เมื่อวันที่ 9 พฤศจิกายน 2567 ผู้สื่อข่าวรายงานว่าสำนักงานว่าด้วยยาเสพติดและอาชญากรรมแห่งสหประชาชาติ (UNODC) ได้ออกรายงานล่าสุดเกี่ยวกับเครือข่ายอาชญากรรมข้ามชาติและการหลอกลวงออนไลน์ การธนาคารใต้ดิน ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ความยาว 142 หน้า โดยเผยแพร่เมื่อเดือนตุลาคม 2567 โดยรายงานชิ้นนี้ชื่อว่า Transnational Organized Crime and the Convergence of Cyber-Enabled Fraud, Underground Banking and Technological Innovation in Southeast Asia: A Shifting Threat Landscape ซึ่งมีข้อมูลเจาะลึกเกี่ยวกับวิธีที่เครือข่ายอาชญากรข้ามชาติใช้ประโยชน์จากโครงสร้างพื้นฐานที่มีอยู่และปรับตัวกับการปราบปรามในภูมิภาค ซึ่งเขียนโดยทีมงาน UNDOC ซึ่งเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านต่างๆ ร่วม 30 คน
รายงานมีเนื้อหาที่น่าสนใจระบุว่า ภูมิทัศน์ภัยคุกคามจากกลุ่มอาชญากรข้ามชาติในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้กำลังพัฒนาอย่างรวดเร็วกว่าช่วงเวลาใดๆ ในประวัติศาสตร์ การเปลี่ยนแปลงนี้เกิดขึ้นจากการเติบโตของการผลิตและการค้ายาเสพติดสังเคราะห์ การฉ้อโกงทางไซเบอร์ ซึ่งขับเคลื่อนโดยกลุ่มอาชญากรที่มีความซับซ้อนสูงและเครือข่ายที่ซับซ้อนของผู้ฟอกเงิน ผู้ค้ามนุษย์ และผู้ให้บริการและผู้ช่วยเหลืออื่นๆ ที่มีจำนวนเพิ่มมากขึ้น
รายงานระบุว่า แม้จะมีการบังคับใช้กฎหมายมากขึ้น แต่การฉ้อโกงทางไซเบอร์ยังคงทวีความรุนแรงมากขึ้น ส่งผลให้ในปี 2566 เกิดการสูญเสียทางการเงินโดยประมาณระหว่าง 18,000 ล้านเหรียญสหรัฐ (594,000 ล้านบาท)ถึง 37,000 ล้านเหรียญสหรัฐ(1,221,000 ล้านบาท) จากการหลอกลวงที่มีเป้าหมายเหยื่อในเอเชียตะวันออกและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในปี 2566 การสูญเสียเหล่านี้เกิดจากการหลอกลวงที่ก่อขึ้นโดยกลุ่มอาชญากรที่เป็นขบวนการในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยพื้นฐานแล้วขนาดของรายได้ที่เกิดขึ้นภายในเศรษฐกิจผิดกฎหมายที่เฟื่องฟูนี้จำเป็นต้องมีการพัฒนาวิชาชีพและนวัตกรรมในการฟอกเงิน และกลุ่มอาชญากรข้ามชาติในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ก็ได้กลายมาเป็นผู้นำตลาดระดับโลก การสร้างโครงสร้างพื้นฐานการธนาคารใต้ดิน (underground banking) คาสิโนที่ไม่ได้ควบคุม และแพลตฟอร์มการพนันออนไลน์ที่ผิดกฎหมาย ซึ่งได้นำเอาสกุลเงินดิจิทัลมาใช้ ทำให้เกิดการแพร่หลายของผู้ให้บริการสินทรัพย์เสมือนที่มีความเสี่ยงสูง (VASP) ทั่วทั้งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งเป็นที่ชัดเจนว่าประเทศต่างๆ ในภูมิภาค โดยเฉพาะประเทศในลุ่มแม่น้ำโขง ตกเป็นเป้าหมายให้เป็นแหล่งทดสอบที่สำคัญสำหรับเครือข่ายอาชญากรข้ามชาติที่ต้องการขยายอิทธิพลและขยายไปสู่สายธุรกิจใหม่ อาชญากรได้บูรณาการรูปแบบธุรกิจและเทคโนโลยีอย่างรวดเร็ว เช่น มัลแวร์ AI (เอไอ) deep fake (รูปหรือวิดีโอเสมือนจริง) และเปิดตลาดใต้ดินใช้โซลูชันสกุลเงินดิจิทัลสำหรับความต้องการในการฟอกเงิน
รายงานระบุว่าในขณะที่หน่วยงานบังคับใช้กฎหมายและหน่วยงานกำกับดูแลเพิ่มความพยายามในการปราบปรามคาสิโน การพนันออนไลน์ และการทุจริตทางไซเบอร์ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ อาชญากรรมกลับป้องกันและเสริมสร้างความแข็งแกร่งโดยการขยายการปฏิบัติการไปในพื้นที่ในอิทธิพลหรือพื้นที่ปกครองตนเองของกลุ่มติดอาวุธที่รัฐเข้าถึงไม่ได้ รวมถึงพื้นที่ที่เป็นแหล่งรวมของอาชญากรอื่นๆ ในสามเหลี่ยมทองคำและที่อื่นๆ ซึ่งเป็นที่ชัดเจนมากขึ้นเรื่อยๆ ว่าการเคลื่อนย้ายนี้กลุ่มอาชญากรสามารถเลือกและเคลื่อนย้าย โดยสถานการณ์ที่เกิดขึ้นนั้นเร็วเกินกว่าที่รัฐบาลจะควบคุมได้
รายงานฉบับนี้มีการวิเคราะห์การสอบสวนและการดำเนินคดีของเจ้าหน้าที่ซึ่งให้ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับภูมิทัศน์ของภัยคุกคามที่เปลี่ยนแปลงไปในภูมิภาคนี้ คณะทำงานได้มีการตรวจสอบอย่างละเอียดถี่ถ้วนเกี่ยวกับคำฟ้องทางอาญาและบันทึกคดี การวิเคราะห์ข่าวกรอง เอกสารของศาล และบันทึกขององค์กร
รวมถึงการปรึกษาหารือกับหน่วยงานบังคับใช้กฎหมายและข่าวกรองทางอาญาทั้งในระดับนานาชาติและระดับภูมิภาค นอกจากนี้ UNODC ยังดำเนินการจัดทำแผนที่และวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้รับจากตลาดใต้ดินทั้งกลุ่มแชต Telegram และช่องทางต่างๆ นับพันที่เกี่ยวข้อง
รายงานระบุว่าแหล่งอาชญากรรมที่ขยายตัวอย่างรวดเร็ว เช่น KK Park ในรัฐกะเหรี่ยง ตรงข้าม อ.แม่สอด จ.ตาก ได้แพร่หลายไปทั่วเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยเฉพาะในภูมิภาคแม่น้ำโขงและฟิลิปปินส์ คอมเพล็กซ์เหล่านี้มักมีการรักษาความปลอดภัยอย่างเข้มงวด มีกำแพงสูง ลวดหนาม เจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยติดอาวุธ และมีการเฝ้าติดตามอย่างเข้มงวดต่อผู้ที่ทำงานในพื้นที่ เจ้าของไซต์เหล่านี้มักให้เช่าพื้นที่แก่กลุ่มอาชญากรและผู้ประกอบการ และในสถานที่แห่งเดียวอาจมีผู้เช่าจำนวนมากที่มีส่วนร่วมในกิจกรรมออนไลน์ที่ผิดกฎหมายต่างๆ มีการจัดการแพลตฟอร์มออนไลน์ ควบคู่ไปกับการขยายตัวของโครงสร้างพื้นฐานทางกายภาพ อุตสาหกรรมนี้ยังได้เห็นผู้ให้บริการเฉพาะทางเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เช่น อาชญากรรมทางไซเบอร์ การรวบรวมข้อมูล การฟอกเงิน และโซลูชันต่างๆ ที่ขับเคลื่อนด้วย AI แหล่งเหล่านี้จึงเป็นหัวใจสำคัญของการพัฒนาวิชาชีพอย่างต่อเนื่อง และช่วยให้กลุ่มอาชญากรสามารถใช้ประโยชน์จากการทำงานร่วมกันและ
ลงทุนในกิจกรรมที่หลากหลาย
รายงานฉบับดังกล่าวมีคำแนะนำแก่ประเทศในภูมิภาคให้รับมือกับภัยที่ก้าวหน้าไปมากที่สุดเท่าที่เคยมีมา โดยมีข้อมูลและบทวิเคราะห์ที่ช่วยเสริมสร้างความตระหนักรู้ ความเข้าใจ และศักยภาพของรัฐบาล หน่วยงานกำกับดูแล และหน่วยงานบังคับใช้กฎหมายในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยเฉพาะประเทศลุ่มน้ำโขง ซึ่งสอดคล้องกับคำแนะนำเชิงกลยุทธ์ในแผนงานอาเซียน + จีนเพื่อจัดการกับอาชญากรรมข้ามชาติและการค้ามนุษย์ที่เกี่ยวข้องกับคาสิโนและการหลอกลวง
สำหรับนโยบายและกฎหมาย รายงานเสนอให้ 1 มีคำมั่นสัญญาในนโยบายระดับสูง รวมถึงการนำแผนงานเชิงกลยุทธ์ระดับภูมิภาคมาใช้โดยการประชุมเจ้าหน้าที่อาวุโสอาเซียนเกี่ยวกับ อาชญากรรมข้ามชาติ 2 ให้มีการพัฒนาแผนปฏิบัติการระดับชาติและกลยุทธ์ระดับภูมิภาค เพื่อจัดการกับกลุ่มอาชญากร การธนาคารใต้ดิน การฟอกเงิน และอาชญากรรมที่เกี่ยวข้องในคาสิโน เขตเศรษฐกิจพิเศษ และศูนย์กลางอาชญากรรมอื่นๆ 3 กฎหมายและกรอบการกำกับดูแลที่เกี่ยวข้องกับการฟอกเงิน สินทรัพย์เสมือน การริบทรัพย์สิน การกำกับดูแลและจัดการคาสิโน การพนันออนไลน์ และเขตเศรษฐกิจพิเศษ 4 มีการจัดตั้งและบังคับใช้กลไกเพื่อตรวจสอบโปรไฟล์ของนักลงทุนในคาสิโน รวมถึงแพลตฟอร์มออนไลน์และการดำเนินการเขตเศรษฐกิจพิเศษ เพื่อกำหนดความเป็นเจ้าของผลประโยชน์และความเกี่ยวข้องกับกลุ่มอาชญากร
5 ปรับกรอบความช่วยเหลือทางกฎหมายร่วมกันและความร่วมมือทางกฎหมายเพื่อให้การอายัดและยึดทรัพย์สินมีประสิทธิภาพมากขึ้น 6 การเสริมสร้างกฎหมายระดับชาติเพื่อต่อต้านการค้ามนุษย์รวมถึงการขยายขอบเขตของหลักการไม่ลงโทษ เพื่อให้แน่ใจว่าเหยื่อจะไม่ถูกดำเนินคดีอาญาสำหรับความผิดที่ เกิดขึ้นจากการแสวงหาประโยชน์จากพวกเขาและเพื่อให้แน่ใจว่าการค้ามนุษย์เพื่อก่ออาชญากรรมโดยบังคับสะท้อนและดำเนินคดีตามบริบทของขบวนการอาชญากรรม
อ่านรายงานฉบับเต็ม https://transbordernews.in.th/home/?p=40520
