ปีครึ่ง ได้รับจดหมายจากมารดาเพียงฉบับเดียว พร้อมระบุว่าราวเดือนสิงหาคม 2023 เขาได้รับแจ้งจากรัฐบาลทหารพม่าว่ามารดามีอาการป่วย ทั้งปวดฟันและวิงเวียนศีรษะ และรัฐบาลทหารอ้างภายหลังว่าได้อนุญาตปล่อยตัวอองซาน ซูจี ออกจากเรือนจำขนาดใหญ่ในกรุงเนย์ปิดอว์ไปใช้วิธีกักตัวที่บ้านพักเพื่อรักษาอาการป่วยแทน แต่เขาและพี่ชายคนโต อเล็กซานเดอร์ อริส สงสัยว่าทางการพม่าไม่ได้ปฏิบัติตามคำกล่าวอ้าง
ก่อนหน้านี้ ทางการพม่ามีความพยายามจะขายบ้านพักของอองซาน ซูจี ในนครย่างกุ้ง คริส อริส จึงเชื่อว่ามารดาของเขายังคงถูกขังอยู่ในที่ใดที่หนึ่งซึ่งไม่มีใครทราบชะตากรรมจนถึงวันนี้ เพราะคำกล่าวอ้างกับการกระทำของรัฐบาลทหารพม่านั้นขัดแย้งกันเอง อีกทั้งข้อกล่าวหาของรัฐบาลผู้ก่อรัฐประหารที่ว่าอองซาน ซูจี ก่อเหตุทุจริตสมัยที่ดำรงตำแหน่งสำคัญในรัฐบาลพลเรือน ทั้งยังมีส่วนรู้เห็นกับอดีตพรรครัฐบาล NLD โกงการเลือกตั้ง จนนำไปสู่การตัดสินจำคุก ถูกองค์กรด้านสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศและรัฐบาลหลายชาติแถลงประณามว่าเป็นการใส่ร้ายป้ายสีทางการเมือง
นอกจากจะไม่มีใครทราบชะตากรรมของอองซาน ซูจีแล้ว ไม่กี่วันที่ผ่านมายังมีการสูญเสียครั้งใหญ่ของพรรค NLD และเครือข่ายผู้สนับสนุนประชาธิปไตยพม่าอีกเรื่องหนึ่ง คือการเสียชีวิตของ ติน อู ผู้ร่วมก่อตั้งพรรค NLD และอดีตรัฐมนตรีกระทรวงกลาโหมเมียนมา ซึ่งแหล่งข่าวยืนยันว่าเขาเสียชีวิตด้วยปัญหาสุขภาพเรื้อรังที่โรงพยาบาลนครย่างกุ้ง เมื่อวันที่ 1 มิถุนายน 2024 ขณะมีอายุได้ 97 ปี
อ้างอิง: Asia News, Mizzima News, Myanmar Now
