เมื่อวันที่ 4 สิงหาคม 2568 เพจข่าว Burma Media Consortium – BMC รายงานว่าสภาสื่อพม่า (Myanmar Press Council – MPC) ซึ่งจัดตั้งโดยรัฐบาลทหารพม่า ได้ลงนามในบันทึกความเข้าใจ (MoU) ว่าด้วยความร่วมมือด้านสื่อกับสภาการสื่อมวลชนแห่งชาติของไทย(National Press Council of Thailand ) เมื่อวันที่ 1 สิงหาคม ที่ผ่านมา ณ กรุงเทพมหานคร ท่ามกลางเสียงวิพากษ์วิจารณ์จากองค์กรสื่อในและภายนอกประเทศพม่า แม้จะเป็นความร่วมมือในระดับทวิภาคีด้านสื่อ แต่ MPC ซึ่งอยู่ภายใต้การควบคุมของรัฐบาลทหารพม่า ถูกตั้งคำถามเกี่ยวกับความชอบธรรมในการเป็นตัวแทนของสื่อมวลชนพม่า รวมถึงข้อกังวลว่าอาจส่งผลกระทบต่อภาพลักษณ์ของสื่อไทยที่เกี่ยวข้อง

เพจ BMC รายงานว่า ฝ่าย MPC นำโดย ดร. ตินทุนอู ประธานสภา, อู เอชยัน เลขาธิการ (บุตรชายของอดีตรัฐมนตรีอู โซ่เตง) และอู เยมินซอ ร่วมเดินทางพบปะกับองค์กรวิชาชีพสื่อไทย นำโดยนายชวรงค์ ลิมป์ปัทมปาณี ประธานสภาการสื่อมวลชนแห่งชาติก่อนร่วมกันลงนามใน MoU สื่อที่อยู่ภายใต้การควบคุมของรัฐบาลทหารพม่า โดย MPC ยังได้เดินทางเยี่ยมชมสื่อไทยอย่าง Bangkok Post, NBT และ Mahachai Cable TV ระหว่างวันที่ 31 กรกฎาคม ถึง 2 สิงหาคม

เพจ BMC รายงานด้วยว่า ภายหลังการรัฐประหารในประเทศพม่าปี 2564 สถานการณ์เสรีภาพสื่อในพม่าเลวร้ายลงอย่างมาก โดยสภาสื่อมวลชนอิสระแห่งเมียนมา (Independent Press Council of Myanmar – IPCM) รายงานว่า จนถึงวันที่ 3 พฤษภาคม 2568 มีนักข่าวถูกจับกุมคุมขัง 40 ราย (ชาย 33 ราย หญิง 7 ราย) และมีผู้เสียชีวิตจากการปฏิบัติงานข่าวแล้ว 7 ราย

ทั้งนี้ IPCM ซึ่งก่อตั้งขึ้นเมื่อเดือนธันวาคม 2566 โดยมีองค์กรสื่ออิสระ 37 แห่ง และนักข่าวอีก 77 คนร่วมเป็นสมาชิก และได้ออกแถลงการณ์ปฏิเสธความชอบธรรมของ MPC ว่าไม่สามารถเป็นตัวแทนของสื่อพม่าได้อย่างแท้จริง และเรียกร้องให้ปล่อยตัวนักข่าวทุกคนโดยไม่มีเงื่อนไข

ขณะที่สมาคมนักข่าวอิสระแห่งเมียนมา (Independent Myanmar Journalists Association – IMJA) ซึ่งก่อตั้งขึ้นเมื่อ 1 มิถุนายน 2566 ก็ได้ออกแถลงการณ์เมื่อวันที่ 22 พฤศจิกายน 2567 ยืนยันว่าไม่รับรองความชอบธรรมของ MPC และคัดค้านการที่รัฐบาลทหารใช้ MPC เป็นเครื่องมือทางสื่อสารมวลชน แม้ MPC จะมีความเคลื่อนไหวร่วมมือกับองค์กรสื่อต่างประเทศ แต่ในทางปฏิบัติ ยังไม่ปรากฏบทบาทในการส่งเสริมเสรีภาพสื่อหรือปกป้องนักข่าวที่ถูกคุกคามแต่อย่างใด

( ที่มา: Ayeyarwaddy Times จัดทำโดย: Burma Media Consortium (BMC) ติดตามข่าวเพิ่มเติมได้ทาง Telegram: https://t.me/bmcburma )

