เมื่อวันที่ 27 พฤศจิกายน 2568 สำนักข่าวเสียงประชาธิปไตยแห่งพม่า DVB (The Democratic Voice of Burma) รายงานโดยอ้างข้อมูลจากกองกำลังพิทักษ์ประชาชน ( People’s Defence Force: PDF)
ที่เคลื่อนไหวในเขตมัณฑะเลย์ว่า กองทัพปะหล่อง TNLA (Ta’ang National Liberation Army) ได้เปิดทางและคุ้มกันให้ทหารพม่าราว 170 นาย เดินทางเข้ายึดเมืองกุด(ชื่อภาษาไทใหญ่) หรือเมืองโมโก้ก (ภาษาพม่า) ตั้งแต่เมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน 2568 หลังจากก่อนหน้านี้มีกระแสข่าวออกมาว่า TNLA จะคืนเมืองกุด ในเขตมัณฑะเลย์และเมืองมีด ทางเหนือของรัฐฉานในปลายเดือนนี้
มีรายงานว่าทหารพม่าได้เข้าประจำตามจุดต่างๆ เช่น ตามด่านตรวจในเมืองกุดแล้ว โดยทหาร PDF ได้เปิดเผยกับสื่อว่า ขณะนี้ ประชาชนส่วนใหญ่ในเมืองกุดได้อพยพออกจากพื้นที่ หลังทราบข่าวกองทัพปะหล่อง TNLA เตรียมคืนเมืองให้กับทางการพม่าภายในวันที่ 29 พฤศจิกายนที่จะถึงนี้
ในอดีตเมืองกุด เคยอยู่ในรัฐฉาน แต่ถูกรวมเข้ากับเขตมัณฑะเลย์โดยอยู่ห่างจากมัณฑะเลย์ไปทางเหนือราว 200 กิโลเมตร ซึ่งเป็นแหล่งรายได้ของทั้งรัฐบาลทหารพม่าและกลุ่มติดอาวุธชาติพันธุ์ เนื่องจากอุตสาหกรรมการขุดทับทิมในเมืองกุด ทำกำไรมหาศาล โดยชาวบ้านให้สัมภาษณ์กับ DVB ว่าราคาตั๋วโดยสารไปยังเมืองมัณฑะเลย์หรือที่อื่นๆ เพิ่มขึ้นเป็น 800,000 จ๊าดต่อคน (หรือราว 6,520 บาท ตามอัตราแลกเปลี่ยนเงินในตลาดมืด)
มีรายงานด้วยเช่นเดียวกันว่า กองทัพพม่าจำนวนหนึ่งได้เข้าสู่เมืองมีด ทางตอนเหนือของรัฐฉาน และได้ประจำการอยู่ในบ้านเรือนของชาวบ้านตั้งแต่วันที่ 20 พฤศจิกายนเช่นเดียวกัน ซึ่งเมืองมีดนั้น ตั้งอยู่ทางตะวันตกของเมืองล่าเสี้ยวราว 273 กิโลเมตร
ทั้งนี้การคืนเมืองกุดและเมืองมีดเป็นส่วนหนึ่งของข้อตกลงหยุดยิงระหว่างกองกำลังปะหล่อง TNLA และกองทัพพม่า โดยเมืองกุดและเมืองมีดถูกฝ่ายกองกำลังต่อต้านที่นำโดย TNLA ยึดครองเมื่อเดือนกรกฎาคมปีที่แล้ว ในปฏิบัติการ 1027 โดยเมื่อวันที่ 10 พฤศจิกายน 2568 ชาวเมืองกุดได้ออกมาแสดงความไม่เห็นด้วยต่อการตัดสินใจคืนเมืองให้กองทัพพม่า โดยชาวบ้านได้บอกว่า อยากเห็นรัฐบาลเอกภาพแห่งชาติ (NUG) บริหารเมืองกุด โดยมีกองกำลัง PDF คอยรักษาความปลอดภัยหลังการถอนกำลังออกไปของ TNLA
มีรายงานว่า ทั้ง NUG และกองกำลัง PDF พร้อมด้วยกองกำลังต่อต้านอื่นๆในมัณฑะเลย์ ได้พยายามโน้มน้าว TNLA ไม่ให้ส่งมอบเมืองกุดและเมืองมีดคืนให้กับรัฐบาลทหารเนปิดอว์ แต่ไม่เป็นผลสำเร็จ
ทางด้านกองกำลัง PDF เปิดเผยกับสำนักข่าว Irrawaddy ว่า ขณะนี้ทางกลุ่มได้ถอนกำลังออกจากจุดสำคัญๆในเมืองกุดแล้วเช่นเดียวกัน ซึ่งเป็นไปตามคำสั่งของ TNLA เหลือเพียงทหารบางส่วนที่ยังคงปักหลักเคลื่อนไหวในพื้นที่รอบนอกของเมืองกุด โดยก่อนหน้านี้ TNLA ยังได้ออกมาประกาศที่จะคุ้มกันให้กับกองทัพพม่าที่จะเข้ามาประจำการในเมืองกุด พร้อมทั้งเตือนให้กลุ่มติดอาวุธต่างๆ ซึ่งเป็นพันธมิตรอย่าได้ซุ่มโจมตีกองทัพพม่าโดยเด็ดขาด
การยึดเมืองกุดได้เมื่อปีที่แล้วมีภาพของชาวบ้านในพื้นที่จำนวนมากต่างออกมาแสดงความดีใจและต้อนรับทหารฝ่ายต่อต้าน จนเป็นไวรัลในโลกโซเชียล อย่างไรก็ตาม ก่อนหน้านี้ นักวิเคราะห์มองว่า การหันมาตกลงเจรจาหยุดยิงกับกองทัพพม่าและท่าทีอ่อนลงของกองกำลังปะหล่อง TNLA เชื่อว่าถูกกดดันอย่างหนักจากทางการจีน สะท้อนให้เห็นรัฐบาลปักกิ่งมีอิทธิพลและเข้ามาแทรกแซงในการเมืองพม่า
