เมื่อวันที่ 1 พฤศจิกายน 2562 น.ส.ปฏิมา ตั้งปรัชญากูล ผู้ประสานงานมูลนิธิเครือข่ายส่งเสริมคุณภาพชีวิตแรงงาน (แอลพีเอ็น) ให้สัมภาษณ์ทางโทรศัพท์ระหว่างการลงพื้นที่เกาะตวล ประเทศอินโดนีเซีย เพื่อช่วยเหลือลูกเรือประมงที่ถูกหลอกและถูกบังคับกดขี่ให้ทำงานบนเรือประมงไทยในน่านน้ำอินโดนีเซียว่า พบคนไทยอย่างน้อย 8 คนที่ยังตกค้างอยู่ที่เกาะตวล บางคนถูกหลอกและต้องหลบซ่อนอยู่ถึง 16 ปี โดยแรงงานที่ถูกหลอกเหล่านี้ไม่มีบัตรประชาชนและเลข 13 หลัก จึงไม่ได้รับความช่วยเหลือจากทางการไทย อย่างไรก็ตามจากการพูดคุยกันเชื่อว่าคนเหล่านี้คือคนไทย เพราะสามารถพูดภาษาไทยได้ชัดเจน หลายคนสามารถบอกถิ่นที่อยู่ในหมู่บ้านเดิมได้
“คนเหล่านี้เป็นเหยื่อจากการทำประมงที่ขาดความรับผิดชอบ เราควรต้องรีบเยียวยาพวกเขาไม่ใช่หรือ อย่างน้อยควรรับกลับบ้าน และพิสูจน์ให้รู้ข้อเท็จจริง ไม่ใช่ปล่อยให้เขาทุกทรมานถูกปล่อยเกาะอยู่อย่างนี้ บางคนอยากกลับเมืองไทยถึงขนาดใช้ไม้ไผ่เตรียมต่อแพล่องกลับ แต่เขาเสียชีวิตซะก่อน บางคนต้องเสียสติและหลบๆซ่อนๆอยู่ในป่า บางคนอยู่กับชาวอินโดนีเซียตามมีตามเกิด บางคนแต่งงานกับชาวอินโดนีเซียจนได้บัตรประชาชน” น.ส.ปฎิมา กล่าว
ผู้ประสานงานมูลนิธิแอลพีเอ็นกล่าวว่า เกาะตวลเป็นพื้นที่หนึ่งที่ลูกเรือประมงไทยมาเสียชีวิตจำนวนมาก โดยมีบ่อน้ำแห่งหนึ่งเป็นเหมือนสุสานซึ่งชาวบ้านเรียกว่าบ่อร้อยศพ เพราะเมื่อ 10 ปีก่อนสมัยที่มีลูกเรือถูกหลอกมาทำประมงจำนวนมาก เมื่อลูกเรือประมงไทยเสียชีวิตก็มักน้ำศพมาทิ้งที่นี่
น.ส.ปฎิมากล่าวว่า การลงพื้นที่ครั้งนี้ได้รับร่วมมือจากสถานทูตและสถานกงสุลไทยในจาการ์ตา และได้รับการอำนวยความสะดวกจากตำรวจตรวจคนเข้าเมือง (ตม.) ของเกาะอัมบล และเกาะตวล โดยตม.เกาะตวลได้ให้ข้อมูลในการติดตามแรงงานประมงทั้งของไทยและพม่าอีก 44 คน ซึ่งสภาพเลวร้ายคือการลักพาตัวเด็กที่อายุต่ำกว่า 15 ปีมาทำงานบนเรือในอินโดนีเซีย และเด็กบางคนได้เห็นการถูกฆ่าในเรือจึงหนีเอาชีวิตรอดมาอยู่ที่เกาะตวล ซึ่งทั้งหมดได้ข้อมูลจากลูกเรือประมงไทยที่ยังตกค้างอยู่ที่เกาะตวล
“เมื่อเราเข้าไปสัมภาษณ์ลูกเรือไทยที่ตกค้างบางคน เขาบอกว่าความทรงจำค่อนข้างเลือนรางเพราะเดินทางมาตั้งแต่อายุยังไม่ถึง 15 ปี เวลานี้ผ่านมาแล้วนับสิบปี ช่วงแรกของการหนีขึ้นเกาะต้องขุดหาหัวมันกิน เพราะต้องแอบซ่อนอยู่ในป่า
นายสมัคร ทัพธานี ผู้ประสานงานมูลนิธิแอลพีเอ็น กล่าวว่าได้รับข้อมูลว่า 1 ในเหยื่อที่เป็นลูกเรือประมงคือนายวิเชียร ทรัพย์ประเสริฐ ซึ่งเป็นอดีตเด็กในสถานสงเคราะห์แห่งหนึ่งในจังหวัดขอนแก่น โดยสมัยเด็กนายวิเชียรถูกพ่อแม่ทิ้งและถูกรับตัวเข้าไปอยู่ในสถานสงเคราะห์ในจังหวัดนนทบุรี และถูกส่งต่อไปอยู่ที่สถานสงเคราะห์ในขอนแก่น ต่อมาเมื่ออายุ 18 ปีนายวิเชียรขอออกมาทำงานข้างนอก และถูกหลอกให้ขึ้นเรือประมงไปทำงานในน่านน้ำอินโดนีเซีย
“นายวิเชียรถูกบังคับให้ทำงานอยู่บนเรือหลายปี จนหนีออกมาได้และชาวบ้านช่วยเหลือ ตอนนี้อยู่ที่กรุงจาการ์ต้า ก่อนหน้าที่พวกเราจะลงพื้นที่ ผมได้ประสานไปยังสถานสงเคราะห์ซึ่งท่านผู้ปกครองสถานสงเคราะห์ได้ยืนยันว่านายวิเชียรเคยอยู่ที่สถานสงเคราะห์ในขอนแก่นจริง” นายสมัคร กล่าว
นายสมัคร กล่าวว่า ทั้งนี้ทีมแอลพีเอ็นยังได้เดินทางไปยังหลุมฝังศพชายไทยคนหนึ่งชื่อนายสมยน อายุราว 40 ปี ซึ่งเป็นชาวนครราชสีมา โดยนายสมยน ถูกหลอกให้ทำงานบนเรือประมงตั้งแต่อายุ 15 ปี และทำบังคับให้ทำงานด้วยการใช้ความรุนแรง จนหนีขึ้นฝั่งและขอความช่วยเหลือจากชาวบ้านในหมู่บ้าน Ohoitel แม้ไม่มีใครรู้จักเขามาก่อน แต่นายสายนได้ช่วยชาวบ้านทำสวนเพื่อแลกกับอาหาร
“นายสมยน เป็นคนไม่มีพิษมีภัย ขยันขันแข็ง เป็นคนซื่อ แต่ที่น่าเป็นห่วง คืออาการหวาดระแวงการถูกตามล่าตลอดเวลา เมื่อตอนที่ทางการไทยส่งเรือไปรับคนงานไทย นายสมยนไม่สามารถขึ้นเรือได้เพราะไม่มีหลักฐานแสดงตัวตน เนื่องจากเขาออกจากประเทศไทยมานาน แม้จะได้พบกับทีมเฉพาะกิจของทางการไทยแล้ว เขารอความหวังที่จะได้กลับบ้าน แต่ท้ายสุดก็มาเสียชีวิตอย่างอ้างว้าง” นายสมัคร กล่าว
/////////////////////
