สื่อ Network Media Group รายงานเมื่อวันที่ 20 ตุลาคม 2568ว่า เยาวชนในเมืองผากั้น รัฐคะฉิ่น แหล่งผลิตหยกใหญ่ในพม่า กำลังเผชิญกับสถานการณ์ยากลำบาก เนื่องจากถูกกองทัพพม่าและกองกำลังเอกราชคะฉิ่น KIA (Kachin Independence Army) บังคับเกณฑ์ไปเป็นทหารอย่างหนัก โดยมีตัวเลขเยาวชนในพื้นที่หลายร้อยคนถูกลักพาตัวแม้ในช่วงกลางวัน ด้านองค์กรภาคประชาสังคมท้องถิ่นเรียกร้องให้ KIA หยุดพฤติกรรมดังกล่าวโดยทันที เพราะสงผลต่อภาพลักษณ์ในการปฏิวัติ
จากคำบอกเล่าของชาวบ้านในพื้นที่ ประชาชนในเมืองผากั้นกำลังอยู่ในสถานการณ์ตื่นตระหนก จากการบังคับเกณฑ์ทหารทั้งจากฝ่ายกองทัพพม่าเอง และจากกองกำลังคะฉิ่น KIA
“กองทัพพม่ากำลังลักพาตัวพลเรือนเพื่อบังคับให้เข้ารับราชการทหาร และ KIA ก็ควบคุมตัวประชาชนด้วยเหตุผลเดียวกัน ประชาชนจำนวนมากถูกพาตัวไป บางคนถูกจับตัวไป แม้ในเวลากลางวันแสกๆ ชาวบ้านกำลังทุกข์ทรมาน ไม่เพียงแต่ต้องหลบหนีการสู้รบเท่านั้น แต่ยังต้องหลบซ่อนตัวเพื่อหลีกเลี่ยงการถูกเกณฑ์ทหารอีกด้วย” ชาวเมืองผากั้นคนหนึ่งกล่าว
ทั้งนี้พบว่า นับตั้งแต่ต้นปี 2566 กองทัพพม่าได้เพิ่มมาตรการรักษาความปลอดภัยอย่างเข้มงวด อีกทั้งจับกุมตัวประชาชนตามอำเภอใจในเมืองผากั้น ขณะที่กองกำลังผสมของฝ่ายต่อต้าน ซึ่งนำโดยกองกำลังเอกราชคะฉิ่น KIA เองได้มีการเกณฑ์ทหารอย่างหนักในพื้นที่ด้วยเช่นเดียวกัน นับตั้งแต่เดือนกันยายน 2568 ที่ผ่านมา ชาวบ้านให้ข้อมูลว่า มีประชาชนราว 500 คน ในเขต “แสงถ่อง” เมืองผากั้นถูกลักพาตัวไปเป็นทหารในรอบสองสัปดาห์ การบังคับเกณฑ์จากทั้งสองฝ่าย ทำให้คนหนุ่มสาวต้องอยู่อย่างหลบซ่อนตัว
การบังคับเกณฑ์ทหารยังเกิดขึ้นที่เหมืองหยกและในพื้นที่สาธารณะ โดยมีรายงานว่า มีประชาชนบางรายถึงขั้นต้องเสียชีวิต ขณะพยายามหลบหนีจากผู้ที่พยายามลักพาตัว
เนื่องจากความหวาดกลัวจะถูกเกณฑ์ทหาร ทำให้คนหนุ่มสาวจำนวนมากลังเลที่จะทำงาน ส่งผลให้กิจกรรมทางเศรษฐกิจชะลอตัวลง ซึ่งรวมถึงการทำเหมืองหยกในเมืองผากั้นด้วย นอกจากนี้ หลายครอบครัวยังได้รับผลกระทบอย่างรุนแรงต่อการดำรงชีพและรายได้ด้วย มีรายงานว่า ในเขตแสงถ่อง ร้านค้าต่างปิดให้บริการเพราะชาวบ้านจำนวนมากอพยพหนีการเกณฑ์ทหาร
“กองทัพ KIA และกองทัพพม่าใช้วิธีการเดียวกันในการเกณฑ์คนในพื้นที่ไปเป็นทหาร เมื่อใดก็ตามที่สมาชิก KIA ปรากฏตัวขึ้น ร้านค้าทั้งหมดต่างปิด และทุกคนต้องหลบซ่อนตัว ผมได้ยินมาว่ามีการประชุมระหว่างนักเคลื่อนไหวท้องถิ่นและ KIA เมื่อเร็วๆ นี้ เพื่อหารือเกี่ยวกับการยุติการเกณฑ์ทหาร นั่นเป็นข่าวดี แต่เราก็ยังไม่รู้ว่าผลลัพธ์จะออกมาเป็นอย่างไร” ชาวบ้านเขตแสงถ่องคนหนึ่งกล่าวกับสื่อ Network Media Group
มีรายงานว่า นักเคลื่อนไหวต่อต้านรัฐประหารและเครือข่ายได้หารือกับเจ้าหน้าที่กองพลน้อยที่ 9 ของกองกำลังคะฉิ่น KIA) ตามแถลงการณ์ที่เผยแพร่เมื่อวันที่ 11 ตุลาคมที่ผ่านมา ระบุว่า การเจรจามีวัตถุประสงค์เพื่อหยุดยั้งการเกณฑ์ทหารโดยการบังคับ และป้องกันการกระทำที่อาจทำลายภาพลักษณ์ของการปฏิวัติ
ในจดหมายถึงผู้บัญชาการกองพลน้อยของกองกำลังคะฉิ่น KIA นักเคลื่อนไหวเรียกร้องให้ KIA พึ่งพาการเกณฑ์ทหารโดยความสมัครใจมากกว่าการบังคับเกณฑ์ทหาร เพื่อต่อสู้กับเผด็จการทหารพม่า มีรายงานว่า แม้ว่าการเจรจาจะเป็นไปอย่างสร้างสรรค์ แต่การลักพาตัวเพื่อบังคับให้เป็นทหารยังคงดำเนินต่อไป ทำให้ชาวเมืองผากั้นรู้สึกไม่ปลอดภัยและต้องอยู่อย่างหวาดกลัวอยู่ตลอดเวลา
