เมื่อวันที่ 10 ตุลาคม 2568 นายภัทรพงษ์ ลีลาภัทร์ สส.เชียงใหม่ พรรคประชาชน ได้โพสต์เฟสบุค ระบุว่า ผลการตรวจน้ำประปาหมู่บ้านริมแม่น้ำกกโดยกระทรวงสาธารณสุข พบว่าสารตะกั่วเกินค่ามาตรฐาน 18 หมู่บ้าน ประกอบด้วย หมู่ 2,3,4 ต.แม่ยาว อ.เมือง หมู่ 3,4 ต.ดอยฮาง อ.เมือง หมู่ 1 ต.รอบเวียง อ.เมือง หมู่ 2 ต.รอบเวียง อ.เมือง หมู่ 5 ต.รอบเวียง อ.เมือง หมู่ 4 ต.ริมกก อ.เมือง หมู่ 8 ต.เวียงเหนือ อ.เวียงชัย
หมู่ 12 ต.เวียงเหนือ อ.เวียงชัย หมู่ 5 ต.ดงมหาวัน อ.เวียงเชียงรุ้ง หมู่ 4 ต.ท่าข้าวเปลือก อ.แม่จัน หมู่ 4 ต.หนองป่าก่อ อ.ดอยหลวง หมู่ 8 ต.หนองป่าก่อ อ.ดอยหลวง หมู่ 10 ต.บ้านแซว อ.เชียงแสน หมู่ 5 ต.ศรีดอนมูล อ.เชียงแสน (ประปาหมู่บ้านเวียงแก้ว) หมู่ 5 ต.ศรีดอนมูล อ.เชียงแสน (ประปาโรงเรียนบ้านเวียงแก้ว)
นายภัทรพงษ์กล่าวว่า รัฐมนตรีและหลายหน่วยงาน พูดเป็นเสียงเดียวกันว่า น้ำกกไม่ปนเปื้อนและสารหนูต่ำกว่ามาตรฐานแล้ว ตรวจไม่พบสารหนูแล้ว โดยคำพูดเหล่านี้สะท้อนถึงความไม่ใส่ใจในปัญหาอย่างชัดเจน เนื่องจากปัจจุบันผลการตรวจประปาหมู่บ้านในพื้นที่น้ำกก ตรวจพบสารตะกั่ว ปนเปื้อนเกินมาตรฐานมาอย่างต่อเนื่อง โดยเดือนมิถุนายน มีหมู่บ้านที่มีค่าสารตะกั่วในประปาหมู่บ้านเกินมาตรฐาน 4 หมู่บ้าน เดือนกรกฎาคม มีหมู่บ้านที่มีค่าสารตะกั่วในประปาหมู่บ้านเกินมาตรฐาน 6 หมู่บ้าน
“การตรวจพบน้ำประปาหมู่บ้านเป็นพิษจากการปนเปื้อนสารตะกั่วเกินมาตรฐานมากขึ้นทุก ๆ เดือน แต่ภาครัฐกลับนิ่งเงียบ ปัญหานี้ผมได้อภิปรายในรัฐสภา จากการแถลงนโยบายของรัฐบาลไปแล้ว แต่ก็ไร้คำตอบจาก รัฐมนตรีที่ชื่อ สุชาติ ชมกลิ่น ชัดเจนว่าไม่มีการทำการบ้านในเรื่องนี้เลย และที่หนักขึ้นไปกว่านั้น เมื่อวานนี้ นายสุชาติ ชมกลิ่น ก็ได้ลงพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่-เชียงราย เพื่อติดตามปัญหานี้ แต่กลับไม่มีการพูดถึงปัญหาประปาหมู่บ้านเป็นพิษเลย ปัญหาตะกั่วเกินมาตรฐานใหญ่มากนะครับ ประชาชนในพื้นที่กำลังใช้น้ำเป็นพิษในการแปรงฟัน ล้างหน้า ล้างผัก ล้างอาหารและภาชนะที่จะใช้รับประทาน โดยที่ภาครัฐไม่ทำอะไรเลย ทั้ง ๆ ที่ผลตรวจก็กองวางอยู่ตรงหน้า”สส.พรรคประชาชน กล่าว
นายภัทรพงษ์กล่าวว่า ประปาหมู่บ้านอยู่ในความดูแลขององค์ปกครองส่วนท้องถิ่น ควรมีการสำรวจศักยภาพของแต่ละเทศบาล/อบต. รวมถึงประสาน อบจ.เชียงราย ที่มีเครื่องจักรในการเป่าล้างประปาหมู่บ้านในเบื้องต้น ควรเร่งตรวจคุณภาพน้ำประปาหมู่บ้านหลังการเป่าล้าง เพื่อทดสอบว่า น้ำที่ปนเปื้อนตะกั่วนั้น มาจากน้ำผิวดินที่มาจากน้ำท่วมเข้าไปในแหล่งน้ำบาดาลหรือไม่ หากเป็นแบบนั้นการแก้ไขจะสามารถทำได้โดยง่าย แต่หากเป่าล้างทั้งบ่อบาดาลและท่อส่งน้ำแล้วยังพบการปนเปื้อน รัฐบาลโดยกรมทรัพยากรน้ำบาดาล หรือกรมทรัพยากรน้ำ ต้องจัดการหาแหล่งน้ำใหม่ให้หมู่บ้านนั้น ๆ โดยเร่งด่วน
วันเดียวกันการประปาส่วนภูมิภาค(กปภ.)ได้เผยแพร่ข่าวประชาสัมพันธ์ระบุว่า นายจักรพงศ์ คำจันทร์ ผู้ว่าการการประปาส่วนภูมิภาค(กปภ.) เปิดเผยว่า กปภ. ได้วางแผนดำเนินการทั้งระยะเร่งด่วนและระยะยาว เพื่อแก้ไขปัญหาการพบสารปนเปื้อนในแม่น้ำกก สาย รวก โขง ในพื้นที่จังหวัดเชียงราย โดยในระยะเร่งด่วน กปภ.สาขาแม่สายและ กปภ.สาขาเชียงราย ได้ปรับปรุงกระบวนการผลิตและควบคุมคุณภาพน้ำอย่างเข้มงวด เพื่อให้บริการน้ำประปาที่ได้มาตรฐานและปลอดภัยต่อการอุปโภคบริโภค สำหรับแผนระยะยาว กปภ. จะดำเนินการก่อสร้างสถานีผลิตน้ำแห่งใหม่และใช้แหล่งน้ำดิบใหม่ แบ่งเป็น 2 โครงการสำคัญ ได้แก่ กปภ.สาขาแม่สาย ได้เริ่มดำเนินการก่อสร้างสถานีผลิตน้ำประปาแห่งใหม่ อ.เชียงแสน งบประมาณลงทุน 916.094 ล้านบาท ใช้น้ำดิบจากแม่น้ำโขงแทนแม่น้ำสายและรวก โดยจะผลิตน้ำประปาส่งมายัง อ.แม่จัน อ.ห้วยไคร้และ อ.แม่สาย สามารถให้บริการประชาชนได้เพียงพอต่อความต้องการใช้น้ำในปัจจุบันและรองรับการขยายตัวของชุมชนในอนาคตได้ คาดว่าจะแล้วเสร็จปี 2570
.
กปภ.สาขาเชียงราย ปัจจุบันใช้น้ำดิบจากแม่น้ำกก แต่เพื่อลดความเสี่ยง กปภ. จะเปลี่ยนไปใช้แหล่งน้ำใหม่โดยได้หารือร่วมกับกรมชลประทานเพื่อประสานขอใช้น้ำจากโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาแม่ลาว อ.แม่ลาว โดยจะมีการก่อสร้างสถานีผลิตน้ำแห่งใหม่เพื่อส่งน้ำประปามายังตัวเมืองเชียงราย คาดว่าจะใช้งบประมาณลงทุนราว 1,000 ล้านบาท โดยอยู่ระหว่างขอรับการจัดสรรงบประมาณจากรัฐบาล
อนึ่ง ผลการตรวจคุณภาพน้ำในแม่น้ำโขงที่ไหลผ่าน อ.เชียงแสน และเชียงของ ของกรมควบคุมมลพิษ และคณะกรรมาธิการแม่น้ำโขง(MRC) พบว่ามีสารโลหะหนักปนเปื้อนเกินค่ามาตรฐานมาอย่างต่อเนื่อง ดังนั้นการที่ กปภ.ย้ายแหล่งน้ำดิบไปที่แม่น้ำโขงจึงมีเกิดเสียงวิพากษ์วิจารณ์มาโดยตลอด
