นายคิม อริส บุตรชายคนเล็กของนางอองซาน ซูจี ผู้นำหญิงพรรคสันนิบาตแห่งชาติเพื่อประชาธิปไตย (National League for Democracy Party) หรือพรรคเอ็นแอลดี ได้ให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าว Irrawaddy เมื่อวันที่ 26 ตุลาคม 2567 ว่า เขายังไม่สามารถติดต่อกับมารดา (นางซูจี)ได้ และรู้สึกเป็นห่วงด้านสุขภาพและความเป็นอยู่ของมารดา โดยเขาได้แสดงความกังวลว่า นางซูจีจะเสียชีวิตในคุก เนื่องจากมีอายุมากแล้วและมีปัญหาด้านสุขภาพ ประกอบกับสภาพความเป็นอยู่ในเรือนจำในพม่าเลวร้าย ขณะที่ในปีหน้าที่จะถึงนี้ นางซูจีจะมีอายุครบ 80 ปี
นายคิม อริส กล่าวว่า ได้ส่งจดหมายหรือสิ่งของจำเป็นไปให้มารดา แต่ก็ไม่แน่ใจว่ามารดาของตนจะได้รับหรือไม่ และบางครั้งจดหมายที่เขาส่งไปยังนางซูจี ก็ถูกตีกลับมา เนื่องจากไม่ได้รับอนุญาตจากทางการพม่าให้ส่งถึงนางซูจี และจดหมายฉบับเดียวที่ได้รับจากมารดาก็คือเมื่อเดือนมกราคม 2567 โดยเขาระบุว่า กองทัพพม่ากำลังทำให้สถานการณ์เป็นเรื่องยากสำหรับครอบครัวเขาหรือครอบครัวคนอื่นๆในการเข้าถึงหรือเข้าเยี่ยมนักโทษการเมือง
‘เหม่ เหม่ (แม่) จะมีอายุครบ 80 ปีในปีหน้า ดังนั้นหากรวมเวลา 3 ปีครึ่งถึง 4 ปีที่เธอถูกจำคุกในกรุงเนปิดอว์ รวมถึงช่วงเวลาที่เธอถูกกักบริเวณในบ้านด้วยแล้ว เธอต้องใช้เวลาเกือบ 1 ใน 4 ของชีวิต ที่อยู่ภายใต้การถูกคุมขังเพียงเพื่อแสวงหาประชาธิปไตยอย่างสันติในพม่า’ เขากล่าว
คิม อริส ยังกล่าวเพิ่มเติมว่า นับตั้งแต่การรัฐประหารยึดอำนาจ มีประชาชนอย่างน้อย 2,000 คน ต้องเสียชีวิตในคุกของทหาร ในจำนวนนี้ มีผู้หญิง 125 ราย และเด็กอีก 88 ราย ดังนั้นเขาจึงเรียกร้องให้กองทัพพม่ารีบตัดสินใจปล่อยตัวนักโทษการเมืองทั้งหมด โดยเฉพาะนักโทษการเมืองผู้สูงอายุ เพื่อไม่ให้มีใครต้องเสียชีวิตในคุกมากกว่านี้ และเชืีอว่ามารดาของเขายังคงถูกกุมขังเดี่ยวในเรือนจำเนปีดอว์ โดยเธอไม่ได้รับอนุญาตให้เจอใคร แม้แต่ทีมทนายความ โดยนางซูจีนั้น ถูกกุมขังตั้งแต่วันแรกที่กองทัพพม่านำโดยพลเอกมินอ่องหล่ายยึดอำนาจเมื่อปี 2564
คิม อริสยังกล่าวว่า เขาได้รับรายงานน้อยมากเกี่ยวกับปัญหาด้านสุขภาพของนางซูจี นับตั้งแต่ถูกกุมขัง โดยได้รับรายงานว่า นางซูจีนั้นกำลังมีปัญหาด้านทันตกรรมเรื้อรังและมักมีอาการวิงเวียนศีรษะ ส่วนปัญหาด้านสุขภาพอื่นๆก็ยังมีเรื่องของกระดูกพรุนเฉียบพลันและปัญหาเกี่ยวกับหัวใจอีกด้วยด้วย
‘ตามที่ Sean Turnell ที่ปรึกษาด้านเศรษฐกิจของแม่ ซึ่งถูกคุมขังในเรือนจำเนปีดอว์ ระบุว่า สภาพเรือนจำเนปีดอว์นั้นเลวร้ายมาก มีทั้งหนู ยุง และห้องขังที่ชื้นแฉะ รวมถึงอากาศที่ร้อนเกินไป เมื่อพิจารณาถึงเรื่องสุขภาพของแม่ และสภาพภายในเรือนจำเนปีดอว์ ผมจึงกังวลมากว่าเธออาจเสียชีวิตในเรือนจำ และหากเธอต้องเสียชีวิตลง นั่นก็เป็นเพราะกองทัพพม่าและการไม่ดูแลเอาใจใส่ของมินอ่องหล่าย ความจริงก็คือเธอไม่ควรอยู่ในเรือนจำด้วยซ้ำ ข้อกล่าวหาทั้งหมดที่มีต่อเธอล้วนเป็นเรื่องหลอกลวงโดยสิ้นเชิง ผมจึงขอเรียกร้องให้มินอ่องหล่าย ปล่อยตัวแม่ของผมและนักโทษการเมืองคนอื่นๆอีกครั้ง’ คิม อริส กล่าว
เมื่อถามถึงกรณีที่กองทัพพม่าเตรียดจัดการเลือกตั้งปีหน้า และมีความเป็นไปได้ว่า นางอองซาน ซูจี อาจถูกทาบทามให้เข้าร่วมการเลือกตั้งในครั้งนี้ เกี่ยวกับเรื่องนี้ ทางนายคิม อริส เห็นว่า เป็นเรื่องที่ยากที่จะคาดเดาว่า สถานการณ์จะเหมือนเดิมหรือแย่กว่าเดิม แต่เชื่อว่า มีทางเดียวที่นางซูจีจะยอมรับข้อเสนอเข้าร่วมการเลือกตั้งก็ต่อเมื่อกองทัพถอนตัวออกไป และอนุญาตให้พรรคการเมืองที่จำเป็นต้องอยู่ในตำแหน่ง พรรคการเมืองที่จะได้รับการเลือกตั้งได้เข้าร่วมในการเลือกตั้งครั้งนี้ แต่ก็ไม่มีใครบอกได้ว่า พรรคการเมืองฝ่ายประชาธิปไตยที่แท้จริงจะได้รับการเลือกตั้งหรือไม่
เมื่อถามอีกว่าเหตุใดในช่วงหลังมานี้ นายคิม อริสถึงปรากฎตัวและให้สัมภาษณ์กับสื่อเพิ่มมากขึ้น เขากล่าวว่า เนื่องจากสาเหตุที่ไม่ได้รับอนุญาตให้ติดต่อกับนางซูจี ผู้เป็นมารดา และด้วยสถานการณ์ในพม่าที่เลวร้าย อย่างน้อยด้วยสถานะของเขาก็ควรออกมาพูดเพื่อให้ประชาคมโลกตระหนักถึงสถานการณ์ที่กำลังเกิดขึ้นในพม่า แม้จะไม่ได้รับความสนใจจากประชาคมโลกมากนัก แต่เขาก็จะพยายามต่อไป
——