เมื่อวันที่ 6 พฤศจิกายน 25678 ที่ทำการองค์การบริหารส่วนตำบล(อบต.) บ้านดง อ.แม่เมาะ จ.ลำปาง ได้มีการจัดประชุมคณะกรรมการการมีส่วนร่วมดำเนินการด้านสิ่งแวดล้อม ต.บ้านดง ครั้งที่ 2/2568 โดยผู้แทนฝ่ายสิ่งแวดล้อมโครงการ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) เข้าร่วมชี้แจงเหตุการณ์ดินสไลด์ในพื้นที่เหมืองแม่เมาะ เมื่อเช้ามืดของวันที่ 4 พฤศจิกายนที่ผ่านมา
หัวหน้าฝ่ายสิ่งแวดล้อมฯ กฟผ. กล่าวว่า จากเหตุดินสไลด์พบความเสียหายของอาคารสำนักงานผู้รับจ้าง อาจจะมีทรัพย์สินของชุมชน ต.บ้านดง ด้วย ซึ่งกฟผ.ไม่ได้นิ่งนอนใจจะแสดงความรับผิดชอบในส่วนที่พิสูจน์ทราบได้ตามข้อเท็จจริง
“ทางผู้บริหารไม่ได้นิ่งนอนใจฝาก Key Message ให้ผมมาเรียนท่านนายก อบต.บ้านดง และคณะกรรมการได้ทราบ สถานการณ์ ณ วันนี้ การเคลื่อนตัวของมูลที่ทิ้งดินยังไม่นิ่ง 100% ยังมีการเคลื่อนตัวอย่างต่อเนื่อง ทำให้ผู้บริหารหลายท่านต้องอยู่ควบคุมสถานการณ์ ดูให้ปลอดภัยเพื่อไม่ให้กระทบกับการส่งถ่านภารกิจหลักของการไฟฟ้า” ฝ่ายสิ่งแวดล้อมฯ กฟผ.กล่าว
ผู้แทนฝ่ายสิ่งแวดล้อมฯ กฟผ. กล่าวถึงสาเหตุและลำดับเหตุการณ์ดินสไลด์ว่า กฟผ.พบการเคลื่อนตัวของมูลที่ทิ้งดินตั้งแต่วันที่ 30 ตุลาคม ประมาณ 19.00 น. เนื่องจากพื้นที่บริเวณดังกล่าวมีการติดตั้งเซ็นเซอร์ตรวจวัดการเคลื่อนตัว
“เราพบว่ามันมีการเคลื่อนตัวที่ผิดปกติจึงมีการหยุดระบบเครื่องโปรยดินของสัญญา 9 ณ เวลา 1 ทุ่มวันที่ 30 ตุลาคม และเตรียมย้ายไปทำงานจุดอื่นที่เราคิดว่าพ้นรัศมี ถ้ามันจะพังทลาย แต่ตอนนั้นที่เฝ้าระวังเราพบข้อมูลที่ผิดปกติ มีการเคลื่อนตัวมากกว่าที่เราคิด เราเลยย้าย หลังวันที่ 30 ตุลาคม มีฝนตกหนักต่อเนื่องจนถึงวันที่ 3 พฤศจิกายน เราจึงคิดว่าสาเหตุที่มีการเคลื่อนตัวรุนแรงน่าจะเกิดจากฝนมีการสะสมของน้ำในมูลดินเป็นเหตุให้ดินในบริเวณนั้นรับไม่ไหวและเกิดการสไลด์พังทลายลงมา” ฝ่ายสิ่งแวดล้อมฯ กฟผ.กล่าว
ผู้แทนฝ่ายสิ่งแวดล้อมฯ กฟผ. กล่าวอีกว่า การพังทลายของมูลดินมีพื้นที่ 1.1 กิโลเมตร ระบบสายพานทั้งหมดที่มีได้รับความเสียหาย และปัจจุบันยังมีการเคลื่อนตัวอยู่
นายเลอสันต์ วงศ์เปี้ย นายก อบต.บ้านดง กล่าวว่าได้ทราบข่าวเหตุดินสไลด์ตอนตี 5 จึงได้เข้าพื้นที่ไปดูทันที โดยวันเกิดเหตุรู้สึกไม่สบายใจเพราะผู้ว่าการ กฟผ.พูดเหมือนไม่ให้ความสำคัญกับชุมชน
“เขาบอกว่าอันนี้เป็นพื้นที่ทำงานของ กฟผ. ชุมชนไม่เกี่ยว ชุมชนไม่ได้รับผลกระทบ ผมก็งงเหมือนกันว่าท่านคิดได้อย่างไร ทั้งๆที่ตรงนั้น อบต.บ้านดง ไปจัดเก็บภาษี เก็บขยะ ทางบริษัท สหกลอิควิปเม้นท์ จำกัด บอกว่าตรงนั้นเป็นพื้นที่ของแม่เมาะ ตอนนั้นรองประธานสภา อบต.บ้านดง ไปสอบถาม กฟผ.ว่าทำไมไม่แจ้งให้ผู้นำชุมชนรับทราบ เขาตอบกลับมาว่าไม่เกี่ยวกับชุมชน มันเป็นพื้นที่การทำงานของการไฟฟ้า” นายเลอสันต์ กล่าว
