เมื่อวันที่ 4 กุมภาพันธ์ 2558 ที่กองพันเลขที่ 5 หมู่บ้านบัวญี่ปุ่น อำเภอพะยาตองซู จังหวัดมะละแหม่ง รัฐมอญ ประเทศพม่า ประชาชนชาวมอญในพม่าและฝั่งไทยกว่าพันคนได้เดินทางมาร่วมงานรำลึกวันชาติมอญ ครบรอบ 68 ปี โดยมีพล.อ.โทโมน ประธานพรรคมอญใหม่ เป็นประธานในการเปิดงาน ซึ่ง
บรรยากาศในงานเต็มไปด้วยความคึกคัก ตามบ้านเรือนและอาคารสถานที่ต่างประดับไปด้วยธงชาติมอญ
ในช่วงเช้าตั้งแต่เวลาประมาณ 07.00 น. ประชาชนชาวมอญร่วมแต่งชุดพื้นเมือง นำดอกไม้และของขวัญมาให้กำลังใจตัวแทนผู้บริหารพรรคมอญและนายทหารหลายรายที่ร่วมพิทักษ์สิทธิเสรีภาพของชาวมอญ ตามด้วยขบวนสวนสนามของทหารในกองกำลังชาติพันธุ์มอญ
ภายหลังพิธีเปิด พล.อ.โทโมน กล่าวเปิดงานและนำปฏิญาณตนว่า ตนมีความยินดีอย่างยิ่งที่ชาวมอญทั่วทุกพื้นที่ได้ออกมาเฉลิมฉลองงานวันชาติร่วมกัน และขอยืนยันว่ามอญจะขับเคลื่อนชาติไปในทิศทางแห่งเสรีภาพและสิทธิมนุษยชน เพื่อให้ชาติมอญมีความรุ่งเรืองและรุ่งโรจน์ต่อไป เพราะขณะนี้แม้สถานการณ์การเมืองในพม่าที่รัฐบาลทหารพยายามจะเสแสร้งบอกนานาชาติว่าเร่งทำสัญญาหยุดยิง โดยผ่านกระบวนการตั้งสภาสหพันธรัฐชาติสหภาพ หรือ UNFC ก็ตาม ทว่าที่ผ่านมากองกำลังชาติพันธุ์ต่างๆ ไม่เคยเห็นความจริงใจที่เกิดขึ้นจากรัฐบาลพม่า
พล.อ.โทโมน กล่าวว่า แม้ใกล้เลือกตั้งเข้ามาอีกครั้ง ก็ดูเหมือนสถานการณ์ยังไม่ดีขึ้น ยังมีทหารพม่าอีกหลายส่วนพยายามโจมตีกองกำลังเข้ามาอย่างต่อเนื่อง ทำให้ข้อตกลงการเจรจาหยุดยิงดำเนินการต่อไปไม่ได้ และตนเชื่อว่าตราบใดที่พม่าไม่ยอมแก้รัฐธรรมนูญปี 2008 ก็ย่อมไม่ได้ประชาธิปไตยที่แท้จริง ตราบใดที่ชาติพันธุ์ทั้ง 12 กลุ่มไม่ได้รับความจริงใจก็ย่อมไม่เกิดประชาธิปไตยอันยั่งยืนได้ และไม่สามารถเข้าสู่อาเซียนได้อย่างสมบูรณ์
พล.อ.โทโมน กล่าวด้วยว่า ในโอกาสวันครบรอบวันชาติมอญ ครั้งที่ 68 นี้ เราจะต้องเร่งรัดพัฒนาการศึกษาและเศรษฐกิจความมั่นคงในประเทศให้เติบโตต่อไป ในฐานะชาติพันธ์แห่งประวัติศาสตร์และผู้รักประชาธิปไตยที่แท้จริง
พล.อ.โทโมน ได้ให้สัมภาษณ์เพิ่มเติมว่า กรณีความกังวลต่อโครงการขนาดใหญ่ที่ต่างชาติเข้ามาลงทุนร่วมรัฐบาลพม่า และการพัฒนาโครงการอื่นๆ อย่างมาก โดยเฉพาะการลงทุนเหมืองถ่านหินจากญี่ปุ่นนั้น ทางพรรคมอญเชื่อว่า ไม่มีทางเกิดขึ้นเพราะชาวมอญไม่ยอมให้ใครเอาสารพิษมาลงในพื้นที่การปกครอง เพื่อให้รัฐบาลพม่าได้รับผลประโยชน์ฝ่ายเดียวแน่นอน
“ตอนนี้ประชาธิปไตยยังไม่มี คนมอญกว่า 7 ล้านคนทั่วประเทศพม่าและประเทศไทย ยังต้องการประชาธิปไตยอยู่ เราไม่สามารถอนุญาตให้ใครเข้ามาดำเนินธุรกิจได้ เราขอยืนยันเช่นเดิมว่าพร้อมจับอาวุธต่อสู้เช่นเดิม หากพม่ายังไม่แสดงความจริงใจออกมา โดยเฉพาะการแก้รัฐธรรมนูญที่สร้างความเป็นธรรม ซึ่งเรื่องเหมืองนั้น ชาวมอญจะยังคงประท้วงต่อไปต่อเนื่อง เพราะเราเชื่อว่าการพัฒนาประเทศที่ถูกต้องตามหลักประชาธิปไตยต้องเร่งพัฒนาเรื่องความมั่นคงในประเทศก่อน โดยการศึกษาและการรักษาวัฒนธรรมของทุกกลุ่มชาติพันธุ์ในพม่า เป็นรากฐานหนึ่งที่สำคัญ” พล.อ.โทโมนกล่าว
