ภาสกร จำลองราช
เมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมาทางการจีนกดดันให้กองกำลังโกก้าง (Myanmar National Democratic Alliance Army-MNDAA) ถอนตัวออกจากเมืองล่าเสี้ยว ซึ่งเป็นเมืองใหญ่อันดับ 2 ของรัฐฉานเหนือ ประเทศพม่า ภายหลังจากที่ทหารโกก้างบุกยึดเมืองนี้ไว้ได้หลังเปิดปฎิบัติการ Operation 1027 เมื่อวันที่ 27 ตุลาคม 2566
Operation 1027 เป็นปฎิบัติการโจมตีกองทัพพม่าซึ่งเป็นความร่วมมือของกองกำลังพันธมิตรชาติพันธุ์ในนาม The Brotherhood Alliance ประกอบด้วย กองกำลังโกก้าง กองกำลังตะอางหรือปะหล่อง (Ta’ang National Liberation Army-TNLA) และกองกำลังอาระกัน (Arakan Army-AA) โดยมีเงาทะมึนของกองกำลังแห่งสหรัฐว้า (United Wa State Army -UWSA) อยู่เบื้องหลัง
ในช่วงเวลานั้น ความสัมพันธ์ระหว่างทางการจีนกับ พล.อ.มิน อ่อง หลาย ผู้นำ SAC (State Administration Council หรือ สภาบริหารแห่งรัฐ) ยังไม่ดีนัก ดังนั้นจึงมีข่าวบางกระแสระบุว่า รัฐบาลปักกิ่งซึ่งเป็นลูกพี่ใหญ่ของทหารว้าก็รู้เห็นเป็นใจกับปฎิบัติการโจมตีกองทัพพม่าในครั้งนี้ด้วย
The Brotherhood Alliance สามารถยึดพื้นที่ทางทหารของกองทัพพม่าและพื้นที่เมืองต่างๆ ไว้ได้จำนวนมาก รวมถึงเมืองล่าเสี้ยวซึ่งเป็นที่ตั้งของฐานทหารระดับภูมิภาคของ SAC และกลายเป็น “โมเดล” ให้กองกำลังกำลังติดอาวุธชาติพันธุ์ในพม่าดำเนินการในลักษณะเดียวกัน จนทำให้รัฐบาลทหารพม่ากลายเป็นรัฐล้มเหลวที่ไม่มีอำนาจบังคับในพื้นที่ปกครองของรัฐพม่าเองในภูมิภาคต่างๆได้
อย่างไรก็ตามภายหลังทางการจีนบรรลุข้อตกลงกับ พล.อ.มิน อ่อง หลาย นอกจากกดดันให้กองกำลังโกก้างคืนเมืองล่าเสี้ยวให้รัฐบาลทหารพม่าแล้ว จีนยังกดดันให้กองกำลังปะหล่อง (TNLA) ถอนตัวออกจากอีกหลายพื้นที่ที่ยึดได้จากทหารพม่า เช่น เมืองหนองเขียว เมืองจ๊อกเม เมืองสี่ป้อ เมืองกุด เมืองมีด เมืองน้ำสั่น โดยใช้เมืองคุนหมิงเป็นพื้นที่เจรจา แต่การเจรจายังไม่สามารถหาข้อสรุปได้
แต่ทั้งหมดสะท้อนอิทธิพลของจีนที่เล่นไพ่หลายหน้าเพื่อประโยชน์ของบ้านเมืองตัวเอง
ทางการจีนมีอิทธิพลเหนือกองกำลังว้าและกองกำลัง 3 พี่น้อง เพราะกองกำลังเหล่านี้ต้องพึ่งพาอาศัยจีนซึ่งมีชายแดนติดกัน โดยเฉพาะกองกำลังว้า ซึ่งเป็นพี่ใหญ่ตัวจริงของ The Brotherhood Alliance เพราะเป็นผู้ส่งอาวุธให้กองกำลังติดอาวุธต่างๆในพม่า ในขณะที่อีกด้านหนึ่งกองกำลังว้าก็ยังคงรักษาระดับความสัมพันธ์ไว้กับกองทัพพม่า