นายประเสริฐ จิตต์พลีชีพ รอง ผวจ.เชียงรายกล่าวว่า ประเด็นข้อกังวลเรื่องการปนเปื้อนในแม่น้ำโขงนั้น กปภ. ได้เตรียมแผนสำรองไว้ โดยจะต่อท่อไปยังแหล่งน้ำดิบในแม่น้ำคำ ซึ่งกรมชลประทานได้รับการอนุมัติงบประมาณสำหรับสร้างอ่างเก็บน้ำแห่งใหม่แล้ว แต่จะแล้วเสร็จเมื่อไหร่ยังไม่ชัดเจน
สำหรับโครงการผันน้ำจากแม่น้ำลาวมาใช้ในตัวเมืองเชียงราย ได้รับการอนุมัติจากคณะรัฐมนตรี (ครม.) แล้ว ขณะนี้อยู่ระหว่างการจัดทำแผนเพื่อเสนอของบประมาณจำนวน 1,000 ล้านบาท โดย กปภ. ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2571 เนื่องจากกระบวนการเสนอปีงบประมาณ 2570 ได้สิ้นสุดลงแล้ว อย่างไรก็ตาม สถานการณ์ของแม่น้ำกกที่ใช้เป็นแหล่งน้ำดิบในปัจจุบันยังไม่วิกฤตเท่ากับแม่น้ำสาย ซึ่งมีค่าการปนเปื้อนสูงกว่ามาก ยังสามารถนำมาผ่านกระบวนการผลิตประปาภูมิภาคได้
ผู้สื่อข่าวได้สอบถามถึงแนวทางการขยายพื้นที่บริการของ กปภ. ในจังหวัดเชียงราย ซึ่งปัจจุบันครอบคลุมเพียง 15% ของพื้นที่ทั้งหมด ที่เหลือเป็นประปาชุมชน และหน่วยงาน องค์กร กว่า 1,500 แห่ง รองผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย กล่าวว่า ได้รับการยืนยันจาก กปภ. ว่า เมื่อโครงการเชื่อมต่อน้ำดิบจากแหล่งใหม่แล้วเสร็จ จะสามารถขยายพื้นที่บริการไปยังชุมชนต่างๆ ตามแนวท่อส่งน้ำที่วางผ่านได้ทันที
เมื่อถามถึงกรณีที่มีการตรวจพบ “สารตะกั่ว” ปนเปื้อนในน้ำประปาชุมชน นายประเสริฐกล่าวว่า ปัจจุบันได้มอบหมายให้สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเข้าตรวจและเฝ้าระวังคุณภาพน้ำทุกเดือน โดยปัญหาที่พบคือการปนเปื้อนของสารตะกั่ว ซึ่งเจ้าหน้าที่จะเข้าไปดูแลแก้ไขทันที
เมื่อถามอีกว่ากรณีบางชุมชนที่อยู่ริมน้ำโขง ยังต้องใช้น้ำมาผลิตประปาชุมชนจะดูแลอย่างไร รองผู้ว่าราชการจังเชียงรายกล่าวว่า ปกติเท่าที่ทราบไม่พบว่ามีหมู่บ้านที่สูบน้ำจากแม่น้ำโขงมาใช้ผลิดประปาชุมชน เพราะการดำเนินการลำบากและใช้งบสูง ส่วนใหญ่ใช้น้ำบาดาล อย่างไรก็ตามหากกรณีที่หมู่บ้านไหนที่เข้าไม่ถึง มีปัญหาหรือกังวลในเรื่องคุณภาพน้ำและน้ำไม่เพียงพอสามารถแจ้งมาที่ตนได้
ผู้สื่อข่าวถามถึงกรณีปัญหาน้ำเพื่อการเกษตรไม่เพียงพอ รองผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย กล่าวว่า ได้รับแจ้งว่า ในวันที่ 11-12 ตุลาคมนี้ กรมทรัพยากรน้ำบาดาล กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม จะลงพื้นที่สำรวจพื้นที่เกษตรกรรมที่น้ำไม่เพียงพอ สำหรับพื้นที่เพาะปลูก เพื่อกำหนดจุดเจาะบ่อบาดาลเพิ่มเติมให้เกษตรกรได้มีน้ำใช้ต่อไป