ขณะที่เว็บไซต์ KIC ( Karen Information Center) สื่อออนไลน์ของกะเหรี่ยงรายงานเมื่อวันที่ 30 กรกฎาคม 2568 ว่า รัฐบาลทหารพม่าได้ออกกฏหมายคุ้มครองการเลือกตั้งซึ่งเตรียมจัดขึ้นและส่อคุกคามเสรีภาพสื่อมวลชน โดยกฎหมายใหม่ชื่อว่า “การคุ้มครองกระบวนการเลือกตั้งทั่วไปแบบพหุพรรค” ซึ่งมีบทลงโทษทั้งจำคุกและประหารชีวิตสำหรับผู้ที่ขัดขวางการเลือกตั้งในรูปแบบต่าง ๆ รวมถึงการแสดงออก การชุมนุม และการเผยแพร่ข้อมูล ซึ่งสื่อมวลชนระบุว่าเป็นการคุกคามเสรีภาพในการนำเสนอข่าวสารและการทำหน้าที่ของสื่ออย่างรุนแรง

กฎหมายฉบับใหม่นี้ ประกอบด้วย 8 หมวด รวม 32 มาตรา มีเนื้อหาระบุชัดถึงการห้ามกิจกรรมต่าง ๆ ที่อาจ “ขัดขวางการเลือกตั้ง” เช่น การปราศรัย การชุมนุม การเขียนบทความหรือเผยแพร่ข้อความวิจารณ์ หากฝ่าฝืนจะมีโทษจำคุก 3 ถึง 7 ปี และหากมีผู้เสียชีวิตจากเหตุการณ์ที่เกี่ยวข้อง อาจต้องโทษถึงขั้นประหารชีวิต

 สภาสื่อมวลชนอิสระแห่งเมียนมา (IPCM) ให้ความเห็นว่า กฎหมายดังกล่าวเป็นความพยายามของรัฐบาลทหารพม่าในการปิดปากสื่อและผู้วิจารณ์รัฐบาล โดยอาศัยบทลงโทษรุนแรงเป็นเครื่องมือ

“กฎหมายนี้มีเจตนาเพื่อขู่และควบคุมไม่ให้ใครกล้าวิจารณ์การเลือกตั้ง โดยเฉพาะสื่อมวลชน ไม่ให้กล้าเขียน ไม่ให้กล้านำเสนอข่าว และเปิดช่องให้จับกุมลงโทษโดยไม่เป็นธรรม” นายตู่ซอแล็ต เลขาธิการ IPCM กล่าว

นักข่าวอาวุโสอีกคนหนึ่งระบุว่า แม้ยังไม่เห็นการจับกุมโดยตรงจากกฎหมายฉบับนี้ แต่ก็ถือเป็นภัยคุกคามที่ชัดเจนต่อเสรีภาพสื่อในช่วงเตรียมการเลือกตั้ง

“ถ้าสื่อเขียนข่าวที่มีลักษณะต่อต้านการเลือกตั้ง ก็อาจเข้าข่ายความผิดตามกฎหมายนี้ได้” เขากล่าว และว่า แม้รัฐบาลทหารจะประกาศว่าจะจัดการเลือกตั้งในพื้นที่มากกว่าครึ่งหนึ่งของวประเทศในเดือนมกราคม 2569 แต่มีข้อกังวลว่า การเลือกตั้งจะเกิดขึ้นได้เพียงในบางพื้นที่ที่อยู่ภายใต้การควบคุมของกองทัพเท่านั้น

KIC ระบุว่า ขณะที่ในพื้นที่ที่กลุ่มติดอาวุธต่อต้านรัฐบาลควบคุมอยู่นั้น ยังไม่มีความแน่ชัดว่าจะสามารถจัดการเลือกตั้งได้จริงหรือไม่ ส่วนในพื้นที่ที่อยู่ภายใต้การควบคุมของทหารพม่า ก็อาจมีการต่อต้านโดยสันติวิธี ซึ่งภายใต้กฎหมายใหม่อาจถูกดำเนินคดีได้เช่นกัน

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า นอกจากสำนักข่าว BMC และ KIC แล้ว ยังมีสื่อออนไลน์ที่รายงานข่าวเรื่องพม่าอีกหลายสำนักต่างพากันรายงานข่าวกรณีที่องค์กรวิชาชีพสื่อไทยจับมือกับสภาสื่อเมียนมาที่ก่อตั้งโดยรัฐบาลทหารพม่า โดยมีการนำภาพในวันที่ พล.อ.มิน อ่อง หลาย ไปร่วมประชุมในพิธีก่อตั้ง MPC

————–