สื่อออนไลน์ Development Media Group รายงานเมื่อวันที่ 3 กรกฎาคม 2568ว่า ทางการพม่าได้จับกุมประชาชนจำนวน 50 คนที่พยายามลักลอบเดินทางจากรัฐอาระกันหรือรัฐยะไข่ไปยังกรุงย่างกุ้ง ทั้งหมดถูกจับกุมใกล้กับเมืองปะเย เขตพะโค โดยประชาชนที่ต้องการเดินทางออกจากรัฐอาระกันต้องจ้างนายหน้าพาออกจากพื้นที่ หลังจากที่กองทัพพม่าสั่งห้ามประชาชนรัฐอาระกันเดินทางออกจากพื้นที่ และสั่งปิดทุกเส้นทางที่เชื่อมกับรัฐอาระกัน ไม่ว่าทางบกและทางน้ำ หลังจากที่ทั้งกองทัพพม่าและกองกำลังอาระกัน (Arakan Army – AA) สู้รบกันอย่างหนัก
มีรายงานว่า ถึงแม้ประชาชนจากรัฐอาระกันต้องเดินทางตามช่องทางปกติ แต่ก็ต้องเผชิญกับด่านของกองทัพพม่าจำนวนมาก นอกจากนี้ยังเสี่ยงที่จะถูกกรรโชก จับกุมและถูกบังคับเกณฑ์ทหารจากกองทัพพม่า
ก่อนหน้านี้กองกำลังอาระกัน AA ได้ออกคำสั่งห้ามชายอายุระหว่าง 18 – 45 ปี และหญิงอายุ 18 – 25 ปี ออกจากรัฐอาระกันจนกว่าสถานการณ์จะคลี่คลาย โดยคำประกาศดังกล่าวเป็นส่วนหนึ่งของบทบัญญัติฉุกเฉินด้านการป้องกันประเทศของกองกำลังอาระกัน AA ซึ่งกำหนดให้ประชาชนในพื้นที่ต้องรับราชการทหารในกองกำลังอาระกัน AA ในระหว่างที่มีความขัดแย้งทางสงครามเกิดขึ้น และเพื่อไม่ให้คนหนุ่มสาวในพื้นที่เดินทางออกจากรัฐอาระกัน อย่างไรก็ตาม ทางกองกำลังอาระกันยังคงอนุญาตให้ผู้ป่วยที่ไม่สามารถรักษาตัวในเขตพื้นที่ควบคุมของกองทัพอาระกัน AA เดินทางออกจากรัฐได้ หรือบุคคลที่เผชิญกับเหตุฉุกเฉินที่คุกคามชีวิต จะได้รับอนุญาตให้ออกจากรัฐอาระกันได้
ตามรายงานของกองทัพ AA ยังระบุด้วยว่า ใครก็ตามที่ถูกจับได้ว่าลักลอบพาคนออกจากรัฐอาระกัน จะถูกดำเนินคดี ขณะที่กองกำลังอาระกันเริ่มเกณฑ์ชายหนุ่มเป็นทหารตั้งแต่เมื่อเดือนมีนาคม 2568 ด้วยข้อจำกัดมากมายที่บังคับใช้อยู่ ประชาชนในรัฐอาระกันที่ต้องการออกจากรัฐอาระกัน จะต้องจ่ายเงินให้กับขบวนการลักลอบขนส่งคน เพื่อพาพวกเขาผ่านเส้นทางในป่าเขาและเลี่ยงจุดตรวจของกองทัพพม่า
มีรายงานว่า ชาวอาระกันจำนวน 50 คนที่ถูกจับกุมแต่ละคนจ่ายเงินราว 1.8 ล้านจ๊าด (ราว 13,320 บาท ตามอัตราแลกเปลี่ยนในตลาดมืด) ให้กับผู้ลักลอบขนคนเข้าเมือง 3 คน เพื่อพาพวกเขาจากเมืองเต่าโก้ด ในรัฐอาระกันไปยังเมืองย่างกุ้ง ซึ่งผู้ลักลอบขนคนเข้าเมืองสามารถพาพวกเขา 50 คนออกจากรัฐอาระกันได้ โดยพาไปตามเส้นทางในป่า แต่เมื่อพวกเขาไปถึงเมืองปะเย เขตพะโค ก็ถูกกองทัพพม่าจับกุมตัวได้