นายก อบต.บ้านดง กล่าวอีกว่า เมื่อ กฟผ.ได้รับรู้ถึงความผิดปกติในการเคลื่อนตัวของมูลดินตั้งแต่วันที่ 30 ตุลาคม น่าจะแจ้งให้นายอำเภอรับทราบ และให้นายก อบต.ใน อ.แม่เมาะที่คาบเกี่ยวกับ ต.บ้านดง รับทราบ
“อย่างน้อยก็ได้รับรู้สถานการณ์ว่าเป็นอย่างไร เราจะได้บอกกับชาวบ้านให้ระวังตัวด้วย ตรงนี้มันสำคัญเพราะว่าคนงานบริษัทส่วนใหญ่เป็นคนของแม่เมาะ ถ้าพูดว่าผมไม่เกี่ยว ก็ไม่รู้จะพูดยังไง ผมเลยเงียบๆ เพราะพูดกับผมแบบนี้ ในส่วนประธานสภา อบต.บ้านดงเองยังเดินหนี กฟผ.ดูเหมือนจะมีความมั่นใจมากเกินไปว่าเห็นมีการเคลื่อนตัว มั่นใจว่า มันไม่เกิดอะไรหนักหนาสาหัสก็เลยยังนิ่งเฉย เมื่อรู้ว่าเคลื่อนตัวควรจะเฝ้าระวังสัก 3-4 วันดูการเปลี่ยนแปลง เหตุดินสไลด์นี้เป็นครั้งที่ 3 แล้ว น่าจะมีการเตรียมความพร้อมเอาไว้ อย่างน้อยบริษัทเขาจะได้ขนเครื่องจักรหนีไม่เกิดความเสียหายอย่างนี้ เราก็ได้แต่เสียใจที่ทางผู้บริหารดูเหมือนไม่ให้ความสำคัญกับผู้นำชุมชนและหัวหน้าส่วนราชการ“ นายก อบต.บ้านดง กล่าว
ด้านนางอรพิณ วงศ์หน่อแก้ว ประธานสภา อบต.บ้านดง กล่าวว่า จากที่ได้ฟังรายงานสถานการณ์ของหัวหน้าฝ่ายสิ่งแวดล้อมฯ กฟผ.ว่ารู้ตั้งแต่วันที่ 30 ตุลาคม โดยวันที่ 31 ตุลาคม คณะกรรมการสิ่งแวดล้อม ต.บ้านดง ได้ลงพื้นที่บริเวณที่ทิ้งมูลดิน ผู้นำตรวจของ กฟผ.เห็นความสำคัญของชีวิตคนเหล่านี้หรือไม่
“ท่านรู้ตั้งแต่วันที่ 30 ตุลาคมแล้ว พอวันที่31 ตุลาคม พวกเขาขึ้นตรวจ ความเสี่ยงก็ต้องมีอยู่แล้ว ท่านคิดอย่างไรกับชุมชน ท่านมีความจริงใจหรือไม่ แล้วพื้นที่เกิดเหตุไม่เกี่ยวกับชุมชน ที่ผ่านมาท่านมาขอความเห็นชอบทำประชาคมหมู่บ้านผ่านสภา มันมีความหมายหรือเปล่า ถ้าไม่เกี่ยวข้องกันขอที่ดินคืนได้ไหม ปิดการทำเหมืองไปเลย แค่นี้ก็รู้แล้วว่าท่านไม่มีความจริงใจ ท่านเห็นชีวิตคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมที่ไปติดตามทุกอาทิตย์มีความหมายหรือเปล่า ท่านทำงานอยู่ห้องแอร์ คนเหล่านี้เป็นตัวแทนของชาวบ้าน ถ้าเราไม่ไปติดตามผลกระทบอาจจะไม่ได้รับการแก้ไข มาคิดดูแล้วว่าไม่เกี่ยวกับชุมชน ท่านตอบมาได้อย่างไร เป็นพื้นที่ ต.บ้านดงเหมือนกัน ทุกคนที่นั่งกันอยู่ตรงนี้ ถ้ามันเกิดเหตุการณ์ทุกคนที่ไปในวันนี้ก็คงได้มีการยืนไว้อาลัย“ ประธานสภา อบต.บ้านดง กล่าว
ในขณะที่ นายสมชาติ รักษ์สองพลู ผู้ใหญ่บ้านบ้านกลาง หมู่ 5 กล่าวว่า แม้พื้นทีเกิดเหตุไม่ได้อยู่ในพื้นที่บ้านกลาง แต่อยากให้ทาง กฟผ.ได้มาชี้แจงให้ดีกว่านี้ ที่ผ่านมาอ้างว่ามีมาตรฐานในการควบคุมมลพิษ ในการก่อสร้าง มีมาตรฐานดีที่สุด แต่วันนี้เกิดเหตุดินสไลด์ครั้งแล้วครั้งเล่า
“พอเกิดเหตุมาคุยกันสุดท้ายก็กลับมาเป็นเหมือนเดิม เรื่องของสารพิษ กำมะถันที่อยู่ในน้ำ ถ้าเอาไปใช้จะเป็นอันตรายหรือเปล่าก็ไม่ตอบ วันนี้ต้องคุยกันเรื่องการเตือนภัยล่วงหน้าอย่าให้มีการสูญเสียเกิดขึ้นอีกในอนาคต” นายสมชาติ กล่าว