จริงๆแล้วกองกำลังแห่งสหรัฐว้า (United Wa State Army -UWSA) คิดการใหญ่มานานโดยต้องการสถาปนาพื้นที่ฝั่งตะวันออกของแม่น้ำสาละวินเป็น “สหรัฐว้าใต้”
ภายหลังการสูญสิ้นอำนาจของขุนส่าและกองทัพเมิงไตเมื่อราวปี 2539 กองกำลังว้าได้เข้ายึดพื้นที่รัฐฉานใต้โดยเฉพาะพื้นที่ติดกับชายแดนใน 3 จังหวัดภาคเหนือของไทย คือแม่ฮ่องสอน เชียงใหม่ และเชียงราย ซึ่งได้มีการอพยพชาวบ้านนับแสนคนจากตอนเหนือมาอยู่แทนกลุ่มชาติพันธุ์เดิม ที่ต้องถูกถอนรากถอนโคนออกจากแผ่นดินของตนเอง
จากกองกำลังขนาดย่อม กองกำลังว้าได้เติบใหญ่ขึ้นตามลำดับ เพราะทหารว้าหารายได้เก่งโดยไม่คำนึงถึงวิธีการ ตั้งแต่ผลิตยาเสพติดป้อนสังคมไทยและยังใช้ประเทศไทยเป็นประตูไปสู่ตลาดโลก โดยทางการไทยทำได้เพียงสกัดจับซึ่งเป็นการแก้ปัญหาที่ปลายเหตุ ผ่านมาแล้วกว่า 20 ปี ปฏิเสธไม่ได้ว่าขบวนการค้ายาเสพติดได้แทรกซึมอยู่ในโครงสร้างอำนาจของระบบราชการไทย
ที่หมู่บ้านสันติสุข อ.แม่จัน จ.เชียงราย มีการลากสายเคเบิลยาวกว่า 10 กม.จากชายแดนไทยข้ามไปยังฐานปฎิบัติการทางทหารว้าในฝั่งพม่า โดยที่ทางการไทยมองว่าเป็นเรื่องเล็กน้อย และไม่คิดสืบหาต้นตอหรือขยายผล
ทหารว้าอนุญาตให้คนจีนเข้ามาตัดไม้บริเวณชายแดน และปลูกยางพารา-ข้าวโพด โดยผลประโยชน์ทั้งหมดส่งเข้าสู่ประเทศจีน เช่นเดียวกับการทำเหมืองแร่ต่างๆ ที่ไม่จำเป็นต้องคำนึงถึงมาตรฐานใดๆ เพียงแค่ตักตวงผลประโยชน์เข้ากระเป๋าก็พอ
ธุรกิจผิดกฎหมายอื่นๆ ทั้งบ่อนการพนัน ขบวนการค้ามนุษย์และต้มตุ๋นทางออนไลน์ ต่างปักหลักอยู่ในเขตอิทธิพลของว้าใกล้ชายแดนไทย โดยที่ฝ่ายความมั่นคงของไทยไม่เคยมีมาตรการใดๆออกมากำราบ
ขณะที่รัฐบาลทหารพม่าก็รู้เห็นเป็นใจกับกองกำลังว้าเพราะมีการแบ่งปันผลประโยชน์ให้กันลงตัว ที่สำคัญคือกองทัพพม่าได้อาศัยทหารว้าในการดูแลพื้นที่ เพราะทำให้ทหารไทยและกองกำลังไทใหญ่ใต้สภากอบกู้รัฐฉาน RCSS/SSA ( Restoration Council of Shan State/Shan State Army) ถูกตีกรอบ รวมถึงถูกรุกด้วยทหารว้าอย่างต่อเนื่องในช่วงเกือบ 30 ปีที่ผ่านมา
ทางการจีนต่างก็ทราบสถานการณ์ดี เพราะคนจีนได้ประโยชน์มหาศาลในพื้นที่ของทหารว้า และเชื่อว่าทางการจีนเองก็ต้องการให้กองกำลังทหารว้าเป็นมือเป็นไม้ในการพิทักษ์ผลประโยชน์ของตัวเองในรัฐฉานด้วย
แม้ด้านหนึ่งทางการจีนพยายามทำให้โลกเห็นว่ามีการจับมาเฟียจีนนอกประเทศกลับไปลงโทษในประเทศ แต่อีกด้านหนึ่งจีนก็สนับสนุนให้คนเทาๆ ของตัวเองออกมาหากินแบบผิดกฏหมายในประเทศย่านนี้โดยเฉพาะในพื้นที่ที่อ่อนแอด้วยกฏหมาย