ก่อนหน้านี้เมื่อวันที่ 25 มิถุนายน 2568 มีชาวยะไข่จำนวน 30 คน ถูกกองทัพพม่าจับกุม และในเวลา 2 วันต่อมา ขบวนการลักลอบขนคนยังพาชาวยะไข่อีกจำนวน 20 คนออกจากรัฐอาระกันอีกครั้ง มีการตั้งข้อสังเกตว่า ขบวนการลักลอบขนคนอาจขายชาวยะไข่จำนวน 50 คนให้กับทางกองทัพพม่าก็เป็นได้ หลังถูกจับ มีชาวบ้านจำนวน 4 ราย จาก 50 ราย พยายามเสนอเงินให้กับทางกองทัพพม่าเพื่อแลกกับอิสรภาพ โดยเป็นหญิง 3 ราย และผู้สูงอายุชาย 1 ราย โดยทั้งหมดต้องจ่ายเงินให้กับกองทัพพม่าถึงคนละ 5 ล้านจ๊าด (37,000 บาท) ขณะที่ผู้เดินทางที่เหลืออีก 46 คน ถูกจับและควบคุมตัวไว้ที่ฐานทัพกองทัพพม่า 2 แห่ง ในเมืองปะเย โดยบางส่วนถูกเกณฑ์เป็นทหารและส่งตัวไปที่อื่นแล้ว เช่นส่งไปแนวหน้าที่รัฐกะเหรี่ยง แต่ยังไม่เป็นที่แน่ชัดจำนวนผู้ที่ถูกเกณฑ์เป็นทหาร ส่วนผู้เดินทางที่เหลือยังคงถูกควบคุมตัวที่ฐานทัพทั้งสองแห่ง
แหล่งข่าวใกล้ชิดครอบครัวของผู้ถูกจับกุมกล่าวว่า ผู้ที่ถูกจับกุมส่วนใหญ่เป็นคนหนุ่มสาว อายุระหว่าง 20 – 30 ปี โดยหญิงรายหนึ่งจากเมืองเต่าโก้ด ในรัฐอาระกันกล่าวว่า ผู้คนที่มุ่งหน้าไปยังย่างกุ้งต้องพกเงินสดจำนวนมากติดตัวไปด้วย เพราะนายหน้า(คนลักลอบขนคน) มักจะสัญญาว่าพวกเขาจะจัดการทุกอย่างให้ แต่เมื่อเกิดปัญหาขึ้น พวกเขามักจะไม่รับผิดชอบใดๆ หากชาวบ้านที่เดินทางออกจากรัฐอาระกันถูกจับได้ระหว่างทางหรือเสียชีวิต พวกเขาก็ทำอะไรไม่ได้ต้องยอมรับชะตากรรมของตนเอง โดยคนที่จะเดินทางออกจากรัฐอาระกันเหล่านี้ มาจากหลายพื้นที่และจุดมุ่งหมายที่ต้องการเดินทางออกจากรัฐอาระกันไปย่างกุ้ง เพื่อหางานทำและเรียนต่อ
ทั้งนี้รัฐอาระกัน ตั้งอยู่ทางตะวันตกของประเทศพม่า ที่ผ่านมา ได้เกิดเหตุสู้รบกันรุนแรงระหว่างกองทัพพม่าและกองกำลังอาระกัน โดยปัจจุบัน AA สามารถควบคุมพื้นที่ 14 เมือง จากทั้งหมด 17 เมืองในรัฐยะไข่ หรือรัฐอาระกันได้แล้ว หรือคิดเป็น 80% นอกจากนี้ยังสามารถยึดโครงการพัฒนาของจีนในรัฐอาระกันได้ 10 แห่ง จากโครงการทั้งหมด 11 แห่งที่จีนเข้าไปลงทุน เช่น โครงการท่าเรือน้ำลึกและเขตเศรษฐกิจพิเศษเจ้าผิ่ว รวมไปถึงโครงการรถไฟมัณฑะเลย์ – เจ้าผิ่ว โครงการทางหลวงเจ้าก์ผิ่ว – เนปีดอว์ ท่อส่งน้ำมันและก๊าซจีน – พม่า รวมถึงเส้นทางการค้า และโครงการพลังงานลมในเมืองตั่นด่วยและเมืองแอน เป็นต้น