ปัจจุบันกองกำลังว้ากลายเป็นกองทัพขนาดใหญ่รองจากกองทัพพม่า โดยมีโรงงานผลิตอาวุธเป็นของตัวเอง จนขาดความยำเกรงต่อกองทัพไทยและรัฐบาลไทยซึ่งสะท้อนให้เห็นเป็นรูปธรรมในหลายกรณี
กองกำลังทหารว้าได้ขยับฐานปฎิบัติการทางทหาร รุกล้ำเข้ามาในเขตแดนประเทศไทยอย่างน้อย 9 จุด แม้ว่าทหารไทยบางหน่วยงานพยายามเจรจามาพักใหญ่ แต่ทหารว้ากลับไม่สนใจ และโยนให้เป็นเรื่องของทางการพม่า ทั้งๆ ที่ในความเป็นจริง เวลานี้ทหารพม่าเป็นเพียงแค่ผู้อาศัยอยู่ในเขตอิทธิพลว้ามากกว่า
แม้ปัจจุบันทหารว้ายอมรื้อถอนและขยับฐานทหารออกไปจากหนองหลวง ในอุทยานแห่งชาติห้วยน้ำดัง แต่ก็ยังเหลืออีกหลายจุดที่ทหารว้ายังคงยืนยันปักหลักตั้งฐานทหารโดยเฉพาะที่ดอยหัวม้า ซึ่งเป็นต้นแม่น้ำลาง เส้นเลือดใหญ่ของชาวปางมะผ้า ซึ่งประชาชนต้องตกอยู่ในสภาวะ “เสี่ยง” ยิ่ง
กรณีการเปิดหน้าดินในวงกว้างเพื่อการทำเหมืองทองและเหมืองแร่ต่างๆบริเวณต้นแม่น้ำกกและต้นแม่น้ำสาย ในเมืองสาด รัฐฉานใต้ จนทำให้กลายเป็นภัยพิบัติใหญ่น้ำท่วม-โคลนถล่ม ในอำเภอแม่สาย และ อ.เมือง จ.เชียงราย รวมทั้งบางส่วนใน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ เมื่อเดือนกันยายน 2567 สะท้อนให้เห็นถึงความเหิมเกริมและไม่เกรงใจกัน
ทุกวันนี้สายน้ำกกและน้ำสาย ถูกเติมสารโลหะหนักเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องจากการทำเหมืองแร่ในเขตอิทธิพลของทหารว้า แม้ว่าเป็นข่าวโด่งดังแค่ไหนแต่ทหารว้าก็ไม่เคยสนใจ เมื่อทหารไทยประสานไปก็บอกว่าให้ไปคุยกับรัฐบาลทหารพม่า แต่พอถามรัฐบาลทหารพม่าก็บอกว่าไม่มีอำนาจสั่งการในพื้นที่ให้ไปคุยกับว้า
ที่น่าเป็นห่วงคือรัฐบาลไทยและหน่วยงานด้านความมั่นคง ยังมีข้อมูลการทำเหมืองแร่และกองกำลังทหารว้าน้อยมาก ทั้งๆ ที่พลเมืองไทยเรือนแสน กำลังเดือดร้อนจากสารพิษที่เจือปนมากับน้ำกกและน้ำสาย
ในขณะที่รัฐบาลจีนสามารถแผ่แสนยานุภาพผ่านกลุ่มกองกำลังติดอาวุธมาถึงชายแดนไทยทั้งภาคเหนือและตะวันตก แต่แสนยานภาพของรัฐบาลไทยกับหดหายไปเรื่อยๆจนติดลบเข้ามาในดินแดนของตัวเอง
ในเมื่อรัฐบาลไทยเลือกเป็น “เด็กดี” ของรัฐบาลจีน เหมือนยุคที่ยังต้อง “จิ้มก้อง” แล้วทำไมถึงไม่อ้อนวอนจักรพรรดิของโลกหรือโอรสแห่งสวรรค์ให้ช่วยปัดเป่าภัยร้ายจากกองกำลังว้าไปเลยในเมื่อทุกวันนี้ประเทศไทยก็เสมือนมณฑลหนึ่งของจีนอยู่แล้ว
ในเมื่อทุกวันนี้ประเทศไทยก็เสมือนมณฑลหนึ่งของจีนอยู่แล้ว
…..
